Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:46 pm ar 13 Gorffennaf 2016.
Diolch. Rydych yn iawn i nodi bod talu am ofal cymdeithasol a sicrhau dyfodol hirdymor cynaliadwy a diogel i ofal cymdeithasol yn hanfodol bwysig, o ystyried y pwysau a nodwyd gennych ar wasanaethau cyhoeddus a’r boblogaeth sy’n heneiddio, a’r disgwyliadau cynyddol sydd gan bobl yn gwbl briodol o’r math o ofal cymdeithasol y byddant yn gallu ei gael. Felly, rwy’n effro iawn i’r mater hwn, yn enwedig y mater rydych yn ei grybwyll ynglŷn â gwahaniaethau cyflog. Mae staff awdurdodau lleol yn tueddu i gael eu talu’n llawer gwell na’r isafswm statudol, ond maent yn tueddu i gael eu talu yn well na’r rhai yn y sector gwirfoddol, sydd yn eu tro yn tueddu i gael eu talu’n well na’r rhai yn y sector preifat, sy’n tueddu i gael yr isafswm hefyd. Felly, mae yna wahaniaeth, ac mae gwaith pwysig i’w wneud gennym ar godi statws pobl sy’n gweithio yn y sector gofal yng Nghymru, a’i wneud yn faes deniadol i bobl weithio ynddo hefyd. Mae angen dilyniant gyrfa arnom, ac yn y blaen. Mae angen gwerthfawrogi gwaith gofal, gan nad oes swydd bwysicach na gofalu am y bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas mewn gwirionedd.
Y darparwyr eu hunain sydd â’r cyfrifoldeb am bennu lefelau cyflog, ond mae gennym rai dulliau yn Llywodraeth Cymru y gallwn eu defnyddio i geisio ymdrin â hyn. Maent yn cynnwys cod dwy haen, ac rwy’n hapus i ysgrifennu at yr Aelod gyda mwy o wybodaeth yn ei gylch. Mae’r cod yn sicrhau nad yw awdurdodau lleol, pan fyddant yn rhoi gwasanaethau ar gontract allanol i sector annibynnol, yn gallu lleihau’r math o delerau ac amodau y gall y bobl sy’n cael eu cyflogi eu disgwyl. Rydym hefyd yn ymgynghori ar hyn o bryd ar gynigion, gan ddefnyddio pwerau o dan y Ddeddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016 newydd, i gynyddu tryloywder mewn perthynas â chyflogau ac atgyfnerthu cydymffurfiaeth â gofynion statudol. Mae hynny’n cynnwys talu i aelodau o staff deithio rhwng cleientiaid hefyd.