Siân Gwenllian: Mi ges i gyfarfod ddoe efo’r contractwyr ar gyfer y cynllun yma, sef Jones Brothers a Balfour Beatty, ac maen nhw’n bryderus iawn nad oes yna ddyddiad wedi’i gyhoeddi ar gyfer ymchwiliad cyhoeddus. Mae hynny, yn ei dro, yn mynd i olygu oedi os nad oes yna symudiad buan iawn ar gyfer hynny. Mae’r cynllun wedi’i oedi 12 mis yn barod, fel y byddwch chi’n gwybod, oherwydd dadlau...
Siân Gwenllian: Mae tipyn o sôn wedi bod bod posibilrwydd y bydd y lwfans gweini, sef yr ‘attendance allowance’, yn cael ei ddatganoli i Gymru o San Steffan. Mae tua 100,000 o bobl yng Nghymru yn derbyn y budd-dal yma, ar gost o tua £400 miliwn y flwyddyn. Os bydd y budd-daliadau yma’n cael eu datganoli i Gymru, mi fydd yn rhaid penderfynu wedyn beth fydd rôl yr awdurdodau lleol. Ac mae Plaid Cymru...
Siân Gwenllian: 7. A wnaiff y Prif Weinidog roi diweddariad ar gynllun ffordd osgoi Caernarfon/Bontnewydd? OAQ(5)0367(FM)[W]
Siân Gwenllian: Mae yna bryderon cyffredinol ynghylch dyfodol y sector addysg uwch yng Nghymru, nid yn unig o ganlyniad i Brexit, wrth gwrs; mae cynaliadwyedd y sector wedi bod yn fregus ers blynyddoedd erbyn hyn. Ond, mae goblygiadau Brexit ar gyfer ein prifysgolion yn golygu ei bod yn hanfodol bod Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn gweithredu yn fuan i ddiogelu dyfodol y sector. Fel mae...
Siân Gwenllian: Rydych yn sôn yn fanna am weithredu ac mae’r cynlluniau strategol Cymraeg mewn addysg yn ffordd o weithredu. Mae’r rhain rŵan wedi cael eu cyflwyno gan holl awdurdodau addysg Cymru, ond yn ôl y sôn, maen nhw’n siomedig, a dweud y lleiaf. Nid oes rhaid i mi eich atgoffa chi pa mor allweddol bwysig ydy cynyddu addysg cyfrwng Cymraeg er mwyn cyrraedd yr uchelgais o 1 miliwn o siaradwyr...
Siân Gwenllian: Diolch. Mae fy nghwestiynau i Weinidog y Gymraeg. Roeddech chi, ddydd Gwener diwethaf, yn siarad ar y cyfryngau ac yn sôn eich bod chi’n credu bod Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011 yn rhy gymhleth a bod angen adolygu’r ffordd y caiff y safonau iaith eu dylunio a’u gweithredu. A fedrwch chi ymhelaethu ychydig ar y safbwynt yna, os gwelwch yn dda?
Siân Gwenllian: Diolch. Wrth gwrs, nid oes dim byd yn bod efo edrych ar y ffordd y mae deddfwriaeth yn gweithio a’i symleiddio os yn bosib, ond mae’n rhaid bod yn ofalus oherwydd, hyd yn hyn, mae yna gwestiwn efallai ynglŷn â pharodrwydd ac ewyllys gwleidyddol y Llywodraeth i weithredu’r Ddeddf, ac felly mae’n bwysig mai pwrpas unrhyw adolygu ydy symleiddio’r broses o weithredu’r Ddeddf ac nid...
Siân Gwenllian: Mae yna ffordd arall o edrych ar hyn, wrth gwrs, ac mae yna ddadl gref dros ailstrwythuro’r flwyddyn ysgol a dosbarthu gwyliau’n fwy cytbwys ar hyd y flwyddyn. Mi fuasai dosbarthu gwyliau ysgol dros y flwyddyn yn hytrach na’u cael yn un bloc mawr dros yr haf yn helpu i wella lefelau cyrhaeddiad mewn ysgolion ac yn ei gwneud hi’n haws i rieni sy’n gweithio. Mae llawer o arbenigwyr yn...
Siân Gwenllian: Diolch. Mae Plaid Cymru, wrth gwrs, yn credu’n gryf bod yn rhaid i ni gael bwrlwm cymdeithasol a ffyniant economaidd yn yr ardaloedd Cymraeg eu hiaith os ydyw’r Gymraeg i gryfhau ac rydym yn credu mewn datblygu ardaloedd trefol penodol, megis ardal y Fenai. A ydych yn cytuno bod angen bachu ar bob cyfle i greu sefydliadau cenedlaethol newydd mewn ardaloedd lle mae’r Gymraeg yn gryf, a...
Siân Gwenllian: 3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am bwysigrwydd datblygu economaidd rhanbarthol er mwyn cyrraedd targed y Llywodraeth o filiwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050? OAQ(5)0352(FM)[W]
Siân Gwenllian: Mae nifer wedi sôn am gost troi pobl a theuluoedd allan o’u cartrefi. Jest i grynhoi, mae symud teuluoedd allan o’u cartrefi yn beth drud. Mae o’n costio dros £24 miliwn y flwyddyn mewn costau uniongyrchol, heb sôn am y costau anuniongyrchol ar y gwasanaeth iechyd a’r gwasanaeth addysg. Mae bron i £0.5 miliwn yr wythnos yn cael ei wario ar symud pobl o’u cartrefi, ac mae Plaid...
Siân Gwenllian: Rwyf yn credu bod yr ymchwiliad hawliau dynol yn un pwysig ac yn un amserol iawn i’r pwyllgor ymgymryd ag o. Hoffwn i’r prynhawn yma siarad am un agwedd, un maes penodol o’r ymchwiliad a fydd angen sylw manwl, yn fy marn i, sef cydraddoldeb rhwng dynion a merched. Un o amcanion sylfaenol yr Undeb Ewropeaidd ydy cydraddoldeb rhwng y rhywiau, ac mae o’n cael ei adnabod fel hawl...
Siân Gwenllian: A wnaiff y Gweinidog roi diweddariad ynglŷn â chynlluniau atal llifogydd yn etholaeth Arfon?
Siân Gwenllian: Diolch yn fawr, Lywydd. Rydw i’n cynnig y gwelliannau. Rydw i hefyd yn datgan diddordeb fel mam i bedwar o bobl ifanc sydd wedi talu crocbris mewn ffïoedd gosod ar hyd y blynyddoedd. Mae Plaid Cymru’n falch o gefnogi’r cynnig yma i wahardd ffïoedd gosod. Fel rydych chi’n gwybod, fe wnaethom ni gyflwyno gwelliannau i’r perwyl hwnnw yn ystod y drafodaeth ar y Bil rhentu tai, a,...
Siân Gwenllian: Mae ysgol feddygol i Fangor wedi cael ei gynnwys fel prosiect lefel uchel yn ‘growth bid’ gogledd Cymru, sydd wedi cael ei gytuno a chael cefnogaeth pob un o’r chwech awdurdod lleol yn y gogledd. Mae llythyr a gefais i gennych chi yn ddiweddar yn nodi eich bod chi’n disgwyl ‘briefing’ gan swyddogion ar y mater. Rwy’n sylwi bod y geiriau ‘achos busnes’ wedi diflannu o’r...
Siân Gwenllian: Yr wythnos diwethaf, bûm yn ymweld â busnes bach llewyrchus yn fy etholaeth. Maen nhw’n ceisio prynu’r adeilad y maen nhw’n lesio gan y Llywodraeth ar hyn o bryd ac maen nhw ar stad ddiwydiannol ar gyrion Caernarfon. Maen nhw eisiau prynu’r adeilad er mwyn ehangu eu busnes. Roedd y cwmni a ddaeth i brisio’r uned ar ran y Llywodraeth yn dod o Fryste. Roedd eu pris nhw am werth yr...
Siân Gwenllian: 2. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am ymdrechion y llywodraeth i gefnogi busnesau bach yn Arfon? OAQ(5)0089(EI)[W]
Siân Gwenllian: 7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gynnydd cynllun ysgol feddygol Bangor? OAQ(5)0088(HWS)[W]
Siân Gwenllian: Mae’n bwysig i ni sôn am ddau faes lle mae Plaid Cymru wedi cael dylanwad ar y gyllideb yma: y Gymraeg i ddechrau, a chyllid ychwanegol i Gymraeg i oedolion, ac arian i sefydlu asiantaeth iaith genedlaethol. Fe sicrhawyd £5 miliwn ychwanegol ar gyfer 2017-18. Mae Plaid Cymru yn credu bod yr iaith Gymraeg yn perthyn i bawb yng Nghymru, ac rydym wedi ymrwymo felly i sicrhau bod gan bawb y...
Siân Gwenllian: Mae fy sylwadau i yn ymwneud â chymal 2 yn y cynnig, sy’n cyfeirio at barcio. Mae canol trefi gwag a siopau wedi’u bordio i fyny yn olygfa sy’n llawer rhy gyfarwydd ar draws Cymru, er gwaethaf ymdrechion i fywiogi pethau efo ychydig bach o dinsel a goleuadau’r Nadolig yr adeg yma o’r flwyddyn. Mae dirywiad cyson y stryd fawr ledled Cymru yn ein hatgoffa bod angen strategaeth gan y...
