Mark Isherwood: Diolch, Llywydd. Mae’r Prif Weinidog wedi dweud yn glir fod yn rhaid parchu’r setliad datganoli presennol wrth i gynlluniau a mentrau cyllido gael eu dychwelyd o’r Undeb Ewropeaidd, ac na fydd unrhyw gipio tir ar gymwyseddau. Mae hi wedi datgan hefyd fod hyn yn golygu cryfhau’r setliadau datganoli, Ond peidio byth â gadael i’n Hundeb lacio a gwanhau, na’n pobl i ymbellhau. Mae...
Mark Isherwood: Un ymyrraeth yn unig, iawn.
Mark Isherwood: Oes, mae gennym, ac mae Llywodraeth y DU yn gweithio’n galed i gadarnhau’r sefyllfa yn gyffredinol ac yn ehangach y tu hwnt i Brexit. Ond nid oes amser yn y ddadl hon i mi ateb hynny. Mae’n debyg y byddaf yn ei ateb ymhellach mewn sefyllfa wahanol.
Mark Isherwood: Mae Plaid Cymru, wrth gwrs, fel y dywedais, yn bodoli er mwyn rhannu pobl Prydain. Dywedodd y Prif Weinidog ei bod am i ni fod yn Brydain wirioneddol fyd-eang, yn ffrind gorau a chymydog i’n partneriaid Ewropeaidd, ond estyn y tu hwnt i ffiniau Ewrop hefyd, gan adeiladu perthynas gyda’n hen ffrindiau a chynghreiriaid newydd fel ei gilydd. Er bod Papur Gwyn Llafur a Phlaid Cymru yn galw am...
Mark Isherwood: Rwy’n galw am ddau ddatganiad. Yn gyntaf, i ategu fy llais innau at y galwadau am ddatganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd am sgrinio serfigol, yn yr Wythnos Ymwybyddiaeth Sgrinio Serfigol hon. Rydym yn gwybod bod sgrinio serfigol yn atal datblygiad hyd at 75 y cant o achosion canser yng ngheg y groth, ond mae’r nifer sy'n cael eu sgrinio yng Nghymru ar ei lefel isaf mewn 10...
Mark Isherwood: 7. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am lefel y cyllid ysgolion yng Nghymru? OAQ(5)0137(EDU)
Mark Isherwood: Diolch. Ym mis Medi 2010, gwnaeth Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ymrwymiad i gynyddu cyfraddau dirprwyo i ysgol i 80 y cant mewn dwy flynedd, gan weithio tuag at 85 y cant o fewn dwy flynedd arall—h.y. 2014. Pan holais eich rhagflaenydd ym mis Mawrth y llynedd, mynegodd ei fod yn deall fod pob awdurdod lleol yng Nghymru wedi rhagori ar y gyfradd ddirprwyo o 85 y cant a dywedodd fod...
Mark Isherwood: Ar 21 Ionawr 2015, arweiniais ddadl Aelod unigol yma a oedd yn galw ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno Deddf awtistiaeth i Gymru, a phleidleisiodd yr Aelodau o blaid. Wyth mis yn ôl, arweiniais ddadl amhleidiol yn cydnabod yr angen am ddeddfwriaeth benodol ar gyfer awtistiaeth ac yn galw ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno Bil awtistiaeth (Cymru) yn ystod pumed tymor y Cynulliad. Arweiniodd y ffaith...
Mark Isherwood: Clywsom fod 12,000 i 14,000 amcangyfrifedig o bobl yn byw gyda hepatitis C yng Nghymru ar hyn o bryd, ac oddeutu eu hanner heb gael diagnosis. Mae’n un o dri phrif achos clefyd yr afu a’r unig un o’r pum clefyd sy’n lladd fwyaf o bobl yng Nghymru a Lloegr lle mae nifer y marwolaethau ar gynnydd. Felly, mae’n her iechyd cyhoeddus sylweddol. Fel y dywedais yn y ddadl ym mis Ionawr ar...
Mark Isherwood: Mae adroddiad diweddar Ymddiriedolaeth Hepatitis C, ‘Hepatitis C in Wales: Perspectives, challenges & solutions ‘, yn gorffen gyda nifer o argymhellion allweddol ar gyfer gweithredu, fel a ganlyn: cynnwys ymrwymiad i ddileu hepatitis C fel problem ddifrifol o ran iechyd y cyhoedd... ym Mil Iechyd y Cyhoedd Llywodraeth Cymru sydd ar y ffordd. Cynnal ymgyrch ymwybyddiaeth y cyhoedd...
Mark Isherwood: Diolch. Ac ystyried eich cyfeiriadau at Iwerddon, yn arbennig, a chyfeiriad David Rees, fel Cadeirydd y pwyllgor materion allanol, at ein hymweliad ddoe—cyfeiriodd at swyddogion a Gweinidogion Llywodraeth Iwerddon sydd yn amlwg yn siarad â'u cymheiriaid yn 26 aelod-wladwriaeth arall yr UE am safbwynt negodi’r Comisiwn—sut yr ydych chi’n ymateb, ac ystyried eich datganiadau a'ch...
Mark Isherwood: 6. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn cynyddu seilwaith trafnidiaeth yng Ngogledd Cymru? OAQ(5)0174(EI)
Mark Isherwood: Diolch yn fawr. Heb wneud sylwadau ar yr ansoddeiriau a ddefnyddioch, gan nad hon yw’r adeg i wneud hynny, rydych wedi dweud bod yr asesiad cychwynnol o orsafoedd newydd posibl wedi blaenoriaethu’r cynnig ar gyfer gorsaf ym mharc diwydiannol Glannau Dyfrdwy, Porth y Gogledd, ar gyfer gwerthusiadau pellach. Sut y byddech yn ymateb i’r datganiad gan Gymdeithas Defnyddwyr Rheilffordd...
Mark Isherwood: Diolch. Rydym yn dathlu’r ffaith mai Cynulliad Cenedlaethol Cymru yw Senedd genedlaethol Cymru ac rwy’n falch o gynnig gwelliannau 1 a 2, gan nodi bod papur polisi Llywodraeth y DU ym mis Chwefror 2017, ‘The United Kingdom’s exit from, and new partnership with, the European Union’, yn datgan: rydym eisoes wedi ymrwymo na fydd unrhyw benderfyniadau a wneir ar hyn o bryd gan y...
Mark Isherwood: A wnewch chi ildio?
Mark Isherwood: Yn syml, o ystyried eich sylw yn y fan honno a’ch sylw cynharach yn eich cyfeiriad cyntaf at y gwelliannau, a gwelliant 1—mae gwelliant 1 yn ymrwymo na fydd unrhyw benderfyniadau a wneir ar hyn o bryd gan y gweinyddiaethau datganoledig yn cael eu dileu, ac yn sôn am y cyfle i ddod â mwy o benderfyniadau i’w gwneud ar y lefel ddatganoledig. O’r hyn a ddywedwch, nid ydych yn...
Mark Isherwood: Diolch, Llywydd. Yn rhifyn yr haf o gylchlythyr Sefydliad Bevan ‘Exchange’, mewn erthygl o’r enw ‘Learning to Love Local’, mae cyfarwyddwr Sefydliad Bevan yn dweud bod Papur Gwyn mis Ionawr 2017, ‘Diwygio Llywodraeth Leol: Cadernid ac Adnewyddiad’, yn canolbwyntio ar gydweithio unwaith eto, ac yna mae hi’n dweud bod gofyn i’r cyhoedd, yn y bôn, gytuno i newidiadau mawr yn y...
Mark Isherwood: Diolch. Rwy’n credu mai’r neges allweddol o’r prosiect hwnnw oedd yr angen i sefydliadau trydydd sector annibynnol fod yn rhan o’r gwaith o gynllunio a darparu gyda’r sector statudol—mabwysiadu modelau na chafodd eu cyflwyno’n wreiddiol mewn sefyllfa o gyfyngu ar y gyllideb neu galedi neu beth bynnag y dymunwch ei alw; cawsant eu cyflwyno oherwydd eu bod yn gwneud bywyd yn well....
Mark Isherwood: Yn olaf, felly, yng nghyd-destun helpu awdurdodau lleol a chyrff eraill yn y sector cyhoeddus i ddeall sut y gall hyn wella bywydau, mae’n ymwneud ag ymyrraeth gynnar ac atal ac arbed arian i’r gwasanaethau statudol a ddarperir ganddynt, fel ei fod yn rhan o’r agenda honno mewn gwirionedd. Efallai eich bod yn ymwybodol, ac os nad ydych, gobeithio y byddwch yn awr, y bydd cynhadledd...
Mark Isherwood: Wel, chwe blynedd ar ôl i chi ddewis peidio â derbyn cyngor adroddiad Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, ‘Cymunedau yn Gyntaf—Ffordd Ymlaen’, a oedd yn dweud mai’r cynhwysyn coll oedd perchnogaeth gymunedol, ac ar ôl i £0.5 biliwn fynd i mewn i’r rhaglen, fe ddywedoch wrth y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau yr wythnos diwethaf na fyddai rhaglen arall yn dod...
