7. 6. Datganiad: Hunanwella'r System Addysg

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:16 pm ar 12 Gorffennaf 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 5:16, 12 Gorffennaf 2016

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Jenny Rathbone am y cwestiynau manwl yna? O ran olrhain disgyblion, mae angen i ni wneud yn siŵr bod hynny'n digwydd yn gyson ar draws ein gwlad. Ceir gwir lwyddiant yn y system addysg trwy sicrhau bod ein holl blant yn cyrraedd eu potensial, ac mae'n rhaid i ni gydnabod bod potensial pob plentyn yn wahanol. Nid yw rhai o'r ffyrdd yr ydym, o bosibl, wedi barnu perfformiad o'r blaen wedi ystyried olrhain disgyblion unigol mewn gwirionedd. Felly byddwn yn dymuno gwneud yn siŵr bod hynny'n digwydd yn gyson. Rydym am sicrhau bod gwerthuso gwaith disgyblion gan athrawon yn digwydd yn fwy cyson ac yn adlewyrchu safon y gwaith hwnnw. Byddwn yn ceisio gwneud popeth o fewn ein gallu i wneud y system brofi, er enghraifft, yn fwy cadarn ac yn fwy cyfrifol drwy gyflwyno, os gallaf, brofion addasol ar-lein sydd mewn gwirionedd wedyn yn caniatáu i blant sy'n fwy galluog a thalentog gael eu gwthio ymhellach, eu gwthio nhw i weld yn union ble y maent yn y system, er mwyn gallu rhoi profion mwy heriol iddynt yn hytrach na'r profion safonol y mae pob plentyn yn eu sefyll. Felly, mae ffyrdd y gallwn ni wneud hynny. Yn achos ysgolion sy’n hwylio mynd yn eu blaenau, mae hynny’n rhan o'r perygl, ac mae angen i ni wneud yn siŵr bod yr ysgolion hynny sydd eisoes yn cyflawni'r hyn y byddem yn dymuno iddynt ei gyflawni yn cael eu gwthio i ddatblygu’n gryfach. Ond rwy'n edrych ar sut y gallwn greu system o asesu a system o atebolrwydd ar gyfer ein hysgolion, ac mae'r rheini'n ddau gysyniad gwahanol, asesu ac atebolrwydd. Sut gallwn ni wneud hynny mewn ffordd sy'n rhoi addysg i ni y gwyddom sy’n gwneud daioni, yn hytrach na dim ond edrych yn dda? Dyna pam mae angen ffordd gall arnom i edrych ar asesiad ac atebolrwydd.

Mae clystyrau yn hanfodol i'r syniad o gydweithio rhwng ysgolion mewn system hunanwella. Buom yn siarad yn gynharach am ffederasiwn; mae’r rheini yn gydweithrediadau ac yn bartneriaethau pendant iawn, ond mewn rhai ardaloedd mae clystyru, a dull mwy anffurfiol o rannu arferion da, o bosibl yn fwy priodol, ac mae'n rhaid i ni wneud yn siŵr bod ysgolion yn gweithio gyda'i gilydd yn y ffordd honno. Fel y dywedais yn fy atebion i David Melding, drwy weld rhagoriaeth, myfyrio ar hynny yn eich arferion eich hun, a mynd ag ef yn ôl at eich sefydliadau eich hun, y byddwn yn cael gwared ar yr anghysondebau o’n systemau. Mae addysg ragorol yn digwydd yng Nghymru, ond nid yw'n rhagorol drwy'r amser ym mhob man.  Gall amrywio o fewn ysgol, gall amrywio o fewn dalgylch, gall amrywio o fewn dinas, ac yn sicr gall amrywio o fewn awdurdod addysg lleol. Yr anghysondeb hwnnw yn gyffredinol sydd angen i ni ganolbwyntio arno a’i yrru allan o'r system.