7. 7. Dadl UKIP Cymru: Yr Economi a Gadael yr UE

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:53 pm ar 14 Medi 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 5:53, 14 Medi 2016

(Cyfieithwyd)

A dyna sy’n ei wneud yn fwy cymhleth, sef pam y cawsom, er enghraifft, y cyfarfod â’r Cyngor Prydeinig-Gwyddelig yma ym mis Gorffennaf wrth gwrs, rhywbeth y mynnais ei gael, yn Glasgow, gan ein bod yn gwybod bod gweinyddiaethau eraill yn wynebu’r un dryswch. Ydym, rydym mewn sefyllfa wahanol i’r Alban, ond nid wyf yn meddwl bod yr Alban yn deall yn iawn ble mae eisiau mynd nesaf. Nid yw’n gyfrinach fod yr Alban yn awyddus i gael rhyw fath o statws arbennig o fewn yr UE. Nid oes unrhyw arwydd y caiff hynny ei gynnig mewn unrhyw ddull na modd. Nid ydym yn gwybod, ac mae cymaint o gwestiynau anodd sy’n rhaid eu hateb eto o ganlyniad i hynny.

Rydym yn siarad am y farchnad sengl. Nid oes ots os ydych yn siarad am aelodaeth neu fynediad; yr hyn sy’n bwysig yw eich bod yn gallu gwerthu, heb dariffau, eich nwyddau a’ch gwasanaethau yn y farchnad sengl, beth bynnag rydych yn ei alw. Pa wahaniaeth sydd yna? Mae aelodaeth, am wn i, yn golygu aelodaeth o’r UE, aelodaeth o’r Ardal Economaidd Ewropeaidd o bosibl, lle mae gennych fath o aelodaeth wledig o’r Undeb Ewropeaidd. Mae yna ddewisiadau eraill sy’n anodd, yn hynod o anodd, megis cytundebau masnach rydd, sy’n bosibl mewn egwyddor ond yn hynod o anodd yn ymarferol. Ond yr egwyddor sylfaenol yw hon: mae’n rhaid i ni gael mynediad, di-dariff, i nwyddau a gwasanaethau i’r farchnad Ewropeaidd, ac yna gweithio ar y model y byddem yn ei ddymuno.

Rydym yn siarad am ryddid pobl i symud. Gwyddom ei fod yn fater sy’n codi ar lawr gwlad. Byddai ef a minnau’n rhannu’r un farn ar hyn yn ddiau. Ond ni allwn esgus bod y bobl ar lawr gwlad—llawer ohonynt, nid pob un, ond llawer ohonynt—heb bleidleisio oherwydd mater rhyddid pobl i symud. Felly, mae hwnnw’n fater sy’n rhaid ei drin yn ofalus tu hwnt o ran Cymru.

Mae’n sôn am refferendwm. Yn fy marn i, dylid cael proses gadarnhau sy’n cael ei pharchu, lle mae pob un o’r pedair Senedd yn cadarnhau unrhyw gytundeb sydd ar y bwrdd. Nid yw hynny’n golygu nad ydym yn cymryd rhan yn ystod y trafodaethau; rydym yn sicr yn rhan o’r trafod—mae hynny’n hynod o bwysig. Y peth olaf rydym ei eisiau yw fait accompli yn cael ei gyflwyno i ni heb fod gennym unrhyw ran yn ei greu. Ond mae refferendwm arall yn awgrymu naill ai ail-gynnal refferendwm ar aelodaeth—a byddwn yn awgrymu fod peryglon yno—neu refferendwm ar annibyniaeth. Rwy’n deall mai dyna bolisi ei blaid; dros hynny y mae’n dadlau. Os yw am fod yn ddigon eglur a dadlau dros annibyniaeth o fewn yr UE, yna nid yw hynny’n gyfrinach. Nid wyf yn rhoi geiriau yng ngheg ei blaid. Nid dyna ble rydym fel Llywodraeth. Nid ydym mewn sefyllfa lle rydym yn dadlau dros annibyniaeth. Byddwn yn gadael hynny i’r blaid gyferbyn.

O ran rhai o’r pethau a ddywedodd Caroline Jones, byddwn yn annog yr Aelodau i beidio â defnyddio anecdotau. Oes, wrth gwrs fod rhai busnesau yn mynd i dyfu. Nid effeithir ar rai busnesau mewn unrhyw ddull na modd gan y penderfyniad i adael yr UE. Mae yna rai, ond caiff eraill eu heffeithio’n aruthrol ac mae buddsoddwyr yr Unol Daleithiau ar hyn o bryd yn dal yn ôl er mwyn gweld beth fydd y DU yn ei wneud. Maent am weld beth fydd canlyniad terfynol unrhyw gytundeb mewn gwirionedd. Roeddent yn dweud wrthyf—maent wedi dweud wrthyf lawer gwaith mai felly y mae. Maent eisiau sicrwydd ac maent eisiau sicrwydd yn fuan.

Yn olaf, rwy’n dod i ben. Cyfraniad David Rowlands—yr hyn roedd yn ei ddweud i bob pwrpas oedd ‘Mae’n warthus fod tramorwyr yn dod i’r wlad hon ac yn golchi ein ceir’. Ac yna dywedodd eu bod yn cael eu hecsbloetio. Bai’r y DU yw hynny, nid yr UE. Bai’r DU yw hynny. [Torri ar draws.] Cyfrifoldeb Llywodraeth y DU yw hynny—[Torri ar draws.] Gadawaf i chi siarad mewn eiliad. Cyfrifoldeb Llywodraeth y DU yw atal pobl rhag cael eu hecsbloetio yn y gwaith—dim i’w wneud â’r UE, methiant Llywodraeth y DU yw hynny.