Part of the debate – Senedd Cymru am 3:39 pm ar 14 Mehefin 2016.
Ddirprwy Lywydd, a gaf i ychwanegu fy llongyfarchiadau ichi ar eich swydd? Nid wyf yn siŵr y byddech eisiau ailgylchu dim byd a wnaeth y dyn diwethaf, ond gwn y bydd gennych eich personoliaeth eich hun yn y swydd, ac rwyf yn gobeithio y byddwch yn anghofio'n fuan yr ambell achlysur pan fu inni wrthdaro pan oeddwn i’n eistedd yn y Gadair honno, yn enwedig os digwydd imi heclo braidd yn anfwriadol o bryd i'w gilydd, ar ôl clywed rhai o gyfraniadau’r fainc flaen.
Mae hefyd yn deimlad braidd yn rhyfedd fod yn rhaid imi wneud fy nghyfraniad cyntaf fel llefarydd, mewn maes nad wyf erioed wedi’i gysgodi o'r blaen, a gwneud hynny mewn maes lle mae’r Llywodraeth yn cyflawni’n uchel. A gaf i roi ar gofnod fy llongyfarchiadau i'r Llywodraeth, a hefyd i'r sawl y mae’n rhaid inni yn awr ei galw yn Ysgrifennydd Cabinet newydd? Cofiaf mai dyna oedd y term yn y Cynulliad cyntaf; felly, mae hyd yn oed hynny wedi ei ailgylchu. Ond rwyf yn gobeithio y byddwch yn mwynhau eich swydd ac y byddwch yn cyflawni llawer o'r pethau yr ydych yn gobeithio’u cyflawni yn y dyddiau cynnar hyn yn eich portffolio.
Credaf fod Llywodraeth Cymru wedi dangos arweiniad yn y maes hwn, ac anfoesgar fyddai peidio â chydnabod hynny. Rydym yn awr mewn sefyllfa lle y gallem weld rhagor o uchelgais. Mae hyn yn ymwneud i raddau helaeth â'r economi gylchol, sy’n mynd â ni ychydig ymhellach i ochr fasnachol pethau, wedi nodi’r hanes eithaf da o ran gwastraff trefol, hyd yn oed ar lefel Ewropeaidd, heb sôn am ar raddfa’r DU. Felly, credaf fod angen inni yn awr ganolbwyntio ar sut yr ydym yn mynd i ddefnyddio adnoddau mentrau bach a chanolig, yn arbennig, ac mae angen iddynt yn fy marn i fod yn ganolog i strategaeth sy'n ailgylchu’n effeithiol ac yn cadw mwy o ddeunydd wedi'i ailgylchu yng Nghymru. Oherwydd, yn eich datganiad clodwiw o onest, rydych yn cydnabod bod dros hanner y deunydd sy’n cael ei ailgylchu ar hyn o bryd wedyn yn gadael Cymru. Felly, os edrychwn ar hynny fel adnodd, sef yr hyn yr wyf yn credu bod angen inni ei wneud, yn hytrach nag yn broblem i’w hallforio, yna credaf ei bod yn hanfodol ein bod yn rhoi mwy o ran i fusnesau bach a chanolig. I wneud hynny, mae angen inni beidio â’u llethu â rheoleiddio, ond rhoi'r offer iddynt i weld y cyfleoedd ac i ddatblygu eu sgiliau ac i weld ble y gall fod mantais fasnachol.
Gan hynny, felly, mae gennyf un peth penodol, a dweud y gwir, i fynd ar ei drywydd, a hynny yw: rydych yn dweud eich bod yn edrych ar sut y gellir gwneud hynny a'ch bod yn llunio cynlluniau ar gyfer hynny, a hoffwn wybod sut y gellid defnyddio ERDF, ein harian o Ewrop, ynghyd â chyllid Horizon yr UE, oherwydd mae’n ymddangos i mi, wrth wella sgiliau a seilwaith allweddol yn yr economi, y gallai’r rhaglenni Ewropeaidd hynny fod yn addawol iawn, iawn ac yn faes lle y gallem mewn gwirionedd fod â mantais gystadleuol. Mewn cymaint o'r hyn sy'n digwydd yn economi Cymru, rydym yn ceisio efelychu arfer gorau mewn mannau eraill, ond mae'n debyg mai’r gwir uchelgais yr ydych yn ei mynegi'r prynhawn yma yw y gallwn arwain nid yn unig ar lefel y DU ond ar lefel Ewropeaidd yn ogystal. Os gallwn gyflawni’r uchelgais honno a minnau’n dal i fod yn y swydd, yna edrychaf ymlaen at allu cydnabod hynny a llongyfarch llwyddiant pellach fel y mae'n digwydd.