Kirsty Williams: Diolch yn fawr, Llywydd. Mae gwelliannau 30 a 32 yn fân newidiadau technegol i ddiweddaru'r Bil. Rwyf wedi cyflwyno gwelliant 33 i ddiwygio adran 68 y Bil. Fel y'i drafftiwyd, nid yw'r Bil yn caniatáu i reoliadau addasu darpariaethau'r Bil wrth eu cymhwyso i blant a phobl ifanc a gedwir yn y ddalfa. O ystyried eu hamgylchiadau, gallai rhai addasiadau fod yn angenrheidiol. Bydd y mân...
Kirsty Williams: Mae canllawiau ychwanegol ar gyfer addysgu Cymraeg eisoes yn bodoli yn y fframwaith llythrennedd, a gall athrawon mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg ddefnyddio hyn i addysgu Cymraeg. Mae'n amlwg i mi, a dyma lle rwy'n cytuno â Siân Gwenllian, nad addysgu Cymraeg yw'r prif fater yn y fan yma, fel y cyfryw, ond gwelliant mewn addysgu Cymraeg yn rhai o'n hysgolion cyfrwng Saesneg a dwyieithog, ac...
Kirsty Williams: Diolch i chi am eich ateb, Llywydd. Roeddwn i'n falch iawn o allu ymateb yn gadarnhaol i argymhelliad y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg i wneud Saesneg yn orfodol o saith i 16 mlwydd oed, tra bod y Gymraeg yn parhau i fod yn orfodol o dair i 16 mlwydd oed. Yng Nghyfnod 2, gosodais welliannau gan y Llywodraeth a fydd yn caniatáu arfer addysg drochi Cymraeg i barhau heb unrhyw broses o...
Kirsty Williams: Diolch, Llywydd, am hynny. Ac a gaf i ddiolch i Siân Gwenllian am agor y ddadl ar y grŵp hwn o welliannau, a hefyd am gefnogaeth Siân yn y grŵp blaenorol, sydd wedi bod yn gyson drwy gydol y broses gyfan hon? Felly, rwy'n ddiolchgar i Siân a Plaid Cymru am eu hymrwymiad yn hynny o beth. A gaf i ddechrau gyda gwelliant 43? Rwy'n annog yr Aelodau i wrthod y gwelliant hwn. Fel yr wyf i...
Kirsty Williams: Mae gan addysg cydberthynas a rhywioldeb o ansawdd uchel ran hanfodol i'w chwarae o ran cynorthwyo dysgwyr i gydnabod perthnasoedd iach a diogel, a deall a datblygu parch at wahaniaethau rhwng pobl, a'r amrywiaeth o berthnasoedd a welwn yn cael eu hadlewyrchu o'n cwmpas mewn Cymru fodern. Nawr, bydd addysg cydberthynas a rhywioldeb yn galluogi ein plant a'n pobl ifanc yn raddol i ddatblygu...
Kirsty Williams: Felly, os caf i droi at y gwelliannau eraill yn y grŵp, a gaf i ofyn i'r Senedd wrthod gwelliant 41? Mae pwyslais cryf ar ddatblygu perthnasoedd iach yn y cwricwlwm newydd, ac mae bod yn unigolion iach a hyderus wrth gwrs yn un o bedwar diben ein cwricwlwm newydd, er mwyn galluogi dysgwyr i ddatblygu'r perthnasoedd iach hynny sydd mor hanfodol i bob un ohonom. Yn y cwricwlwm newydd, mae'r...
Kirsty Williams: Yna, gan droi at welliannau 2 a 4, sy'n ymwneud â mater iechyd mislif. A gaf i ddiolch i Suzy Davies a Jenny Rathbone am eu sylwadau yn y ddadl heddiw ynghylch pwysigrwydd sicrhau bod ein holl blant, yn fechgyn ac yn ferched, yn hyddysg a bod ganddyn nhw'r wybodaeth sydd ei hangen arnyn nhw i ddeall y broses gwbl naturiol hon? Ers gormod o flynyddoedd ac i ormod o blant, nid yw hynny wedi...
Kirsty Williams: Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Mae hwn yn grŵp mawr o welliannau â chryn amrywiaeth o effeithiau posibl ar y ddeddfwriaeth, felly byddaf i'n ceisio mynd drwyddyn nhw nid o reidrwydd mewn trefn, ond mewn grwpiau, os yw hynny'n iawn, gan ddechrau gyda'r hawsaf yn gyntaf. Hynny yw gwelliant rhif 40 yn enw Suzy Davies, sy'n galluogi dysgwyr ym mlynyddoedd 12 a 13 mewn ysgolion i ofyn am addysg...
Kirsty Williams: Diolch yn fawr iawn, Dirprwy Lywydd. A gaf i ei gwneud yn gwbl glir i'r holl Aelodau fod sgiliau achub bywyd yn agwedd ar ddysgu sy'n rhan o'n Meysydd Dysgu a Phrofiad iechyd a lles newydd? Mae'r canllawiau statudol fel y maen nhw wedi'u drafftio yn pwysleisio pwysigrwydd dysgwyr yn datblygu'r gallu i ymateb i amrywiaeth o gyflyrau a sefyllfaoedd sy'n effeithio ar eu hiechyd corfforol, ac, yn...
Kirsty Williams: Ac i fod yn gwbl glir, ac er mwyn osgoi amheuaeth, rwy'n cydnabod pwysigrwydd addysgu ein plant a'n pobl ifanc am newid hinsawdd, ei achosion, ei effaith, yma gartref yn ogystal ag yn fyd-eang, a'r camau y mae angen eu cymryd i ddiogelu ein holl ddyfodol. Ac wrth gwrs, yng Nghymru, mae gennym ni sail gref i adeiladu arni. Rydym ni wedi bod yn cefnogi dwy raglen allweddol ar gyfer addysg...
Kirsty Williams: O diar, Llywydd. Rwy'n cael fy nhemtio'n fawr i roi araith ar y cysyniad o gyfwerthedd ffug ac i ddadlau â Mr Hamilton am ei ebychiad y prynhawn yma. Yr hyn y gallaf ei sicrhau i Aelodau'r Senedd yw y bydd cysyniadau fel cyfwerthedd ffug, newyddion ffug a phropaganda yn wir yn rhan o Gwricwlwm newydd Cymru, a byddwn yn wir yn arfogi ein plant a'n pobl ifanc i drafod, os nad oes ots gennych...
Kirsty Williams: Diolch yn fawr iawn, Lywydd, a diolch i fy nghyd-Aelodau am eu cyfraniadau i'r ddadl y prynhawn yma. A gaf fi ddweud fy mod yn falch iawn o'r ffordd y mae Llywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol wedi ymateb i heriau digynsail y pandemig COVID-19, gan sicrhau nad yw'r rhai sy'n dibynnu ar brydau ysgol am ddim wedi gorfod mynd hebddynt pan nad ydynt yn yr ysgol? Rydym bellach wedi darparu hyd at...
Kirsty Williams: Cynigiwyd yn ffurfiol.
Kirsty Williams: Cynigiaf, Dirprwy Lywydd.
Kirsty Williams: A gaf i ddiolch i Mark Reckless am ei sylwadau? Fel y dywedais, mae'n egwyddor bwysig i mi fod y pecyn ar gael yn unrhyw le, gan ganiatáu i fyfyrwyr wneud dewisiadau ynghylch ble maen nhw'n astudio. Dydw i ddim yn gwybod ynghylch ceisio gwanhau bondiau'r undeb yn fwriadol, ond rwy'n credu mai'r hyn sy'n peri i system Cymru gymharu'n ffafriol iawn â'r Alban yw symudedd cymdeithasol—dydw i...
Kirsty Williams: Diolch i Bethan. Mae hi'n iawn—nid wyf yn credu y gall unrhyw blaid wleidyddol ddweud bod ganddynt ddwylo hollol lân o ran ffioedd myfyrwyr, a hoffwn ei hatgoffa o ba bleidiau oedd mewn Llywodraeth yng Nghymru yn 2009 pan gyflwynwyd y ffioedd ychwanegol. Felly, rwy'n credu bod gan bob un ohonom ni bleidiau lle bu'n rhaid i ni wneud rhai penderfyniadau anodd iawn, boed hynny yn San Steffan...
Kirsty Williams: Diolch, Suzy, am y sylwadau yna, ac a gaf i ddiolch ichi am eich cydnabyddiaeth o waith caled darlithwyr a staff prifysgolion ar hyd a lled Cymru, sydd wedi gwneud popeth o fewn eu gallu yn y sefyllfaoedd mwyaf heriol i gefnogi eu myfyrwyr? Ac rwy'n siŵr yr hoffai pob un ohonom ni yn y Siambr ategu'r sylwadau y bu pobl yn gweithio'n eithriadol o galed i allu gwneud hynny. A gaf i ddweud ei...
Kirsty Williams: Diolch yn fawr, Llywydd. Yn ôl yn hydref 2016, deuthum i'r Senedd hon i gyhoeddi'r newid mwyaf i gyllid myfyrwyr yng Nghymru mewn cenhedlaeth. Fel y gŵyr pob un ohonom ni, mae diwygio cyllid myfyrwyr yn fater cymhleth a dadleuol. Bu pleidiau gwleidyddol a Gweinidogion o bob argyhoeddiad, ar draws y Deyrnas Unedig a thu hwnt, yn gwneud penderfyniadau anodd, ac weithiau'n wynebu'r...
Kirsty Williams: Rydych chi'n iawn, Dai. Nid oes angen inni aros i'r 54,000 o ddyfeisiau ychwanegol gael eu dosbarthu. Ar yr adeg hon, mae angen dyrannu unrhyw ddyfais mewn ystafell ddosbarth nad yw'n cael ei defnyddio'n ddyddiol i deulu. Rhaid imi ddweud, Dai, pe baech yn ysgrifennu ataf gyda'r teuluoedd sy'n dal i gael anawsterau, gallwn archwilio hynny gydag awdurdodau lleol. Rydym wedi gwneud astudiaeth...
Kirsty Williams: Diolch, Dai. Ers dechrau'r pandemig, mae Llywodraeth Cymru wedi darparu dros 138,000 o ddyfeisiau i ysgolion. Bydd 54,000 o ddyfeisiau eraill yn cael eu darparu yn ystod yr wythnosau nesaf, ac mae fy swyddogion mewn cysylltiad rheolaidd â chydweithwyr ym mhob awdurdod lleol, gan gynnwys y rhai sy'n ffurfio rhanbarth Gorllewin De Cymru, yn darparu cymorth ac arweiniad lle mae eu hangen.
