Part of 1. 1. Cwestiynau i’r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:08 pm ar 20 Medi 2016.
Rhywbeth sy'n agos at fy nghalon i, mewn egwyddor, ac eraill; Rwy’n gwybod hynny. Diflannodd rheilffordd Caerfyrddin-Aberystwyth fel rheilffordd i deithwyr ym 1964. Roedd yn dal yno, ar y cyfan, tan 1975. Rwy’n cofio trenau yn dod trwy orsaf Pen-y-bont ar Ogwr ar ôl dod i lawr o Aberaeron a Chastellnewydd Emlyn ar y gangen, yn cludo llaeth yn y dyddiau hynny. Mewn gweithred o wiriondeb llwyr, codwyd y rheilffordd yn gyflym iawn iawn. Ac, wrth gwrs, mae hynny'n peri problem. Mae rhan ohoni wedi ei hailgyflwyno gan reilffordd Gwili.
Rydym ni’n credu bod rhan sylweddol o'r ffordd barhaol yn dal yn gyfan, mai prin iawn yw’r bylchau yno, mewn gwirionedd. Mae llawer o bontydd yno o hyd; mae un neu ddwy ar goll. Felly, mae’r asesiad hwnnw wedi ei wneud, ond mae hefyd yn wir i ddweud y bydd angen cael asesiad o gost budd ailgyflwyno’r trac. Mae'n gost sylweddol, yn rhedeg i'r biliynau, a bydd angen gwneud y gwaith hwnnw yn ofalus o ran gweld a oes modd ailgyflwyno’r rheilffordd honno. Mae'r gwaith hwnnw'n parhau. Rydym ni wedi ei weld yn cael ei wneud mewn mannau eraill yn y DU. Rydym ni’n gwybod bod yr Alban wedi ei wneud gyda rheilffordd Waverley, ond, cyn belled ag y mae’r rheilffordd hon yn y cwestiwn, bydd y gwaith yn parhau fel bod gennym ni ddealltwriaeth dda o'r gost, yr ymarferoldeb a'r amserlen.