Delyth Jewell: Heddiw, bydd y Senedd hon yn gwrthod cydsyniad deddfwriaethol ar gyfer y Bil marchnad fewnol, gan wybod ymlaen llaw na fydd Llywodraeth y DU yn anrhydeddu confensiwn Sewel. Rwy'n deall bod Llywodraeth y DU wedi gwneud cynnig ar y funud olaf i ymgynghori â'r gweinyddiaethau datganoledig cyn defnyddio pwerau dirprwyedig. Mae’n rhaid eu bod yn meddwl ein bod yn ffyliaid os ydym yn credu...
Delyth Jewell: Diolch. Fe hoffwn i ddiolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad a mynegi ar goedd hefyd fy niolch i Arglwydd Burns a'i dîm ef am eu gwaith nhw wrth gwblhau'r adroddiad. Mae cymudwyr ar yr M4 a'r cymunedau o amgylch y rhan hon o'r M4 yn haeddu gweld camau gweithredu ar ôl blynyddoedd o drafod a ddechreuodd, wrth gwrs, yn y 90au. Nawr, rydym ni ym Mhlaid Cymru yn croesawu argymhellion yr adroddiad...
Delyth Jewell: Yr wythnos hon mae'r brechlyn wedi dechrau cael ei gyflwyno ac mae gobaith ar y gorwel i nifer o bobl. Ond rydyn ni'n dal i wynebu ychydig o fisoedd heriol, a bydd yr ifanc a'r hen yn teimlo hyn yn arbennig. Yn wir, Drefnydd, efallai mai'r ddau grŵp yma, yr ifanc a'r hen, sydd cael eu heffeithio fwyaf gan unigrwydd yn ystod yr ychydig fisoedd diwethaf, gan golli allan ar brofiadau a chwmni...
Delyth Jewell: Bu'n rhaid i'r Prif Weinidog a'i gyd-Weinidogion wneud penderfyniadau eithriadol o anodd yn ystod y pandemig, ac mae pob un ohonom ni yn sylweddoli pa mor ddifrifol yw'r sefyllfa bellach yng Nghaerffili ac ar draws y de-ddwyrain. Rwyf i newydd wrando ar y drafodaeth rhyngoch chi a Laura Anne Jones, Prif Weinidog. Credaf fod diffyg cysylltiad rhwng difrifoldeb y sefyllfa a rhai agweddau...
Delyth Jewell: Mae'r ddadl hon yn ymwneud â'r sector bwyd, ond yr hyn yr hoffwn siarad amdano yn gyntaf yw'r effaith y mae diffyg bwyd yn ei chael ar ormod o bobl yn ein cymdeithas. Oherwydd, er mai'r DU yw'r seithfed economi gyfoethocaf yn y byd, mae gormod o aelwydydd yn ei chael hi'n anodd fforddio'r bwyd sydd ei angen arnynt i gadw'n iach, ac mae hynny'n effeithio nid yn unig ar iechyd corfforol pobl,...
Delyth Jewell: Mae ein pobl ifanc wedi wynebu cymaint o straen eleni, gydag ansicrwydd ynghylch arholiadau, methu gweld ffrindiau, eu trefn arferol yn diflannu, a gwyddom, fel y dywedwyd, y bydd y pandemig wedi cael effaith anochel ar eu hiechyd meddwl. Ond mae'r ffigurau diweddaraf ar wariant y GIG ar gyfer 2018-19 yn dangos bod llai nag 1 y cant o gyllid y GIG wedi'i wario ar iechyd meddwl plant a phobl...
Delyth Jewell: A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am iechyd meddwl plant a phobl ifanc yn Nwyrain De Cymru?
Delyth Jewell: Diolch, Prif Weinidog. Pan gadarnhawyd y prosiect mewn adroddiad asesu cynllun cam 3 yn 2017, £308 miliwn oedd y gost adeiladu amcanestynedig, ac amcangyfrifwyd mai £428 miliwn fyddai cyfanswm cost y prosiect. Yn ddiweddar, datgelodd y Western Mail rywbeth tebyg i'r hyn yr ydych chi newydd ei ddweud, bod y gost adeiladu bellach wedi cynyddu, fel yr adroddwyd ganddyn nhw, i £550 miliwn er...
Delyth Jewell: 1. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y gost a amcangyfrifir ar gyfer deuoli'r A465 rhwng Dowlais a Hirwaun? OQ55986
Delyth Jewell: Cafodd Jan Morris fywyd eithriadol, yn chwilota ac agor ffenestri ar fydoedd eraill gyda'i hysgrifennu, yn arloesi a chroesi tiroedd newydd ac agor drysau ar bosibiliadau. Bydd cynifer ohonom yn gyfarwydd â'i llyfrau atgofus am Fenis a Trieste, ond ei gwaith gwych The Matter of Wales a arweiniodd ddarllenwyr i ddarganfod trysorau cudd ein gwlad ein hunain, ei hanobaith a'i herfeiddiwch. Gan...
Delyth Jewell: Cymuned oedd Cymru i Jan—cymuned a unwyd gan drasiedi a gobaith. Mewn erthygl a ysgrifennwyd yn 2011 i alarnadu dros y bywydau a gollwyd yng nglofa'r Gleision, dywedodd bod ei llygaid yn llawn dagrau wrth iddi estyn ei chariad o un pen o Gymru i'r llall—o Lanystumdwy ger afon Dwyfor i gyfeillion dieithr a oedd yn galaru yng nghwm Tawe. Teimlir y galar am golled Jan Morris ar draws...
Delyth Jewell: Pa asesiad y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o werth am arian trosi'r A465 o Ddowlais Top i Hirwaun yn sgil amcanestyniadau bod y gost wedi cynyddu'n sylweddol?
Delyth Jewell: Diolch, Cwnsler Cyffredinol. Pleidleisiodd y cyhoedd yng Nghymru o blaid datganoli yn 1997. Ar ôl y mandad cychwynnol hwnnw, rydym ni wedi cael 12 digwyddiad democrataidd pellach sydd wedi caniatáu i bobl Cymru gadarnhau'r farn honno—ar ffurf refferendwm pellach yn 2011, pum etholiad yn y Senedd, a chwe etholiad cyffredinol. Yn y refferenda a'r holl etholiadau cafwyd mwyafrif clir o blaid...
Delyth Jewell: 2. Pa asesiad y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'i wneud o gymal 49 o Fil Marchnad Fewnol y DU? OQ55917
Delyth Jewell: Mae cymaint o realiti economaidd y Cymoedd yn ystod y 40 mlynedd diwethaf wedi deillio o ddinistrio'r diwydiannau glo a'r diwydiannau cysylltiedig yn fwriadol gan Lywodraeth Thatcher. Roedd y brad hwnnw fel daeargryn ac mae wedi arwain at sawl ôl-gryniad. Nid yw ein hysbryd cymunedol erioed wedi pylu, ond mae ein lefelau diweithdra'n dal yn ystyfnig o uchel ac mae ein canlyniadau iechyd yn...
Delyth Jewell: Rŷn ni fel plaid yn gefnogol o nifer o agweddau'r ddeddfwriaeth hon, yn enwedig y mesurau i estyn yr hawl i bleidleisio ar gyfer pobl ifanc 16 ac 17 mlwydd oed a hefyd pobl sydd wedi dewis gwneud eu cartref yma yng Nghymru. Mae hynny i'w glodfori ac yn bwysig, a byddwn ni'n falch o bleidleisio o blaid y ddeddfwriaeth heno. Ond rhaid dweud bod cyfle hefyd wedi ei golli yma. Roedd cyfle i...
Delyth Jewell: Iawn. Diolch ichi am hynny, Weinidog. O ran y newid diwylliant sydd ei angen, yn amlwg, nid staff awdurdodau lleol, sy'n cynllunio ac yn comisiynu gwasanaethau, yn unig sydd angen y ddealltwriaeth honno a'r tosturi rydych newydd gyfeirio ato. Yn ddiweddar, mae—. Rydym wedi gweld sylwadau anffodus gan gynghorydd awdurdod lleol yng ngogledd Cymru sydd fel pe baent yn awgrymu nad oedd pobl...
Delyth Jewell: Wel, diolch am hynny, Weinidog. Hoffwn ategu eich teyrnged i'r gweithwyr yn y trydydd sector ac awdurdodau lleol am yr holl waith y maent wedi'i wneud ar hyn. Ac rwy'n falch eich bod wedi egluro'r sefyllfa. Yn amlwg, gallwch weld o ble y cawsom y ffigurau hynny. Ond rwy'n cytuno â'r pwynt a wnaethoch hefyd ei bod yn amlwg fod un person sy'n dychwelyd i fyw ar y stryd yn un person yn ormod....
Delyth Jewell: Diolch, Lywydd. Weinidog, adroddwyd bod chwarter y rhai sy'n cysgu ar y stryd a gafodd le i aros yn ystod y cyfyngiadau symud cyntaf nôl yn cysgu ar y stryd. Pam fod hynny wedi digwydd?
Delyth Jewell: 'Celfyddyd o hyd mewn hedd—aed yn uwch / O dan nawdd tangnefedd; / Segurdod yw clod y cledd, / A rhwd yw ei anrhydedd.'
