Diolch, Ddirprwy Lywydd, ac a gaf innau hefyd ychwanegu fy llongyfarchiadau i chi ar eich swydd newydd, mewn ymdrech i geisio rhywfaint o ffafr? [Chwerthin.]

Hoffwn achub ar y cyfle hwn i roi gwybod i aelodau am gynlluniau'r Llywodraeth ynghylch recriwtio prentisiaid dros y misoedd nesaf. Fel y bydd fy natganiad heddiw yn gwneud yn glir, rydym yn cymryd camau yn gyflym i gyflawni ein haddewid i gael 100,000 o brentisiaethau o ansawdd ar gyfer pob oedran yn ystod y pum mlynedd nesaf. Mae prentisiaethau yng Nghymru yn cael eu darparu ar sail hyblyg gyda phobl yn dechrau drwy gydol y flwyddyn, ond mae’r ymgyrch recriwtio fwyaf o bell ffordd yn digwydd yn unol â'r flwyddyn ysgol. Felly, bydd angen i newidiadau ddigwydd ar unwaith, fel y gellir defnyddio ymagwedd pob oedran at ein contractau prentisiaeth ar gyfer cyflenwi yn ystod y flwyddyn ysgol, sy'n dechrau yn gynnar ym mis Medi.

Fel y byddwch i gyd yn ddiau yn gwybod eisoes, mae'r rhaglen brentisiaeth yn perfformio'n dda iawn. Mae cyfraddau cwblhau yn gyson dros 80 y cant, gyda llawer ohonynt i fyny mor uchel ag 86 y cant. Mae adborth gan gyflogwyr a phrentisiaid yn gadarnhaol ac ansawdd y rhaglenni a gyflwynir yn cael ei ystyried yn uchel gan aseswyr allanol. O ystyried yr hanes da hwn, rwy’n bwriadu cadw fy mhwyslais ar ansawdd. Rydym yn ymrwymo i nifer targed isaf o brentisiaethau dros y pum mlynedd nesaf, ond nid wyf yn mynd i gael fy nhynnu i wneud ymrwymiadau i rifau na ellir eu cyflawni, ac nid wyf i'n mynd i beryglu ein hanes sefydledig o ansawdd uchel. Rwy'n credu mewn hyfforddiant ystyrlon sy'n cefnogi dilyniant gyrfa ar gyfer unigolion, sy’n cynyddu cynhyrchiant ar gyfer cyflogwyr ac yn ei dro yn bodloni anghenion sgiliau ein gwlad yn y dyfodol. Mae ein trefniadau caffael a chontractio a'n gweithio mewn partneriaeth gyda darparwyr wedi dangos ei fod yn effeithiol iawn yn ein hymgyrch i godi safonau a darparu hyfforddiant ystyrlon, o ansawdd uchel, a bydd hynny yn aros yn ddigyfnewid.

Dros y misoedd nesaf, rydym yn cymryd camau i ymgysylltu â phobl sy'n gadael yr ysgol. Un enghraifft yw ein rhaglen 'Have a Go', sy'n rhoi cyfle i ddefnyddio offer modern a thechnoleg y gweithle mewn amgylchedd diogel a llawn hwyl i bobl ifanc. Bydd y cynllun hwn yn cael ei ehangu trwy weithio ar y cyd ag ysgolion, colegau, darparwyr prentisiaethau a Gyrfa Cymru. Rydym hefyd wedi sicrhau bod adnoddau ychwanegol ar gael i'n darparwyr prentisiaethau i ymgysylltu â chyflogwyr a rhanddeiliaid er mwyn eu helpu i fod yn fwy ymwybodol o gyfleoedd prentisiaeth presennol a swyddi gwag newydd. Bydd y camau hyn yn sicrhau bod pobl sy'n gadael yr ysgol, gweithwyr sy’n symud rhwng swyddi a phobl sy'n dychwelyd i'r farchnad lafur yn ymwybodol o'r cyfleoedd hyn ac yn cael digon o amser i wneud cais ar eu cyfer.

Rwyf eisiau sicrhau y gall pobl o unrhyw oed elwa ar y cyfleoedd a gynigir gan y prentisiaethau o safon yr ydym yn eu cynnig yng Nghymru, ond yn arbennig y rhai sy’n ceisio mynd i mewn neu ail-fynd i mewn i'r farchnad lafur. Rwyf hefyd eisiau i ni adeiladu ar ein hanes sefydledig o addysg a hyfforddiant galwedigaethol o ansawdd uchel gyda nifer cynyddol o brentisiaethau uwch. Mae ein prentisiaethau uwch ar lefel 4 ac uwch yn rhoi cyfle euraidd i ni ddatblygu sgiliau cryfach a dyfnach ymysg ein gweithlu presennol, a hefyd i ddarparu cyflogwyr â staff medrus y mae eu hangen arnynt i hybu cynhyrchiant, arloesi a pherfformiad busnes yn gyffredinol. Y llynedd, gwelsom gynnydd mawr yn nifer y prentisiaethau uwch yng Nghymru—22 y cant trawiadol o'r holl brentisiaethau a ddechreuodd. Wrth i ni gynyddu nifer y prentisiaethau uwch, byddwn yn parhau i gefnogi'r blaenoriaethau eang y sector a nodir gan ein partneriaethau sgiliau rhanbarthol yn eu cynlluniau blynyddol a hefyd y blaenoriaethau cenedlaethol a bennir gan Weinidogion Cymru.

Fodd bynnag, rydym yn awyddus i wneud mwy. Rydym yn gwybod bod galw cynyddol am inni ehangu prentisiaethau lefel uwch, yn enwedig yn y sectorau gwyddoniaeth, technoleg a pheirianneg proffesiynol, gan fod tystiolaeth glir o brinder sgiliau ym mhob un o'r meysydd hyn. Rydym yn credu bod gennym ddyletswydd i bobl Cymru i gryfhau dilyniant i sgiliau lefel uwch; mae angen i ni weithio gyda'n rhwydwaith o ddarparwyr i ehangu eu gallu i gyflenwi, gan gynnwys cyflenwi drwy gyfrwng y Gymraeg.

Yn ogystal, byddwn yn parhau i sicrhau bod y grwpiau hynny nad oes ganddynt gynrychiolaeth ddigonol ar hyn o bryd yn cael cyfleoedd cyfartal i elwa ar ein rhaglen, ac rydym wedi penodi hyrwyddwr ansawdd penodol i fwrw ymlaen â'r gwaith hwn.

Rwyf hefyd yn edrych ar sut y gallwn gynyddu gweithgarwch cyfwerth â gradd ar y rhaglen, a byddaf yn gweithio gyda'r canlyniadau o adolygiad Diamond i annog y datblygiad hwn. Bydd creu newid sylweddol yn golygu mathau newydd o weithio mewn partneriaeth sy'n cynnwys ysgolion, colegau, darparwyr dysgu yn y gwaith a'r sector addysg uwch. Yn ei dro, bydd angen i ni hefyd adolygu prentisiaethau lefel is, yn enwedig pan nad yw cyflogwyr yn adrodd am brinder sgiliau a bod llwyfan gwan ar gyfer dilyniant gyrfa.

Rydym eisoes wedi gofyn i gynghorau sgiliau sector i sicrhau bod y cynnwys dysgu ar ein fframweithiau prentisiaeth allweddol yn berthnasol i anghenion newidiol cyflogwyr mewn gwahanol sectorau diwydiant yng Nghymru. Wrth ymgymryd â'r gwaith hwn, bydd y cynghorau sgiliau sector yn sicrhau bod cyflogwyr yn cael mwy o fewnbwn i ddyluniad ein fframweithiau prentisiaeth gan gynnal ar yr un pryd system sy'n hyblyg ac yn ymatebol i anghenion economi Cymru sy’n newid yn fwy cyflym fyth.

Rydym ni yn Llywodraeth Cymru yn parhau i fod yn ymrwymedig i safonau galwedigaethol cenedlaethol y DU a chynnwys cymwysterau mewn fframweithiau prentisiaeth, gan y gwyddom eu bod yn darparu sgiliau sy'n cael eu cydnabod yn genedlaethol ac yn rhyngwladol.

Y llynedd, ymgynghorodd Llywodraeth Cymru yn helaeth ar gyfochri ein model prentisiaeth gydag anghenion yr economi yng Nghymru a'r DU yn ehangach. Cyhoeddwyd ein hymatebion ymgynghori ym mis Gorffennaf 2015. Ers hynny, rydym wedi gohirio cyhoeddi ein cynllun gweithredu prentisiaeth i roi cyfle i ni ystyried yn briodol effaith cynigion Llywodraeth y DU ar gyfer gweithredu'r ardoll brentisiaethau yn Lloegr, a'r newidiadau cysylltiedig i safonau prentisiaeth.

Ni all neb yn yr arena sgiliau ddianc rhag mater yr ardoll brentisiaethau. Mae'r ardoll yn fater o bryder sylfaenol i Lywodraeth Cymru. Heddiw, mae'n ddrwg gennyf ddweud ein bod yn dal heb gael eglurder llwyr gan Lywodraeth y DU ynghylch sut y bydd y cynllun ardoll brentisiaethau arfaethedig yn gweithredu yn Lloegr a'r effaith yng Nghymru. Er bod pethau yn parhau i fod yn aneglur, ni ddylent ac nid ydynt yn dileu'r angen i ni geisio mwy o sicrwydd ac i ddechrau cynllunio darpariaeth prentisiaethau yma yng Nghymru yn fwy manwl ar gyfer blwyddyn gyntaf a blynyddoedd dilynol y tymor Cynulliad newydd hwn.

Mae'r cynlluniau yr wyf yn eu cyhoeddi heddiw yn cychwyn y broses o gyflawni ein haddewid o 100,000 o brentisiaethau pob oed, fel yr amlinellwyd yn natganiad y Prif Weinidog ym mis Mai. Maent hefyd yn cefnogi ein gweledigaeth tymor hwy ar gyfer sut y mae prentisiaethau yn cyfrannu at Gymru fwy cydnerth, fwy ffyniannus a Chymru fwy cyfartal.

Prentisiaethau yw’r dewis mwyaf adnabyddus ac uchel ei barch o bell ffordd o 'ennill wrth ddysgu' ac mae’r buddion ar gyfer unigolion, cyflogwyr a'r economi ehangach yn dra hysbys. Mae prentisiaethau pob oed, ynghyd â'r rhaglen gyflogadwyedd bob oed, yn ganolog i'n diwygiadau sgiliau arfaethedig. Mae prentisiaethau yn llwybr profedig i gyflogaeth a ffyniant cynaliadwy. Bydd y blaenoriaethau a gyhoeddais heddiw—pwyslais di-baid ar ansawdd, cyfleoedd i bawb, ehangu sgiliau lefel uwch a mwy o ymgysylltu â chyflogwyr—yn sicrhau bod y Llywodraeth hon yn cyflawni ei haddewid i bobl Cymru.