Baroness Mair Eluned Morgan: Diolch yn fawr iawn. Fodd bynnag, rwy'n credu ei bod yn bwysig pwysleisio ein bod wedi methu ag argyhoeddi’r Llywodraeth i sicrhau y dylid datganoli pwerau deddfwriaethol a gweithredol ym mhob maes o’r setliad datganoledig. Mae'r Bil yn dod ar adeg bwysig i’n gwlad ni—ar adeg pan fo ein cenedl ni, ein cyfandir ni a'n byd ni yn ymddangos yn fwy anwadal nag erioed o'r blaen. Nid yw’n...
Baroness Mair Eluned Morgan: Lywydd, dros y misoedd diwethaf, rydw i, ynghyd â phobl o bleidiau eraill, yn cynnwys Dafydd Elis-Thomas, yn cynnwys Dafydd Wigley, Aelodau o’r Lib Dems, pobl o grwpiau gwahanol, trawsbleidiol hefyd, wedi bod yn gwneud beth allwn ni i gywiro Bil Cymru wrth iddo fynd trwy Dŷ’r Arglwyddi. Hoffwn i dalu teyrnged yn gyntaf i chi, Lywydd, am eich gwaith chi ar y Bil yma, i’r pwyllgor...
Baroness Mair Eluned Morgan: Iawn, os caf fi grybwyll un peth arall—
Baroness Mair Eluned Morgan: [Yn parhau.]—yr angen, rwy’n meddwl, i ddarparu fframwaith cyllid hirdymor i helpu sefydliadau sy’n tynnu’r pwysau oddi ar y GIG a gwasanaethau gofal. Tybed a fyddai’r Gweinidog yn ystyried ariannu gwell a fframwaith cyllid hirdymor yn hytrach na’r broses ad hoc sy’n digwydd ar hyn o bryd.
Baroness Mair Eluned Morgan: Roeddwn i’n meddwl bod hwnnw’n gyflwyniad emosiynol iawn gan Joyce Watson a hoffwn ddiolch yn fawr iawn iddi, nid yn unig am y cyflwyniad, ond hefyd am gychwyn y drafodaeth hon heddiw. Rwy’n credu bod unigrwydd yn felltith, mewn gwirionedd, yn enwedig i’r oedrannus a dyna’r pwynt yr hoffwn ganolbwyntio arno oherwydd, rwy’n credu, gyda mwy o bobl yn symud o’r ardal lle y cawsant...
Baroness Mair Eluned Morgan: A wnaiff y Prif Weinidog amlinellu sut y mae Llywodraeth Cymru yn ymdrin ag effeithiau niweidiol camddefnyddio alcohol yng Nghymru?
Baroness Mair Eluned Morgan: Pan fydd gennych wlad lle y mae 50 y cant o’r boblogaeth yn byw o fewn 25 milltir i’r ffin â Lloegr, mae mater gofal iechyd trawsffiniol yn un allweddol. Ni allwn dynnu llinell daclus a mynnu bod yn rhaid i’r boblogaeth sy’n byw ar y ffin fynd i gael eu gweld gan staff y GIG yng Nghymru yn unig. Mae’n afrealistig, mae’n anymarferol, ond yn bennaf oll, ni fyddai ‘n gweddu i...
Baroness Mair Eluned Morgan: Ledled Cymru, mae yna gartrefi gofal, wardiau ysbytai a chymunedau lle y mae pobl yn byw heb greadigrwydd, ysbrydoliaeth na gobaith ar gyfer y dyfodol. Mae lefelau achosion a gofnodwyd o unigrwydd ac iechyd meddwl ar gynnydd. Rwy’n gyn-gadeirydd Live Music Now yng Nghymru, rôl sy’n cael ei chyflawni bellach gan y cyn-Lywydd, Rosemary Butler. Dyma elusen sy’n anfon ac yn ariannu...
Baroness Mair Eluned Morgan: Mae S4C yn gwneud cyfraniad, nid jest yn ddiwylliannol i Gymru ond yn economaidd trwy chwistrelliad o dros £81 miliwn, ac mae llawer o’r arian yma yn mynd tuag at dalu nifer o fusnesau cyfryngau bychan i fwydo’r sianel, fel y digwyddodd yng Nghaerdydd dros y blynyddoedd. Beth yr ydym ni wedi ei weld yw diwydiant llewyrchus yn datblygu. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet egluro sut mae...
Baroness Mair Eluned Morgan: Dangosodd datganiad yr hydref y Llywodraeth agwedd ddi-hid iawn gan y Torïaid tuag at argyfwng gofal sydd ar ddod, ac mae eu methiant i ddarparu ar gyfer ein poblogaeth sy'n heneiddio fwyfwy yn golygu y bydd pwysau aruthrol bellach ar y GIG. A wnaiff y Prif Weinidog ymrwymiad i weithio'n agos iawn gyda Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru i wneud yn siŵr na fydd argyfwng o'r fath yn digwydd...
Baroness Mair Eluned Morgan: Rwy’n mynd i ddweud un peth arall.
Baroness Mair Eluned Morgan: A fyddech yn ymuno â mi i groesawu'r cyhoeddiad yr wythnos hon fod Hacer Developments yn bwriadu datblygu parc bwyd mawr yn Hwlffordd, a allai o bosibl ddod â 1,000 o swyddi i'r ardal?
Baroness Mair Eluned Morgan: Hoffwn ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am y datganiad hwnnw, yn enwedig am ddisgrifio ei phryderon yn ymwneud â'r bleidlais Brexit. Tybed a allai Ysgrifennydd y Cabinet gadarnhau, os ydym yn gadael y farchnad sengl a'r undeb tollau, na fydd yn derfyn ar y gwaith papur, fel y gobeithiwyd gan lawer o ffermwyr a gefnogodd Brexit ac y dywedwyd celwyddau wrthynt, efallai, gan rai o'r bobl a oedd...
Baroness Mair Eluned Morgan: Ysgrifennydd y Cabinet, byddwch chi’n ymwybodol iawn o bryderon y trigolion yn Sir Benfro o ran y newidiadau i’r ffordd y caiff gwasanaethau iechyd eu darparu yno. Bydd Bwrdd Iechyd Hywel Dda yn trafod cyfres o ddewisiadau ddydd Iau sy'n ceisio lleihau oriau agor yr uned triniaethau dydd pediatrig yn Ysbyty Llwynhelyg oherwydd anawsterau recriwtio. Mae cau'r uned bediatrig yn llwyr...
Baroness Mair Eluned Morgan: A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am yr opsiynau a gyflwynodd Bwrdd Iechyd Hywel Dda i leihau gwasanaethau paediatrig dros dro yn Ysbyty Llwynhelyg? EAQ(5)0077(HWS)
Baroness Mair Eluned Morgan: Diolch i chi, ac mae clywed na chawsoch hyd yn oed eich hysbysu am y cyhoeddiad hwn yn achosi cryn bryder i mi. Bydd y cyhoeddiad, wrth gwrs, ynghylch cau a gwerthu barics Aberhonddu, clos storio Pont Senni a barics Cawdor yn achosi ansicrwydd sylweddol yn y canolbarth a’r gorllewin a thu hwnt. Mae'r rhain yn ardaloedd sydd â thraddodiad milwrol hir a balch. Bu barics yn Aberhonddu er...
Baroness Mair Eluned Morgan: Pa drafodaethau y mae’r Gweinidog wedi’u cael â Llywodraeth y DU yn sgil cyhoeddiad y Weinyddiaeth Amddiffyn ei bod yn bwriadu cau nifer o safleoedd yng Nghymru? EAQ(5)0059(CC)
Baroness Mair Eluned Morgan: Rwyf eisiau gofyn y cwestiwn yn Gymraeg. A oes gan y Gweinidog unrhyw dystiolaeth i gefnogi’r sylw a glywais i yn ddiweddar bod ysgolion sydd yn cynnig addysg dim ond o 11 i 16 oed—hynny yw, lefel TGAU—yn gwneud yn well yn gyffredinol nag ysgolion sydd yn cynnig addysg i blant o 11 i 18? A oes yna unrhyw wirionedd yn y sylw yna?
Baroness Mair Eluned Morgan: Pa fesurau y gall y Gweinidog eu rhoi ar waith i wella safonau TGAU yn ysgolion Sir Benfro?
Baroness Mair Eluned Morgan: Pa fesurau y gall y Gweinidog eu rhoi ar waith i wella safonau TGAU yn ysgolion Sir Benfro?