3. 3. Dadl gan Aelodau Unigol o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Plant sy’n Derbyn Gofal

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:56 pm ar 29 Mehefin 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 2:56, 29 Mehefin 2016

(Cyfieithwyd)

Gwnaf. Mae’r Aelod yn nodi pwynt dilys iawn, ac rwy’n siŵr—. Byddwn yn hapus iawn i ddychwelyd mewn 12 mis, neu cyn hynny os credaf fod yna broblemau. Rwy’n gwbl ymrwymedig i wneud yn siŵr y gallwn wneud rhywbeth am hyn. Rwy’n ddiolchgar am awgrym yr Aelod.

Fel Ysgrifennydd y Cabinet dros Gymunedau a Phlant, fy mlaenoriaeth yw gwella lles a ffyniant economaidd unigolion a chymunedau, ac rwy’n argyhoeddedig fod gwreiddiau lles a ffyniant economaidd mewn plentyndod. Mae’n rhaid i ni fuddsoddi yn ein plant i sicrhau’r canlyniadau gorau posibl ar eu cyfer er mwyn iddynt allu cyfrannu’n effeithiol at gymdeithas yn y dyfodol. Gwyddom nad yw’r canlyniadau i blant sy’n derbyn gofal yn cymharu’n ffafriol â phlant eraill. Dyfynnwyd llawer ohonynt heddiw. Maent yn llai tebygol o ennill cymwysterau addysgol da, mae ganddynt fwy o anghenion iechyd ac anghenion ym maes tai, ac mae’r bobl ifanc hyn yn fwy tebygol o gamddefnyddio sylweddau a dod i gysylltiad â’r system cyfiawnder troseddol, ac nid yw hyn yn dderbyniol.

Gwrandewais yn ofalus iawn ar rai o’r dadleuon ynglŷn â’r pum TGAU a lefelau cyrhaeddiad ar oedrannau penodol, a’r hyn yr hoffwn i’r Aelodau ei ystyried yn y cynnig hwnnw yw bod angen agwedd lawer mwy cyfannol arnom tuag at yr hyn sy’n rhaid i ni fynd i’r afael ag ef gan nad yw cyrhaeddiad addysgol yn bopeth; mae hyn yn ymwneud â chyfanrwydd yr unigolyn hefyd. Gwelais astudiaeth yn ddiweddar, lle—. Astudiaeth o bobl NEET oedd hi, lle nad oedd unigolion a oedd yn ceisio cael gwaith wedi cael pum TGAU. Ond roedd yr astudiaeth o’r ardal leol hefyd yn edrych ar bobl mewn gwaith, ac mewn gwirionedd, roedd mwy o bobl mewn gwaith na’r nifer o bobl nad oeddent yn NEET gyda phobl heb gymwysterau mewn gwaith. Mae’r broblem sydd gennyf gyda hynny yn ymwneud â—wel, beth y mae plant sy’n derbyn gofal neu bobl sydd â llai na phum TGAU—. Pa mor gyflawn ydynt wrth fynd yn hŷn? Rwyf wedi bod yn gwneud ychydig o waith gydag Iechyd Cyhoeddus Cymru ac rwyf wedi anfon dolen at David yn ystod y ddadl hon ynglŷn â’r hyn y dylai Aelodau feddwl amdano o bosibl—y profiadau niweidiol yn ystod plentyndod y mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi bod yn gweithio arnynt. Byddwn yn awgrymu bod llawer o’r plant yn y system ofal wedi cael mwy na phum profiad niweidiol yn ystod eu plentyndod. Soniodd un o’r Aelodau—Suzy—am garchar. Gwn fod pobl ifanc sydd wedi cael pum profiad niweidiol yn ystod eu plentyndod 20 y cant yn fwy tebygol o gael eu carcharu yn nes ymlaen yn eu bywydau. Mae’n rhaid i ni wneud rhywbeth ynglŷn ag atal, ynglŷn â sicrhau ein bod yn edrych ar ôl plant yn gynnar yn ogystal ag yn y system ar hyn o bryd. Bydd fy adran a fy nhîm yn gweithio i sicrhau ymagwedd ddeublyg.