Huw Irranca-Davies: Diolch, Ddirprwy Llywydd. Mae’n bleser dilyn sylwadau cytbwys ac adeiladol y Cwnsler Cyffredinol, ond a gaf fi hefyd ddiolch i bob Aelod sydd wedi cyfrannu heddiw, waeth beth yw’r farn a’r safbwyntiau gwahanol? Mae wedi bod yn ddadl fywiog—dadleuol ar adegau ac angerddol bob amser—a chredaf mai dyna yw pwrpas y lle hwn. Rwy'n meddwl ei bod yn debygol y gwelwn fwy o'r diwygiadau y...
Huw Irranca-Davies: Gan edrych ymlaen at gyfraniadau'r Aelodau heddiw, gadewch imi gloi drwy ddweud bod yr adroddiad hwn ymhell o ddiwedd y daith i ddiwygio'r Senedd. Bydd angen mynd i'r afael â Bil Llywodraeth Cymru i sicrhau bod newid yn digwydd yn ddi-oed. Yna, bydd gennym gyfleoedd pellach i graffu ar y ddeddfwriaeth honno. Ond, heddiw, rhaid inni gymryd y cam cyntaf. Heddiw, gallwn anfon mandad clir at...
Huw Irranca-Davies: Mae adroddiad ein pwyllgor yn nodi pecyn integredig o gynigion ar gyfer Senedd gryfach i gynrychioli pobl Cymru yn well, a chynllun i'n helpu i wireddu hynny. Credwn y gall ein cynigion ennyn cefnogaeth o leiaf y 40 Aelod sy'n angenrheidiol ar gyfer uwchfwyafrif yma yn y Senedd hon. Fel y dywedwn yn yr adroddiad, credwn yn gryf fod y diwygiadau hyn yn hanfodol a'u bod yn gyraeddadwy cyn 2026,...
Huw Irranca-Davies: Os na chymeraf ymyriadau y tro hwn, Ddirprwy Lywydd, rwy'n gwneud hynny o gwrteisi i'r hyn y tybiaf y bydd yn nifer fawr o siaradwyr sydd am gyfrannu heddiw, nid o amarch at y rhai sydd eisiau gwneud ymyriad. Dechreuwyd ar ein gwaith yr hydref diwethaf, ac rydym bellach wedi cyflawni ein tasg, a roddwyd inni gennych chi, y Senedd, i gyflwyno argymhellion ar gyfarwyddiadau polisi ar gyfer Bil...
Huw Irranca-Davies: Yn gyntaf, hoffwn ddweud cymaint o fraint oedd cael gwahoddiad i gadeirio'r Pwyllgor Diben Arbennig ar Ddiwygio'r Senedd. Mae hefyd wedi bod yn bleser mawr cadeirio pwyllgor lle mae'r aelodau unigol—Jane Dodds yn cynrychioli'r Democratiaid Rhyddfrydol; Jayne Bryant ar ran Llafur; Siân Gwenllian ar ran Plaid Cymru; a, hyd nes inni ei golli yn yr ychydig wythnosau olaf, Darren Millar i'r...
Huw Irranca-Davies: Ac mae'r cyllid hwnnw wedi helpu ond, hyd yn oed cyn y pandemig, cawsom ni ddegawd o gyni a oedd wedi effeithio ar awdurdodau lleol ac a oedd wedi effeithio ar doriadau mewn gwasanaethau, gan gynnwys gwasanaethau bwysiau â chymhorthdal. Rydym ni'n edrych ymlaen at y diwygiadau a fydd yn rhoi rheolaeth yn ôl i bobl, rhaid i mi ddweud—cymunedau a rhanbarthau lleol—i gymryd rheolaeth dros...
Huw Irranca-Davies: 6. Pa gymorth y mae Llywodraeth Cymru yn ei roi i ddarparu trafnidiaeth gyhoeddus a chymunedol integredig yn etholaeth Ogwr sy'n diwallu anghenion etholwyr sy'n dlawd o ran trafnidiaeth? OQ58117
Huw Irranca-Davies: Diolch am gyflwyno'r ddadl hon, Carolyn—mae'n gyfraniad gwych. Rwyf am ddweud ychydig eiriau, gan fynd ar drywydd y themâu y sonioch chi amdanynt. Gall pob un ohonom chwarae rhan yn hyn. Y bore yma cyn i mi ddod i mewn, roeddwn i'n digwydd bod yn edrych drwy lyfr sydd gennyf ar y cwpwrdd wrth ochr y gwely. Llyfr Chris Packham a Megan McCubbin, Back to Nature: How to love life—and save...
Huw Irranca-Davies: Prin fy mod wedi dechrau—[Chwerthin.]—prin fy mod wedi dechrau. Felly, hoffwn sôn am un neu ddwy o'r heriau sydd eisoes wedi'u nodi ar y fforwm. Un yw’r baich ychwanegol y mae’n ei roi ar awdurdodau lleol, gan fod yn rhaid iddynt reoli’r broses geisiadau gystadleuol. Yn ail, yr amserlen dynn, mae ganddynt rhwng yn awr a mis Awst i drafod rhwng gwahanol awdurdodau lleol beth yw'r...
Huw Irranca-Davies: Edrychwch, byddai'n gas gennyf ddweud ei bod yn mynd i fod felly, ond yn wir, mae yna berygl, ac mae'r ffaith na allwn graffu—felly, mae aelodau'r fforwm eisoes wedi tynnu sylw at y ffaith bod ganddynt bryderon y bydd rhai o'r cynigion sy'n cael eu gwneud yn dyblygu rhaglenni presennol Llywodraeth Cymru. Nawr, nid yn unig y byddai hynny'n wastraff ar adnoddau ac amser, sy'n brin beth...
Huw Irranca-Davies: Mae hynny'n rhan o'r gwersi y gwnaethom eu cynnwys yn y fframwaith a gyflwynwyd gennym ac y bu'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd yn gweithio gyda ni yn uniongyrchol arnynt dros y tair blynedd hynny. Mae’r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, gyda llaw, yn dal i weithio gyda Llywodraeth Cymru ar y materion hyn, ac rwy'n credu, y cwestiwn hwnnw...
Huw Irranca-Davies: Rwyf am geisio peidio â gwneud unrhyw bwyntiau gwleidyddol o gwbl heddiw. Yr unig beth a wnaf, pan ymyrrais arnoch yn gynharach, Paul—. Mae’r ymagwedd a fabwysiadwyd yn ddiddorol, gan mai’r unig bobl sydd wedi’u hatal rhag cyfrannu at hyn i raddau helaeth yw Aelodau o’r Senedd hon, gan fod Aelodau o Senedd y DU yn cael eu crybwyll yn benodol o fewn yr angen i fwrw ymlaen â hyn....
Huw Irranca-Davies: Diolch am ildio, Paul. Rwy’n deall yr hyn a ddywedwch ynglŷn â mynd â rhai o’r penderfyniadau hyn i lawr i ardal leol. A dweud y gwir, dyna oedd y grŵp strategol a fu'n edrych ar gyllid rhanbarthol yng Nghymru yn edrych arno, yn seiliedig ar fodelau gorau'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd. Cefais y fraint o'i gadeirio am ychydig. Ond yr hyn nad oeddent yn ei...
Huw Irranca-Davies: Roedd yn hynod ddiddorol gweld tystiolaeth dros y penwythnos o ddŵr glas yn araith arweinydd y Ceidwadwyr—nid oedd yn gefnfor, na hyd yn oed yn afon, neu nant; roedd yn fwy o gornant, neu efallai ffrwd, diferyn bach iawn—mewn perthynas â chyllid HS2. Ond wrth gwrs, rydym hefyd wedi gweld y cyhoeddiadau ar Crossrail dros y blynyddoedd diwethaf, a llinell Victoria y penwythnos hwn, ac...
Huw Irranca-Davies: Yn gyntaf oll, a gaf i groesawu'r datganiad a hefyd y 160 a mwy o dudalennau cysylltiedig? Dydw i heb gyfrif unrhyw eiriau yna, ond rydym ni’n edrych ymlaen, fel pwyllgor, at gael ein dannedd i mewn i hyn hefyd. Rydw i’n croesawu'r pwyslais yr ydych chi a'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol yn ei roi i hyn nawr; mae'n cael ei groesawu'n fawr yn wir. Dim ond i gyffwrdd ag un neu ddau o...
Huw Irranca-Davies: Diolch yn fawr iawn, Dirprwy Lywydd. Weinidog, gobeithio dy fod wedi mwynhau'r ymweliad i Ysgol Llanhari heddiw, a gobeithiaf y gwnaethoch chi fwynhau'r plant yn canu cymaint ag y gwnaethant hwy a'r athrawon fwynhau eich dawnsio yn y maes chwarae. [Chwerthin.] Yn wir, yn ystod yr ymweliad heddiw, cyfarfuoch â dau athro ifanc sy'n dechrau eu gyrfaoedd ym myd addysg. Pa neges sydd gennych chi...
Huw Irranca-Davies: A gawn ni ddatganiad am y mesurau y bydd Gweinidogion Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i annog Llywodraeth y DU i godi gwerth talebau Cychwyn Iach i dalu am gost remp chwyddiant? Gwnaeth Llywodraeth y DU godi gwerth y talebau Cychwyn Iach y tro diwethaf cyn i'r argyfwng costau byw daro, ac roedd hynny dim ond ar ôl, rhaid i mi ddweud, cryn dipyn o bwysau gan Marcus Rashford gyda'i ymgyrchu,...
Huw Irranca-Davies: Gadewch i'r eog fod.
Huw Irranca-Davies: Diolch am ildio. Yn gryno iawn—mae'n ddadl go iawn yma—dau beth: un yw, wrth ddod â rhanddeiliaid gyda chi, peidiwch â bod ofn bod yn radical hefyd. Mae mater Lyme Bay yn un eithaf addysgiadol. Cafodd ei wrthwynebu'n llwyr, ond arweiniodd at adfer byd natur ar raddfa aruthrol, ac mae'r pysgotwyr bellach yn ei hoffi oherwydd yr hyn y mae wedi'i wneud. Felly, peidiwch ag ofni gwneud hynny...
Huw Irranca-Davies: Ar nodyn cadarnhaol, a gaf fi ddweud o ddifrif ein bod ymhell iawn o lle roeddem 12 neu 15 mlynedd yn ôl? Mae'r holl bethau y cyfeirir atynt yn yr adroddiad hwn bellach ar waith gennym ac mae Llywodraeth Cymru yn gweithio arnynt—y cynlluniau morol, yr uchelgais i ddarparu parthau cadwraeth morol, i daro'r cydbwysedd priodol ar gyfer datblygu'r dystiolaeth ac yn y blaen. Felly, mae nodyn...
