Sioned Williams: Diolch, Ddirprwy Lywydd, a diolch am y datganiad, Weinidog. Mae agwedd Llywodraeth San Steffan tuag at y sefyllfa erchyll yn Wcráin yn gwbl baradocsaidd. Ar yr un llaw, mae pobl Cymru a Phrydain yn unedig yn eu solidariaeth â phobl Wcráin, ac yn unedig yn eu dicter tuag at Putin ynghyd â'i ryfel anghyfreithlon a'i droseddau rhyfel anwaraidd. Ac mae Llywodraeth San Steffan yn honni ei bod...
Sioned Williams: Iawn?
Sioned Williams: Diolch . Fel y clywsom gan Mabon ap Gwynfor, mae’r argyfwng costau byw sydd ar hyn o bryd yn taro ein holl gymunedau yn uniongyrchol gysylltiedig â’r argyfwng tai difrifol yng Nghymru, gyda chanlyniadau dinistriol i’n pobl ifanc yn arbennig. Ac o'r sgyrsiau y mae pawb ohonom wedi bod yn eu cael wrth guro drysau dros yr wythnos ddiwethaf a thrwy ein gwaith achos, rwy'n siŵr eich bod...
Sioned Williams: Diolch, Weinidog. Mae ein holl gymunedau wedi dioddef yn sgil effeithiau economaidd COVID, ac mae hyn wedi’i waethygu, wrth gwrs, gan yr argyfwng costau byw, sy’n taro ein hardaloedd mwyaf difreintiedig galetaf. Yn ogystal â lliniaru’r argyfyngau yn awr, mae angen inni hefyd sicrhau bod ein cymunedau’n ddigon cryf i allu ymdopi ag unrhyw stormydd economaidd yn y dyfodol. Felly, yn...
Sioned Williams: 2. Pa ystyriaeth a roddodd y Gweinidog i gefnogi'r gwaith o gyflwyno strategaethau adeiladu cyfoeth cymunedol wrth ddyrannu cyllidebau awdurdodau lleol yng Ngorllewin De Cymru? OQ57934
Sioned Williams: Diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch i'r Dirprwy Weinidog am ei datganiad cadarn y prynhawn yma. Hoffwn uniaethu fy hun a'm plaid yn llwyr gyda'r hyn rŷch chi wedi'i fynegi am agwedd warthus Llywodraeth San Steffan ar y mater hwn. Mae cael y grymoedd i wella bywydau pobl draws yng Nghymru, a'u diogelu, yn hollbwysig os ydym am sicrhau tegwch ac i roi diwedd ar ragfarn ac anghydraddoldeb. Mae'r...
Sioned Williams: Rwy'n diolch i'r Gweinidog am y datganiad. Fore Sadwrn diwethaf, rôn i mewn digwyddiad yn Resolfen i nodi cefnogaeth pobl y gymuned i Wcráin. Roedd y digwyddiad ar iard yr ysgol gynradd leol yn ysgol Ynysfach, â phobl o bob oed wedi troi mas i gydsefyll gyda phobl Wcráin. Casglwyd arian at yr apêl gymorth gan y gangen leol o Sefydliad y Merched oedd wedi coginio teisennau hyfryd, ac...
Sioned Williams: Ar draws fy rhanbarth yng Ngorllewin De Cymru, ceir dros 900 o domenni segur, gyda dros 600 ohonynt yng Nghastell-nedd Port Talbot, lle rwy'n byw. Bernir bod y mwyafrif llethol o'r rhain yn risg is, ond mae 39 o fewn y categorïau risg uwch. Mae'n bwysig cofio nad tomenni glo yw'r unig fath o domen y mae'n rhaid ei gwneud yn ddiogel. Yng Ngodre'r-graig, yng nghwm Tawe, er enghraifft, mae'r...
Sioned Williams: Mae ein treftadaeth ddiwydiannol wedi helpu i siapio ein cenedl. Gellir darllen hanes ein pobl yn ein tirwedd. Adeiladwyd cymunedau cyfan o amgylch diwydiant, roeddent yn darparu swyddi, bywoliaeth, ac ymdeimlad o hunaniaeth gyffredin. Teimlwyd cyrhaeddiad ac effaith hanes Cymru ymhell y tu hwnt i'n ffiniau, gan ail-lunio'r economi fyd-eang a'r ffordd o fyw i bobl ddirifedi. Ond er y cyfan a...
Sioned Williams: Mae gwahaniaethau o ran mynediad, argaeledd ac ansawdd gofal plant i wahanol grwpiau cymdeithasol yn atgyfnerthu anghydraddoldeb a chanlyniadau rhwng y grwpiau hyn, a dyna pam y mae mynediad cyffredinol, o ansawdd uchel at ofal plant mor bwysig wrth geisio creu Cymru ffyniannus, heb dlodi plant, lle mae plant o bob cefndir yn cael y dechrau gorau mewn bywyd. Credir bod datblygiad plant y...
Sioned Williams: Rwy'n falch o gyfrannu i'r ddadl fel llefarydd Plaid Cymru ar gydraddoldeb a chyfiawnder cymdeithasol a hefyd fel aelod o'r pwyllgor. Ychydig wythnosau yn ôl, fe fuon ni'n nodi Diwrnod Rhyngwladol y Menywod ac yn trafod yma yn y Siambr adroddiad blynyddol 'Cyflwr y Genedl' Chwarae Teg. Roedd yr adroddiad hwnnw'n datgelu bod gennym ffordd bell i fynd o ran anghydraddoldeb rhywedd. Pan...
Sioned Williams: O ystyried ymagwedd gwbl annigonol ac anghymwys Llywodraeth y DU tuag at argyfwng ffoaduriaid o Wcráin, a'r rhybudd a gyhoeddwyd mewn datganiad gan benaethiaid y Cyngor Ffoaduriaid, y Groes Goch Brydeinig, Achub y Plant ac Oxfam yn mynegi bod y system fisa yn achosi gofid mawr i bobl o Wcráin sydd wedi dioddef trawma eisoes, mae yna groeso mawr i nod Llywodraeth Cymru i'w gwneud hi mor...
Sioned Williams: Diolch, Prif Weinidog. Yn ddiweddar, cysylltodd un o fy etholwyr o gwm Tawe, o'r enw Laura, â mi ynglŷn â'i phrofiad ofnadwy o orfod cael sganiau beichiogrwydd ar ei phen ei hun heb ei gŵr oherwydd rheolau COVID. Ers i gyfyngiadau a mesurau COVID ddod i rym ddwy flynedd yn ôl, mae hi wedi cael tri chamesgoriad yn olynol yn anffodus. Dywedwyd bod dau o'r rhain yn 'gamesgoriadau a fethwyd'...
Sioned Williams: 3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am effaith COVID ar wasanaethau mamolaeth yng Ngorllewin De Cymru? OQ57865
Sioned Williams: Weinidog, mae'r University of New Europe, grŵp o academyddion o Ewrop a’r Unol Daleithiau, wedi cyhoeddi dogfen gynhwysfawr sy’n cynnwys manylion cyswllt brys a chyfleoedd ariannu ar gyfer ysgolheigion, myfyrwyr, artistiaid, gweithwyr diwylliannol, newyddiadurwyr, cyfreithwyr a gweithredwyr hawliau dynol sy’n ffoi o Wcráin, Rwsia a Belarws. Wrth inni roi cartref a chroeso i...
Sioned Williams: Diolch, Weinidog. Pan ofynnwyd iddynt nodi'r hyn yr hoffent ei weld yng nghanol eu tref leol neu ar y stryd fawr yn lleol, daeth siopau bach annibynnol, ffyniannus i'r brig mewn arolwg a gynhaliwyd gan y Ffederasiwn Busnesau Bach ar gyfer eu hadroddiad diweddar, 'A Vision for Welsh Towns'. Hyd yn oed cyn COVID, roedd canol trefi yn fy rhanbarth yn ei chael hi'n anodd, ac mae'r pandemig wedi...
Sioned Williams: 7. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o effeithiau COVID ar fusnesau canol trefi yng Ngorllewin De Cymru? OQ57835
Sioned Williams: Mae ein cynnig yn galw am sicrhau nad yw dyled prydau ysgol yn cael effaith negyddol ar ddisgybl, boed hynny drwy straen, stigma neu hyd yn oed orfod mynd heb fwyd, fel y clywsom mewn rhai achosion. Dylid ystyried bob amser pam y gallai dyled prydau ysgol fod wedi cronni. Nid yw'r rheswm byth o fewn rheolaeth y plentyn y mae'n effeithio arno ac yn ei niweidio. Felly, ni ddylai'r plentyn byth...
Sioned Williams: Diolch, Dirprwy Lywydd dros dro.
Sioned Williams: Rwy'n gwneud y cynnig, ac rwy'n falch o agor y ddadl bwysig ac amserol hon gerbron y Senedd. Yn yr ymadrodd enwog hwnnw, ystyrir mai addysg yw'r cydraddolwr gorau. Fodd bynnag, er gwaethaf ymdrechion gorau ein hathrawon a'n staff cymorth, mae tlodi'n greadur llechwraidd. Mae'n treiddio i leoedd lle y dylai pawb gael ei drin yn gyfartal, gan lesteirio ymdrechion i drin pawb yn deg, a gadael...
