A gaf i godi dau fater gyda chi, arweinydd y tŷ? Yn gyntaf: a fyddai modd i ni gael datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros lywodraeth leol ar y rhwymedigaeth sydd gan awdurdodau lleol, yn ei dyb ef, i gynnal a chadw ffyrdd cyngor? Ymddengys, ar hyd a lled rhanbarth de Cymru, bod cynghorau wedi rhoi'r gorau i lenwi tyllau yn y ffyrdd a chynnal arwynebau y briffordd gyhoeddus. Ac mae’r nifer o etholwyr sy’n sôn am y broblem hon i mi—a gallaf weld Aelodau penodol yn piffian chwerthin ar hyn, ond, mewn gwirionedd, mae’n fater eithaf pwysig i’r rhan fwyaf o Aelodau, ac i lawer o etholwyr, sy'n dioddef melltith y ceudyllau a’r arwynebau peryglus, mae'n debygol mai dyna un o'u blaenoriaethau pwysicaf wrth ddod i weld eu Haelodau etholedig. Byddwn i’n ddiolchgar—pan fo rhwymedigaeth ar yr awdurdod lleol i gynnal yr arwynebau hynny, beth yw disgwyliad Llywodraeth Cymru o ran cyflawni’r rhwymedigaeth honno, ac, yn wir, pan fydd y Gweinidog yn neilltuo arian i awdurdodau lleol, a yw’n sicrhau—ac yn sicrhau yn bendant—bod yr awdurdodau lleol hynny yn gwybod bod dyletswydd arnynt i gynnal ffabrig y briffordd yn eu hardaloedd?

Yr ail bwynt yr hoffwn ei wneud yw ychwanegu llais at y pryderon a godwyd eisoes ynglŷn â’r strategaeth TB buchol—ac rwyf yn datgan buddiant fel ffermwr da byw—sydd gan Lywodraeth Cymru. Oes, mae llawer o reolaethau sydd ar waith ar hyn o bryd, ond un o elfennau canolog y strategaeth oedd y polisi brechu—a gallwn ddadlau rhinweddau’r strategaeth honno, ond, yn amlwg, dyna a roddwyd ar waith gan y Llywodraeth flaenorol, ac rwyf yn cymryd mai polisi’r Llywodraeth bresennol yw cynnal hynny—ac mae'n ffaith nad yw cyflenwad y brechlyn ar gael bellach. Felly, mae un o elfennau canolog strategaeth y Llywodraeth i ddileu TB buchol yng Nghymru wedi ei dileu, ac mae'n hanfodol i ffermwyr da byw ddeall yn union sut y bydd y Llywodraeth newydd yn cyflwyno strategaeth gynhwysfawr sydd yn gydgysylltiedig yn hytrach na dim ond edrych yn dda. Yn y pen draw, mewn sawl rhan o Gymru, mae’r clefyd ofnadwy hwn yn dirwyn llawer o fusnesau i ben oherwydd y costau eithafol y mae’n rhaid eu talu a'r trawma emosiynol pan fydd TB buchol yn effeithio ar y busnes penodol hwnnw.