Rhun ap Iorwerth: Diolch am y datganiad heddiw gan y Gweinidog a hefyd am y briefing a roddwyd i ni ymlaen llaw. Mae'n ychydig yn aneglur, dwi'n meddwl, ar y pwynt yma o beth ydy rhai o'r pethau y byddwn ni'n eu canfod wrth i'r broses yma fynd yn ei blaen dros yr wythnosau a'r misoedd nesaf. Dwi'n clywed y rhesymeg gan y Gweinidog dros ei chred hi bod angen gwneud hyn, bod angen lefel o warchodaeth oherwydd...
Rhun ap Iorwerth: 'Bydd y gydundrefn dethol darparwyr felly yn rhoi mwy o hyblygrwydd i GIG Lloegr gaffael a threfnu gwasanaethau iechyd.'
Rhun ap Iorwerth: Dydw i ddim yn trystio beth ydy cymhelliad y Llywodraeth Geidwadol dros fod eisiau gwneud hynny, ac mi fydd yna egwyddorion yn fy arwain i drwy'r broses yma. Egwyddor sylfaenol ydy dydw i ddim eisiau gweld hwn yn fodd i'r sector breifat allu rhoi gwreiddiau dyfnach o fewn darpariaeth gwasanaeth iechyd yng Nghymru ac i allu gosod y gwreiddiau dyfnach hynny mewn ffordd llawer haws na bydden nhw...
Rhun ap Iorwerth: Diolch yn fawr iawn. A diolch am adael i mi siarad am ychydig o eiliadau i ofyn un cwestiwn, mewn difrif. Dwi'n siarad fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar ddigidol yma yn y Senedd. Mae'n dda gweld buddsoddiad ychwanegol yn mynd i mewn i ddarparu mwy o gyfleon i ddysgu mewn modd digidol, ond tybed ydy'r Gweinidog yn gallu rhoi syniad i fi o sut mae o'n gweld hwn yn ffitio mewn i greu'r math...
Rhun ap Iorwerth: 7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad ar gyllideb Cyngor Sir Ynys Môn? OQ59132
Rhun ap Iorwerth: Diolch am yr ymateb yna. Mae cyllidebau yn dynn ar bob awdurdod, wrth gwrs, ond weithiau mae yna bethau’n codi sy’n rhoi straen aruthrol ar gyllidebau. Mae cyngor Môn yn wynebu hynny rŵan yn sgil cyhoeddiad cwmni 2 Sisters Food Group eu bod nhw’n ymgynghori ar gau gwaith yn Llangefni, lle mae dros 700 yn gweithio. Y flaenoriaeth, wrth gwrs, ar hyn o bryd yw gweld a oes modd newid...
Rhun ap Iorwerth: Diolch i Siân am ddod â’r pwnc pwysig yma i'r Senedd heddiw. Buaswn i hefyd yn licio diolch a thalu teyrnged i’m cyn-gyfaill a chyd-Aelod, Steffan Lewis, am y gwaith rhagorol a wnaeth o yn y maes yma, yn rhoi sylw i’r angen am sicrhau gofal iechyd meddwl amenedigol o safon uchel. Mae amser genedigaeth yn amser cyffrous i lawer o bobl, ond mae’n amser sy’n rhoi straen enfawr ar...
Rhun ap Iorwerth: Rydw i'n mynd i ddechrau gyda'r hyn yr ydw i'n cytuno â'r Gweinidog yn ei gylch—sef gosod Betsi Cadwaladr mewn mesurau arbennig. Ond mae'n eithaf clir, onid yw, na ddylai fod wedi cael ei dynnu allan yn y lle cyntaf, yn gyfleus ac yn rhy gynnar. Ond roedd y Gweinidog eisiau neilltuo bai hefyd. Mae hi'n dweud mai adroddiad diweddar Archwilio Cymru oedd y pennog gyda phwn a dorrodd asgwrn...
Rhun ap Iorwerth: Gadewch i ni gael dechrau newydd. Ac yn olaf, ynghylch rôl y Gweinidog ei hun, awgrymais ddoe y dylai fod yn ystyried ei lle hi ei hun a'i rôl hi ei hun yn hyn i gyd. Dywedodd y bore yma, bydd hi'n parhau'n Weinidog Iechyd cyn belled â bod gan y Prif Weinidog ffydd ynddi. Wel, gallaf ddweud wrthych chi fod ffydd yng ngallu'r Llywodraeth hon a'r Gweinidog i roi trefn ar Betsi wedi hen fynd.
Rhun ap Iorwerth: Does yna ddim amheuaeth o gwbl bod Brexit, wrth gwrs, wedi bod yn niweidiol iawn i borthladd Caergybi. Un ddadl gref dros roi dynodiad porthladd rhydd i Gaergybi, wrth gwrs, ydy bod dynodiad eisoes wedi cael ei roi i Lerpwl, lle mae'n bosibl hwylio'n uniongyrchol i Ogledd Iwerddon, a'r ofn ydy bod y dynodiad hwnnw yn rhoi mantais annheg i Lerpwl dros Gaergybi. Ond yn edrych i'r hirdymor, un...
Rhun ap Iorwerth: Mi fuaswn i'n licio cael datganiad, os cawn ni, ynglŷn â'r gwaith ymarferol a fydd yn cael ei wneud gan fwrdd iechyd Betsi Cadwaladr, ac yntau, rŵan, dan fesurau arbennig. Yn benodol, dwi eisiau gweld symud ymlaen ar y gwaith o ddarparu gwell gofal iechyd sylfaenol yng Nghaergybi a'r ardal. Mae yna greisis mewn gofal iechyd sylfaenol yng Nghaergybi, byth ers i ddwy feddygfa ddod o dan...
Rhun ap Iorwerth: Diolch, Llywydd. Os oedd yr hyn wnaeth y Gweinidog efo bwrdd iechyd Betsi Cadwaladr yr wythnos diwethaf i fod i roi gobaith newydd i bobl, mae gen i ofn nad dyna ddigwyddodd. Beth sydd gennym ni ydy poblogaeth a gweithlu efo'u pennau yn eu dwylo. Rydyn ni wedi bod yma o'r blaen. Yn 2015, mi ddywedodd Mark Drakeford ei fod o'n rhoi'r bwrdd mewn mesurau arbennig oherwydd pryderon am...
Rhun ap Iorwerth: Pam y mae'r Gweinidog mor benderfynol mai'r bwrdd iechyd diffygiol, camweithredol hwn yw'r model gorau sydd ar gael i'r cleifion yng ngogledd Cymru? Pam ar y ddaear na fyddai'n rhannu fy nymuniad i ddechrau eto, gyda dau neu dri bwrdd iechyd llai? A chyn iddi ddweud wrthyf y byddai hyn yn tynnu sylw oddi wrth y ffocws ar wella'r bwrdd, a wnaiff hi sylweddoli nad oes gennyf i na phobl gogledd...
Rhun ap Iorwerth: Wrth gwrs, mae'r Gweinidog yn hollol iawn fod hyn—ei wneud yn destun mesurau arbennig—yn gam roedd angen ei gymryd nawr. Wrth gwrs, fe ddylai fod wedi bod mewn mesurau arbennig. Ond y cwestiwn yw pam fod gennym fwrdd sydd, ers wyth mlynedd, wedi bod angen bod mewn mesurau arbennig. Os na fydd y Gweinidog yn rhannu fy uchelgais i edrych ymlaen at ddechrau newydd, gyda byrddau iechyd...
Rhun ap Iorwerth: Diolch yn fawr iawn. Fel y gallwch chi ddyfalu, dwi eisiau canolbwyntio ar un prosiect yn benodol, sef croesiad y Fenai. Rwy'n dweud 'croesiad y Fenai' achos cofiwch nad gofyn am drydedd bont dros y Fenai ydw i yn angenrheidiol, ond gofyn am groesiad gwydn ydw i. Gwnewch o mewn ffordd arall, heb bont arall, os liciwch chi. Ac mae yna sawl ymchwiliad wedi edrych ar opsiynau eraill—cael...
Rhun ap Iorwerth: Ydw.
Rhun ap Iorwerth: Rwy'n derbyn bod Canol Caerdydd ar ben arall y wlad. Un gymhariaeth fyddai fel gofyn i rywun feicio o Grangetown i Lan yr Afon drwy Lanrhymni: gallwch ei wneud, ond nid yw'n ymarferol. Mae angen inni sicrhau bod y cysylltiadau teithio llesol hynny'n ymarferol ac yn ddeniadol i bobl. Ni wnewch chi gerdded na beicio o Lanfairpwll i Barc Menai, ddau gan llath i ffwrdd, drwy fynd ychydig...
Rhun ap Iorwerth: Mae'r adolygiad ffyrdd, fel rôn i'n dweud, yn cyfeirio at y posibilrwydd o ddefnyddio'r dec isaf ar gyfer ehangu rheilffordd ar gyfer y dyfodol, er mwyn ehangu trafnidiaeth gyhoeddus, a dyna ichi enghraifft yn fanna o'r dryswch yn yr adroddiad ac yn ymateb y Llywodraeth. 'Does dim angen pont,' rydyn ni'n ei glywed, 'Mae angen annog defnydd trafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol.' A dwi'n...
Rhun ap Iorwerth: Rwy'n meddwl ei bod hi'n drawiadol fod adroddiad yr adolygiad ffyrdd ar y drydedd groesfan yn darllen fel achos dros y groesfan honno. Fe ddyfynnaf yma. Y prif achosion dros newid yw tagfeydd—nid yw hynny ar frig fy rhestr i, mewn gwirionedd, ond— 'tagfeydd a diffyg cadernid' pont Britannia a phont Menai. Byddai'r 'cynllun yn gwella dibynadwyedd cludo nwyddau.' 'Byddai mynediad drwy...
Rhun ap Iorwerth: 2. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am ymateb y Llywodraeth i’r adolygiad ffyrdd? OQ59264
