Rhun ap Iorwerth: Mi leiciwn i ofyn am ddatganiad ysgrifenedig ar y camau mae Llywodraeth Cymru yn eu hystyried i helpu gweithwyr gofal yn sgil y cynnydd mawr mewn costau tanwydd. Roeddwn i'n trafod y mater efo swyddogion undeb Unsain ddoe. Mae gweithwyr gofal mewn ardaloedd gwledig yn arbennig yn gorfod gyrru cryn bellter rhwng tai'r bobl maen nhw'n gofalu amdanyn nhw, a dydy'r arian maen nhw'n ei gael yn...
Rhun ap Iorwerth: Nawr, yn ychwanegol at y tai sy'n cael eu gwerthu fel cartrefi gwyliau neu lety gwyliau, rwyf wedi dod yn ymwybodol yn ddiweddar o'r arfer o droi tenantiaid hirdymor allan fel y gellir troi eu cartrefi'n lletyau gwyliau tymor byr. Mae etholwyr yn dweud wrthyf ei fod yn digwydd ar draws ein cymunedau arfordirol. Mae gweithredoedd un landlord yn peri pryder arbennig. Drwy fraint hanesyddol, mae...
Rhun ap Iorwerth: Doeddwn i ddim yn chwilio am raniad yma heddiw; roeddwn yn chwilio am gonsensws, a dweud y gwir. Mae bod â merch ym Mharis ar hyn o bryd, wedi graddio o Ysgol Economeg a Gwyddor Gwleidyddol Llundain, ar ôl byw yn yr Eidal fy hun, ar ôl treulio amser yn byw yn Llundain fy hun—. Nid ydym yn arddel cau'r drysau i'n pobl ifanc a dweud wrthyn nhw am beidio â gadael, ond y gwir amdani yw bod...
Rhun ap Iorwerth: Heb os, dŷn ni eisiau denu’r ymenyddiau gorau i Gymru hefyd, yn ogystal â chadw ein talent ni yma. Mae’r wasgfa ariannol bresennol, y raddfa chwyddiant fwyaf ers 40 mlynedd, yn effeithio'n drwm ar bobl ifanc. Does dim ond eisiau gweld ymchwil diweddar gan yr NUS i weld hynny: mwy o fyfyrwyr nag erioed yn ddibynnol ar fanciau bwyd neu yn benthyg pres na allan nhw fforddio i'w fenthyg....
Rhun ap Iorwerth: Diolch yn fawr iawn, Llywydd. Mae canlyniadau cyntaf y cyfrifiad wedi cael eu cyhoeddi; ffigurau pennawd hyd yma. Mae'r boblogaeth yn lleihau mewn sawl ardal—Ceredigion yn gweld y cwymp mwyaf o bron i 6 y cant. Mae yna awgrym o boblogaeth yn heneiddio hefyd, sy’n pwysleisio’r angen i ddal gafael ar ein pobl ifanc ni, ac mae hynny’n golygu gwneud iddyn nhw fod eisiau aros yma yng...
Rhun ap Iorwerth: 5. Beth mae’r Llywodraeth yn ei wneud i warchod y sector rhentu tymor hir yn wyneb twf yn y sector rhentu tymor byr? OQ58338
Rhun ap Iorwerth: Diolch am yr ateb yna, ac mae'n frawychus, ond ydy hi, ac rydyn ni'n gweld sut mae costau o ran ynni a thanwydd, fel rhan o'r argyfwng costau byw ehangach, yn dyfnhau o ddydd i ddydd, bron, a'r caledi ariannol mae rhai o fy etholwyr mwyaf bregus i yn ei wynebu. Dŷn ni'n ei weld o yn y cynnydd mewn galw am wasanaethau banc bwyd, er enghraifft. Roeddwn i'n gweld yr wythnos yma Cyngor Sir Ynys...
Rhun ap Iorwerth: 5. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am lefelau tlodi tanwydd yn Ynys Môn? OQ58308
Rhun ap Iorwerth: Diolch i'r Gweinidog am y datganiad am y datganiad ansawdd. Mae'n gam arwyddocaol, dwi'n meddwl. Does yna ddim deufis ers oeddem ni ym Mhlaid Cymru yn cyflwyno cynnig o flaen y Senedd yn pwysleisio pwysigrwydd rhoi sylw i faterion iechyd yn ymwneud â merched, a dwi'n falch ein bod ni yma rŵan yn gweld y datganiad yma heddiw. Mae'n rhyfeddol ac yn gywilyddus, mewn difri, ei bod hi wedi...
Rhun ap Iorwerth: Rwy'n credu mai'r hyn yr ydym ni'n dechrau sylweddoli yw pwysigrwydd gofal iechyd rhyw benodol yn ei ystyr ehangaf, a'r angen i deilwra gofal iechyd ar gyfer anghenion mwy na hanner y boblogaeth. Nid yw'n ymwneud yn benodol â chyflyrau neu afiechydon sy'n rhyw benodol yn unig, mae'n ymwneud â'r ffaith nad yw menywod wedi cael digon o sylw yn ein ffordd o feddwl am gyflyrau sy'n effeithio ar...
Rhun ap Iorwerth: Dwi'n cloi fy nghyfraniad rŵan. Mae'n rhaid gwneud y sifft yna o wario'n ddrud ar drin pobl achos ein bod ni wedi methu eu trin nhw mewn pryd tuag at wario llai o arian drwy atal y problemau yn y lle cyntaf, a dyma ni enghraifft wych.
Rhun ap Iorwerth: Diolch yn fawr iawn, Dirprwy Lywydd. Dwi'n cynnig y gwelliannau hynny'n ffurfiol. Mae hon yn ddadl bwysig iawn. Mae'n amserol iawn, a dwi'n falch iawn bod y cynnig wedi cael ei gyflwyno gan y Ceidwadwyr. Mi fues i draw i ddigwyddiad ym Mae Caerdydd yn gynharach y mis yma—roedd y Dirprwy Weinidog yn siarad yno—wedi'i drefnu gan Diabetes UK Cymru, wedi'i noddi gan James Evans, lle roedd y...
Rhun ap Iorwerth: Yn gyntaf, a gaf i ddiolch i'm cyd-aelodau o'r pwyllgor am gael cydweithio efo chi ar yr adroddiad yma? Diolch i'r tîm clercio a thîm cefnogi'r pwyllgor a'r tîm ymchwil, ac wrth gwrs i bawb wnaeth rannu efo ni fel pwyllgor eu profiadau nhw a'u harbenigedd nhw wrth inni drio deall yn well effaith aros yn hir am driniaeth. Rydyn ni mewn perygl ar hyn o bryd o dderbyn, bron iawn, mai aros...
Rhun ap Iorwerth: Ers 2018, y polisi yng Nghymru ydy bod gofal llygaid a'r math o ofal sy'n cael ei gynnig yn seiliedig ar y lefel o risg. Mi oedd yn arloesol yn hynny o beth, efo cleifion i gael eu gweld yn ôl faint o risg maen nhw'n ei wynebu. Ac mae'r ffactor risg uchaf ar gyfer y rheini sy'n wynebu'r risg o newid di droi nôl, neu irreversible harm. Ac i bobl sydd â problem efo'u golwg, mae hynny yn...
Rhun ap Iorwerth: Diolch i'r Gweinidog am y datganiad. Rwy'n gwybod ei fod yn rhannu fy rhwystredigaeth ynglŷn â'r ffordd yr ymdriniwyd â hyn, yr hyn sy'n ymddangos fel petruster gan Lywodraeth y DU am yr elfennau hyn o reoli ffiniau a goblygiadau hynny, wrth gwrs, i Lywodraeth Cymru, i lywodraeth leol a hefyd i gymuned Caergybi. Mae'n destun gofid eto ein bod ni'n clywed am yr hyn sy'n ymddangos yn fwy o...
Rhun ap Iorwerth: 'Mae angen ymdeimlad o frys arnom'.
Rhun ap Iorwerth: Dyna dywedodd prif weithredwr Cancer Research UK heddiw, achos mae gen i ofn dydyn ni ddim wedi gweld y synnwyr hwnnw o frys gan Lywodraeth Cymru yn ddiweddar.
Rhun ap Iorwerth: Diolch am yr ateb yna. Dwi newydd fod yn noddi digwyddiad yn dathlu 20 mlwyddiant Cancer Research UK, a tra'n dathlu'r gwaith sydd wedi cael ei wneud drwy ymchwil i wella cyfraddau goroesi canser, mi oedd yna rybudd ein bod ni mewn perig o weld y cynnydd yn dod i stop rŵan. Mae effaith y pandemig, sy'n golygu bod pobl yn aros 16 gwaith yn hirach nac oedden nhw cyn COVID am rai profion...
Rhun ap Iorwerth: 4. A wnaiff y Prif Weinidog roi diweddariad ar gynllun gweithredu ar gyfer gwasanaethau canser Llywodraeth Cymru? OQ58285
Rhun ap Iorwerth: Diolch am yr ymateb yna. Dwi'n datgan diddordeb fel tad i un disgybl lefel A, ond dwi yn gwybod fy mod i'n siarad ar ran llawer o ddisgyblion a'u rhieni sydd wedi pryderu'n fawr am yr arholiadau lefel A eleni yng nghyd-destun COVID. Dyma i chi ddisgyblion sydd erioed wedi sefyll arholiad allanol o'r blaen achos bod eu TGAU nhw a'u AS nhw wedi cael eu canslo, ac eto mae mwy na'r arfer o'u...
