Diolch, Ddirprwy Lywydd. Yn sicr, roedd yn gamp aruthrol i dîm pêl-droed Cymru ennill ei le yn rowndiau terfynol Ewro 2016 ar ôl sawl degawd o aros, a dyna’n union sut y teimlai yn Bordeaux ddydd Sadwrn. Roeddwn yn ddigon ffodus i fod yno gydag Aelodau eraill o bob un o’r pleidiau, ac rwy’n meddwl y gallaf ddweud ar ran pob un ohonom, ddirprwy Lywydd, fod y ffordd y perfformiodd tîm pêl-droed Cymru ar ac oddi ar y cae a’r modd y gwnaeth y cefnogwyr ymddwyn yn hollol wych ac yn adlewyrchiad gwych ar ein cenedl. Yn sicr roedd y Ffrancwyr a chefnogwyr timau pêl-droed eraill a oedd yn bresennol yn credu hynny. Felly, mae wedi bod yn stori gadarnhaol tu hwnt sy’n rhaid i ni adeiladu arni.

Un ffordd y credaf y gallwn wneud hynny, efallai, ddirprwy Lywydd, yw adfywio tîm pêl-droed ein Cynulliad. Soniodd rhywun am y tîm rygbi yn gynharach. Wel, roedd gennym dîm pêl-droed ac fe chwaraeasom yn erbyn Senedd yr Alban, San Steffan a Chynulliad Gogledd Iwerddon, ac yn wir, enillasom y twrnament ar o leiaf un achlysur. Felly, efallai y gallwn adfer hynny gyda rhai o’r aelodau newydd iau a gawsom yn yr etholiad diwethaf, a dangos esiampl dda.

A gaf fi ddweud hefyd, ddirprwy Lywydd, fy mod yn credu ein bod, yng Nghasnewydd, fel y soniais yn gynharach, yn gwneud rhai pethau da mewn perthynas â gweithgarwch corfforol? Mae’n cynnwys pêl-droed a’r clybiau chwaraeon lleol, ac mae’n ymwneud â thynnu pawb at ei gilydd: y sector iechyd, yr ymddiriedolaeth hamdden, yr awdurdod lleol, clybiau chwaraeon, Cyfoeth Naturiol Cymru, Cartrefi Dinas Casnewydd, a nifer o gyrff eraill yn ogystal, i weithio ar sut y gallwn gael ein poblogaeth leol i wneud mwy o ymarfer corff. Gwn fod Llywodraeth Cymru, fel y dywedodd y Gweinidog yn gynharach, yn cefnogi’r ymdrechion hyn ac y bydd yn cefnogi’r ymdrechion hyn, ac edrychaf ymlaen at weithio mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru ar yr ymdrechion lleol hynny.

Yn olaf, ddirprwy Lywydd, o ran yr etifeddiaeth y mae’r cynnig yn gywir i sôn amdano hefyd, mae’n anodd adeiladu etifeddiaeth barhaol, ond dyma gyfle gwych, onid e, gan iddi gymryd cyhyd i ni fynd drwodd? Ond nid yn unig ein bod yno o’r diwedd yn Ffrainc, rydym hefyd wedi perfformio’n eithriadol o dda yn wir, ac rwy’n gobeithio, fel pawb arall, y gallwn adeiladu ar hynny a mynd ymlaen i’r rowndiau bwrw allan. Ond yr hyn a welsom yn lleol o ran yr ymdrechion a grybwyllais yng Nghasnewydd yw bod gan rai clybiau uchelgais i dyfu—nid pob un, ond mae gan rai uchelgais i dyfu—ac mae angen cefnogaeth ar y clybiau hynny os ydym am adeiladu ar yr etifeddiaeth. Weithiau mae’n golygu cyngor cyfreithiol, weithiau mae’n golygu cymorth gyda chyfrifyddiaeth, weithiau mae’n golygu helpu i sefydlu ymddiriedolaeth neu elusen; ond rwy’n credu bod arnom angen i Chwaraeon Cymru ymateb i’r her, ac i awdurdodau lleol ac ymddiriedolaethau hamdden ymateb i’r her, a nodi’r clybiau sy’n uchelgeisiol yn lleol a’u galluogi i dyfu a datblygu. Byddant yn darparu cyfleoedd, fel y mae pobl wedi sôn, ar gyfer ardaloedd sydd ar eu colled ar hyn o bryd o ran amddifadedd, a hefyd ar gyfer merched, lleiafrifoedd ethnig a phobl ag anableddau. Os rhown gefnogaeth iddynt, byddant yn cyflawni’r uchelgeisiau sydd gennym i gyd.