Siân Gwenllian: Fel y gwyddom ni, mae’r Gronfa Deulu yn cynnig tua £500 y flwyddyn i deuluoedd ar incwm isel sydd angen yr help mwyaf. Mae’r ffaith bod modd defnyddio’r arian mewn modd hollol hyblyg yn allweddol. Dywed un rheolwr elusen wrthyf i mai dyma’r unig ffynhonnell y gall hi droi ati bellach ar gyfer nifer o faterion, yn cynnwys, er enghraifft, arian i gefnogi teuluoedd i gael gwyliau byr,...
Siân Gwenllian: 2. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am ymateb cychwynnol yr awdurdodau lleol i'r papur gwyn ar ddiwygio Llywodraeth Leol yng Nghymru? OAQ(5)0111(FLG)[W]
Siân Gwenllian: Diolch. Mae’r ymateb cychwynnol rydw i wedi’i dderbyn gan gynghorwyr yn bennaf, ac o bob rhan o Gymru, yn nodi nifer o bryderon difrifol. Tra’n cefnogi’r ymgais i wneud gwasanaethau cyhoeddus Cymru yn fwy effeithiol, mae llawer yn pryderi fod y cynigion sy’n cael eu hamlinellu yn y Papur Gwyn yn peryglu egwyddorion craidd llywodraeth leol—egwyddorion sy’n ymwneud efo bod yn...
Siân Gwenllian: Mae Plaid Cymru yn siomedig bod yr arian ar gyfer y cynllun parcio am ddim yn cael ei ddosbarthu drwy’r grant cynnal refeniw, yn hytrach na bod pot penodol o arian ar gael i gynghorau bidio amdano fo, oherwydd bod yna berig na fydd yr arian yn cael ei ddefnyddio i’r pwrpas a fwriadwyd. Ond rwy’n deall, yn dilyn y cyfarfod rwyf wedi’i gael y bore yma, ac ar fy nghais i, y byddwch chi...
Siân Gwenllian: Diolch, a llongyfarchiadau mawr i Dai Lloyd ar ei ymgais i gyflwyno Bil Aelod ynghylch diogelu enwau lleoedd hanesyddol Cymru. Rydw i’n falch iawn o’i gefnogi fo heddiw, ac yn hyderus y gaiff o gefnogaeth ar draws y pleidiau. Mae enwau lleoedd hanesyddol Cymru yn rhan o’n treftadaeth balch, ac yn haeddu’r un warchodaeth ag mae anifeiliaid neu blanhigion prin yn ei gael. Yn aml, mae'r...
Siân Gwenllian: A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am daliadau uniongyrchol i ffermwyr?
Siân Gwenllian: Gwell swyddi yn nes at adref—i fy etholwyr i, beth mae hyn yn ei olygu yw creu swyddi o ansawdd yn y gogledd-orllewin, ac mae dyletswydd ar Lywodraeth Cymru i ddangos y ffordd efo hyn, ac i gael polisïau cwbl fwriadus i wasgaru swyddi Llywodraeth ar draws Cymru. Pryd, felly, mae eich Llywodraeth chi yn bwriadu diwygio ei strategaeth lleoli swyddi? Mae angen cynnwys meini prawf penodol...
Siân Gwenllian: Mae’n hanfodol ehangu a datblygu gwaith y Mudiad Meithrin fel rhan o strategaeth miliwn o siaradwyr y Llywodraeth, ond wrth gwrs mae angen gweithio ar sawl maes arall hefyd er mwyn cyrraedd y nod. Yr wythnos diwethaf, fe lansiwyd hwn—’Cyrraedd y Miliwn’—gan Blaid Cymru, gan osod y blaenoriaethau strategol y mae’n rhaid gweithredu o’u cwmpas. Mae hwn yn cynnwys ehangu gofal plant...
Siân Gwenllian: Mae unrhyw un sydd yn teithio’n rheolaidd rhwng y de a’r gogledd yn gwybod nad yw’n fater pleserus, a dweud y lleiaf. Yn anffodus, y ffordd fwyaf ymarferol o deithio ar draws Cymru i nifer fawr o bobl ydy mewn car, ac nid oes gwelliannau sylweddol wedi eu gwneud i’r brif ffordd sy’n cysylltu de a gogledd ein gwlad ers dyddiau Ieuan Wyn fel Dirprwy Brif Weinidog. Pa waith sydd wedi...
Siân Gwenllian: The UK Government’s proposed great repeal Bill threatens to undo the constitutional settlement of Wales entirely, including Welsh Government powers over issues that are devolved, such as agriculture. Following the vote yesterday in this place on the debate on triggering article 50, the road ahead is clear for an EU continuation Bill for Wales. Do you agree that a continuation Bill is...
Siân Gwenllian: Mae Plaid Cymru yn cefnogi pob ymdrech i gynyddu’r stoc tai cymdeithasol hefyd ac, wrth gwrs, mae sir Gâr yn gyngor sydd wedi bod ar flaen y gad yn y maes yma. Un cyfyngiad a allai effeithio ar y gallu i adeiladu mwy o dai cymdeithasol ydy penderfyniad y Swyddfa Ystadegau Gwladol i ailddosbarthu cymdeithasau tai fel cyrff cyhoeddus, a thrwy hynny gyfyngu ar argaeledd cyllid yn y dyfodol. A...
Siân Gwenllian: Mae’n bwysig bod y Cynulliad yn parhau â’r gwaith da o daclo gwastraff, mater sy’n effeithio arnom ni i gyd. Mae arfordir, moroedd a thraethau Cymru yn gynefinoedd sy’n cael eu niweidio yn sylweddol gan wastraff, ac wrth gefnogi Simon Thomas heddiw rwyf am sôn am effaith gwastraff ar gynefinoedd morol, a sôn am effaith polystyren yn benodol. Yn dilyn y dreth ar fagiau a gafodd ei...
Siân Gwenllian: Rydw i’n mynd i ganolbwyntio ar rôl merched yn y gweithlu adeiladu. Nid ydy’r geiriau ‘merched’ ac ‘adeiladu’ ddim yn mynd efo’i gilydd yn draddodiadol, ond mae’n bryd i hynny newid. Ar hyn o bryd, mae llawer llai o ferched na dynion yn y sector yma. Gallai annog mwy o ferched i ymuno â’r gweithlu adeiladu oresgyn rhai o broblemau’r sector i’r dyfodol yn ogystal â...
Siân Gwenllian: Diolch, Llywydd. Rydw i’n cynnig gwelliannau 1 a 2, a gyhoeddwyd yn enw Rhun ap Iorwerth. Buaswn i’n leicio diolch i’r Ceidwadwyr am gyflwyno cynnig sy’n cydnabod pwysigrwydd awdurdodau lleol ac, yn hynny o beth, sut mae democratiaeth leol yn cyfrannu tuag at wasanaethau cyhoeddus o safon. Ychydig o eiriau am rai elfennau o’r cynnig gwreiddiol—mae pwynt 3 yn cyfeirio at gydnabod...
Siân Gwenllian: Wel, mae’n amlwg fod yna rhesymau eraill, hefyd, i gyfrif, ond yn sicr mi fyddai cyflwyno pleidlais gyfrannol yn gwella pethau. Rydym ni wedi gweld y sefyllfa mewn cynghorau lleol yn yr Alban. Yn sicr, mae yna llawer iawn mwy wedi bod yn cymryd rhan yn yr etholiadau yna. Rydw i’n meddwl bod angen system etholiadol newydd er mwyn codi hyder pobl yn ôl mewn gwleidyddiaeth, ac yn ôl Papur...
Siân Gwenllian: 2. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gynlluniau ar gyfer ysgol feddygol i ogledd Cymru? OAQ(5)0562(FM)[W]
Siân Gwenllian: Mae’r achos dros gael ysgol feddygol i wasanaethau’r gogledd, a rhannau gwledig ein gwlad, yn glir a chadarn. Fe fydd Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Betsi Cadwaladr wedi gwario dros £21 miliwn ar gyflogi staff meddygol o asiantaethau preifat yn yr 11 mis hyd ddiwedd Chwefror eleni. Ac mae’r coleg—y Royal College of Physicians—yn crynhoi’r sefyllfa mewn un frawddeg: ‘There are...
Siân Gwenllian: 8. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am ardrethi busnes mewn perthynas â phrosiectau ynni cymunedol? OAQ(5)0117(FLG)[W]
Siân Gwenllian: Diolch. Ddoe, yn ystod amser cwestiynau’r Prif Weinidog, fe bwysodd Steffan Lewis am ddiweddariad am gomisiwn gwaith teg y Prif Weinidog, ac fe ofynnodd arweinydd Plaid Cymru am arwydd o gefnogaeth i’r egwyddor o ddileu cytundebau dim oriau yn y sector cyhoeddus yng Nghymru. Rwyf i am ddilyn y mater ymhellach efo chi heddiw yma. A ydych chi’n cytuno efo fi, ac efo arweinwyr eich plaid...
Siân Gwenllian: Mi rydych chi wedi cyfeirio heddiw, ac mi gyfeiriodd y Prif Weinidog ddoe, at yr ‘issues’ yma sydd yng Nghymru ynglŷn â dileu contractau dim oriau, ac rydych chi wedi dadlau yn y gorffennol y byddai cynnwys gwelliannau i ddileu contractau dim oriau yn y Bil gwasanaethau cymdeithasol wedi gallu tanseilio’r Bil gan ei wneud o’n agored i her yn yr Uchel Lys. Ond, mi fyddai hi wedi bod...
