Vaughan Gething: Carwyn Jones.
Vaughan Gething: Diolch ichi, Lywydd. Rwyf yn ddiolchgar am y cyfle i roi’r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau chwe mis ar ôl cyflwyno Deddf Trawsblannu Dynol (Cymru) 2013 a chyflwyno cydsyniad tybiedig ar gyfer rhoi organau ar ôl marw yng Nghymru. Daeth hyn i rym yn llawn ar 1 Rhagfyr 2015. Bydd yr Aelodau'n gwybod y tybir bellach bod pobl 18 mlwydd oed a throsodd sydd wedi byw yng Nghymru am fwy na 12...
Vaughan Gething: Diolch i'r Aelod am ei sylwadau. Yn benodol, rwyf yn cydnabod gwaith amryw o bobl yn y Siambr, fel y dywedais, gan gynnwys Dai Lloyd. Yn y cyfamser, ac yntau wedi’n gadael am gyfnod byr, llwyddasom i basio’r ddeddfwriaeth yr ydym yn awr yn ei thrafod heddiw. I ddechrau, roedd tri phwynt a chwestiwn penodol i mi eu hateb. Roedd y cyntaf ynghylch Seneddau eraill a rhannau eraill o'r DU....
Vaughan Gething: Diolch ichi am y gyfres honno o gwestiynau. Rwyf am ymdrin yn gyntaf â'r pwynt yr wyf yn credu oedd yn gamddealltwriaeth, yn anad dim, oherwydd roeddwn yn cyfeirio mewn gwirionedd at rôl y teulu wrth beidio â chefnogi rhoi organau, ond rhywun sydd wedi gwneud y penderfyniad i fynd ar y gofrestr i optio i mewn. Mae hynny'n dal i ddigwydd, ond mae hynny'n rhan o'r hyn sydd angen inni ei...
Vaughan Gething: Diolch am sylwadau llefarydd iechyd UKIP a chroeso i chithau i’ch rôl. Rwyf yn falch o glywed eich cefnogaeth glir iawn i’r ddeddfwriaeth a'r canlyniadau yr ydym am eu cyflawni. Rhan o'r hyn yr ydym yn ei wneud heddiw, ac y byddwn yn ei wneud drwy gydol gweddill y flwyddyn hon a gweddill yr amser y bydd gennym ymgyrch gyfathrebu, yw annog pobl i wneud dewisiadau—boed y dewis hwnnw i...
Vaughan Gething: Diolch am y sylwadau a’r cwestiynau, Dai Lloyd. Rwyf yn fwy na hapus, fel y dywedais wrth ymateb i Rhun ap Iorwerth, i barhau â'r sgwrs â Seneddau eraill a rhannau eraill o deulu’r GIG ledled y DU. Fel y dywedais, gwn eu bod yn ystyried hynt ein deddfwriaeth a'r effaith ymarferol ar nifer y bobl sy'n mynd ymlaen i roi organau, a bod ganddynt ddiddordeb yn hynny. Credaf fod hyn yn...
Vaughan Gething: Diolch i Mohammad Asghar am ei bwyntiau penodol mewn maes sy’n wirioneddol heriol i ni. Rwyf yn arbennig o ddiolchgar eich bod wedi tynnu sylw at y ffaith fod nifer sylweddol uwch na’r disgwyl o’r bobl sydd ar y rhestr aros, nifer sy’n sicr yn anghymesur â'r boblogaeth yn gyffredinol, yn bobl o gymunedau o bobl o darddiad du ac Asiaidd, ac eto, o’r bobl sydd wedi cofrestru ar y...
Vaughan Gething: Diolch am y cwestiwn yn ystod Wythnos Diabetes. Rydym yn buddsoddi bron i £100 miliwn bob blwyddyn mewn gofal diabetes penodol a byddwn yn parhau i fuddsoddi £1 filiwn y flwyddyn ar gyfer gwella drwy’r grŵp gweithredu diabetes a arweinir gan y GIG. Rydym yn disgwyl gweld canlyniadau gwell i gleifion drwy gyrraedd safonau gwasanaeth cenedlaethol yn gyson, cynorthwyo cleifion i hunanreoli...
Vaughan Gething: Diolch i’r Aelod am ei gwestiwn dilynol. Wrth gwrs, mae gennym ddau fath o ddiabetes: math 1, nad yw’n gysylltiedig o gwbl â ffactorau’n ymwneud â ffordd o fyw unigolyn, a math 2, sydd, a bod yn onest, yn gysylltiedig â ffactorau sy’n ymwneud â ffordd o fyw unigolyn. Felly, mae angen i ni ymdrin â’r ddau fater hwnnw. Mae nifer o blant o wahanol oedrannau yn deall bod ganddynt...
Vaughan Gething: Diolch am y cwestiwn. Roeddwn yn falch iawn o ymuno â chi yn y digwyddiad ddoe i dynnu sylw at Wythnos Diabetes a’r gwaith y maent yn ei wneud yma yng Nghymru i wella’r sefyllfa. Mae’r pwynt am ddiabetes na wnaed diagnosis ohono yn berthnasol i fath 1 a math 2 a’r ffactorau risg sy’n codi. Mae’n achos arbennig o anodd, a byddaf yn hapus i gyfarfod â chi a’r grŵp trawsbleidiol...
Vaughan Gething: Diolch am y cwestiwn. Mae’n bwynt teg i’w nodi ynghylch yr hyn y mae angen i ni ei wneud, ond nid yn gymaint o ran ymateb y gwasanaeth iechyd i’r cynnydd sylweddol mewn atgyfeiriadau canser—yn wir, dros y saith mlynedd diwethaf, mae nifer yr atgyfeiriadau canser brys i mewn i’r GIG wedi dyblu, ac mae’n gyflawniad hynod ei fod wedi llwyddo i ymdrin â’r rheini yn y fath fodd...
Vaughan Gething: Wel, rwy’n credu bod yna ymwybyddiaeth eithaf uchel o sgrinio canser ceg y groth a sgrinio canser y coluddyn hefyd. Yr her yw sut y gallwn ei gwneud yn hawdd i bobl fanteisio ar y cyfleoedd hynny. O ran canser y coluddyn yn arbennig, nid yw’n ymwneud yn gymaint â’r cyngor y mae pobl yn ei gael, oherwydd byddwn yn dilyn y cyngor rydym yn ei gael ynglŷn â’r man mwyaf priodol i bobl...
Vaughan Gething: Wel, diolch i chi am y gyfres honno o gwestiynau. Nid wyf yn rhannu eich asesiad optimistaidd y bydd pobl yn manteisio ar y prawf cyhyd â’u bod yn deall bod prawf yn bodoli neu’n deall y risg o ganser. Nid wyf yn siŵr nad oes llawer o bobl yn gwneud y dewis hwnnw hyd yn oed. Felly, mae yna lawer o ffactorau risg i ganlyniadau iechyd y mae pobl yn eu hanwybyddu. Yn aml ceir ymwybyddiaeth...
Vaughan Gething: Diolch am y cwestiwn. Mae iechyd meddwl yn faes blaenoriaeth i’r Llywodraeth hon. Fel y dywedais ddoe, wrth ymateb i ystod o gwestiynau, byddwn yn adnewyddu’r cynllun cyflawni ar gyfer iechyd meddwl. Bydd hynny’n digwydd eleni hefyd, felly nid yw wedi mynd yn angof. Hefyd, yn hollbwysig, wrth gynnal yr ymgynghoriad a chyflawni’r cynllun gweithredu, byddwn yn siarad ac yn gwrando ar...
Vaughan Gething: Diolch am y cwestiwn. Tybed a oeddech yn meddwl eich bod yn gofyn cwestiwn am y system yn Lloegr, oherwydd yng Nghymru mae cyllid iechyd meddwl wedi’i glustnodi, ac fel y dywedais yn gynharach, hwnnw yw’r maes gwariant unigol mwyaf yn y GIG yng Nghymru. Rwyf wedi gweld ymgyrchoedd ar sail Cymru a Lloegr, ac mewn gwirionedd, maent yn siarad am y system yn Lloegr. Rwy’n cofio ymateb i...
Vaughan Gething: Nid wyf yn credu bod llywodraeth leol yn darparu gwasanaethau iechyd meddwl uniongyrchol, ond maent yn darparu gwasanaethau sy’n effeithio ar iechyd meddwl a lles. Rydym i gyd yn cydnabod hynny. Er enghraifft, y sgwrs yn gynharach am iechyd a gweithgarwch corfforol: mae bod yn heini yn llesol i’ch iechyd corfforol, ond mae hefyd yn anhygoel o dda i’ch iechyd meddwl a’ch lles hefyd....
Vaughan Gething: Diolch i’r Aelod am y cwestiwn ac am dynnu sylw at faes lle rydym wedi gwneud cynnydd gwirioneddol yn ystod y flwyddyn galendr ddiwethaf. Oherwydd ar y pwynt uchaf a gyrhaeddwyd gennym yn ystod yr haf y llynedd, roeddem yn wynebu her wirioneddol o ran deall yr hyn a allai ac a ddylai ddigwydd i leihau’r amseroedd aros diagnostig. Rydym yn awr mewn lle llawer gwell ac mae MRI yn enghraifft...
Vaughan Gething: Diolch i’r Aelod am ei ail gwestiwn ar y maes. Ar hyn, mae dau bwynt y byddwn yn eu gwneud, a’r cyntaf yw hwn: yn rhai o’r meysydd diagnosteg sydd ag amseroedd aros, mae’n ymwneud â’r gweithlu. Felly, mae yna heriau yn ein hwynebu, er enghraifft, o ran hyfforddi mwy o sonograffwyr yng Nghymru. Lle y cânt eu hyfforddi ar hyn o bryd, rydych yn tueddu i weld gwell canlyniadau. Er...
Vaughan Gething: Diolch am y trydydd cwestiwn. Cafwyd cydnabyddiaeth glir ar draws y pleidiau ac yn y gwasanaeth ers tro bod angen i ni wella mynediad at sicrwydd diagnostig er mwyn gwella canlyniadau canser, ond yr hyn nad ydym yn ei wneud mewn gwirionedd yw gweithredu targed gwahanol ar ddiagnosteg o fewn y llwybr canser. Nid wyf yn argyhoeddedig y bydd hynny’n ein helpu mewn gwirionedd i gyrraedd lle...
Vaughan Gething: Diolch am y cwestiwn. Ein nod yw sicrhau bod gwasanaethau iechyd tosturiol o safon uchel yn cael eu darparu i bobl Sir Benfro. Byddwn yn canolbwyntio ar wella canlyniadau i gleifion ac wrth wneud hynny, cawn ein harwain gan y cyngor a’r dystiolaeth glinigol ddiweddaraf.