6. 5. Datganiad: Cynnydd o ran Gweithredu Deddf Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol (Cymru) 2015

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 21 Mehefin 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 3:56, 21 Mehefin 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am ei chyfraniad. Unwaith eto, Joyce Watson, diolch i chi am eich cyfraniad i'r rhaglen hon hefyd—mae eich gwaith chi wedi cael cydnabyddiaeth ryngwladol. Felly, drwy weithio gyda'n gilydd gallwn wneud gwahaniaeth mawr yn hyn o beth, fel y mae llawer o bobl eraill yn y maes yn ei wneud hefyd.

Mae'r Aelod yn codi rhai pwyntiau diddorol iawn. Rwy’n ymwybodol o'r ysgol yn Llanelli a’r ddrama a gyflwynwyd ganddynt, oherwydd, er eich bod wedi gwahodd Huw Lewis i fod yn bresennol, rwy’n teimlo fy mod yn cofio cael rhywfaint o ymyrraeth hefyd yn y broses honno. Hoffwn longyfarch y bobl ifanc, sy’n adeiladu ar berthnasau iach, oherwydd dyna beth yr wyf i'n ei gredu. Mae'r portffolio cymunedau wedi ei wella gan ei fod nawr yn cynnwys cyfrifoldeb penodol dros blant a phobl ifanc, oherwydd rwyf yn credu, os gallwn wneud rhai ymyraethau cynnar ar berthnasoedd iach ar oedran ifanc, mae'n paratoi pobl am y tymor hir mewn bywyd. Rwy'n hynod o falch o allu gweithio gyda fy nghyd-Ysgrifenyddion Cabinet o ran sut y gallwn weithio ar y cyd ar yr un agenda hon o les yn ein cymunedau, gan ddechrau â phobl ifanc.

Mae’r mater y mae’r Aelod yn ei godi ynglŷn â thai, yn benodol, yn faes arall y mae gen i ddiddordeb mawr ynddo. Mae’r ffordd y gall y sector tai gefnogi'r union fater hwn wedi cael argraff dda iawn arnaf erioed. Rwy’n cofio, yn ôl yn y portffolio flynyddoedd lawer yn ôl pan ofynnais i i'r cymdeithasau tai gyflwyno polisïau seiliedig ar waith a pholisïau seiliedig ar gleientiaid ar gyfer trais domestig, bod bron bob un ohonynt wedi gwneud hynny. Roedd un ychydig yn heriol, ond, wedi inni siarad am arian, gwnaethant benderfynu mai syniad doeth yn ôl pob tebyg fyddai symud i mewn i'r gofod hwnnw am y rhesymau cywir. Nawr, mae gan yr holl gymdeithasau tai ledled Cymru bolisïau sy'n seiliedig ar waith yn ymwneud â thrais yn y cartref, ac ar gyfer eu cleientiaid hefyd. Felly, maen nhw'n gallu dylanwadu a gwneud rhagor o waith. Mae'r rhaglen 'gofyn a gweithredu' y maent yn cymryd rhan ynddi yn rhywbeth sydd, unwaith eto, yn parhau i fod yn unigryw i Gymru mewn lleoliad byd-eang. Felly, rydym yn gwneud peth gwaith clyfar iawn.

O ran perthynas o'r un rhyw: rwy’n rhannu eich pryder, ac yn benodol, gwelsom y digwyddiadau trasig a ddigwyddodd yn Orlando yr wythnos diwethaf—yn dweud nad ydym o hyd, nad yw pobl o hyd, yn derbyn yr hyn sy'n hollol naturiol i’r hyn a welwn mewn bywyd bob dydd, a sut yr ydym yn sicrhau bod gwasanaethau’n cyd-fynd â'i gilydd i gefnogi pobl sy'n dewis byw mewn perthynas cwpl o'r un rhyw? Mewn gwirionedd, nid dim ond mater o berthnasoedd priodasol yw trais yn y cartref: mae'n dadau a meibion, mamau a merched, a chymysgedd gyfan o'r modd y mae’r digwyddiadau hyn yn digwydd. Mae'n rhaid inni fod yn glyfar iawn yn y ffordd yr ydym yn edrych a sut yr ydym yn cefnogi pobl yn eu rhaglenni datgelu.

Rwy'n awyddus iawn i wneud yn siŵr ein bod yn gwneud cynnydd ar hyn. Rwy'n credu bod rhai pobl yn y sector—rhai o fy swyddogion i, hyd yn oed—a oedd yn meddwl, 'O na, mae e'n ôl'. Wel, rwyf yn ôl a gadewch inni obeithio y gallwn weithio gyda'n gilydd i wneud yn siŵr y gallwn wneud newidiadau gwirioneddol—gwneud rhywbeth yn angerddol er lles a diogelwch pobl ar draws ein cymunedau. Byddwn yn gwneud hynny drwy weithio gyda'r strategaeth genedlaethol, yr ymgynghorydd cenedlaethol a dangosyddion cenedlaethol, a gweithio gyda'r egwyddorion y gwnaethom eu rhoi gosod yn y Llywodraeth y tymor diwethaf am Ddeddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol, gan wneud yn siŵr y gallwn gynllunio ar gyfer y dyfodol, gan weithio gyda'n pobl ifanc, ac annog ac addysgu pobl am berthnasoedd iach. Mae hynny'n rhywbeth y gwn, o weithio gyda chi a llawer yn y Siambr hon, y gallwn ei gyflawni.