Part of the debate – Senedd Cymru am 5:17 pm ar 21 Medi 2016.
Na, mae’n ddrwg gennyf, Llyr, ni wnaf.
Mae’r galw am ysgolion gramadeg yn yr ychydig bocedi lle maent yn dal i fodoli wedi saethu i’r entrychion. Felly, unwaith eto, nid ydym yn edrych ar yr hyn y mae pobl ei eisiau, rydym yn edrych ar orfodi rhywbeth nad ydynt ei eisiau o bosibl. Yn anffodus, nid yw’r ysgolion gramadeg hyn ond yn bodoli yn y rhannau cyfoethocach o dde Lloegr ac yn ogystal â phrisiau tai yn codi, mae hynny wedi golygu bod llai a llai o ddisgyblion o gefndiroedd tlotach yn mynychu ysgolion gramadeg.
Bachwyd ar hyn ac fe’i hystyriwyd yn dystiolaeth fod ysgolion gramadeg yn cyfyngu ar symudedd cymdeithasol ac felly y dylid ei wrthwynebu. Ni ddylid cyfyngu addysg ragorol i’r cyfoethog yn unig—y rhai sy’n gallu fforddio talu am addysg breifat neu symud i ardal gydag ysgolion rhagorol. Dylai addysg ragorol fod ar gael i bawb a dylai herio ein plant mwyaf disglair yn ogystal. Addysg ragorol yw’r llwybr go iawn at symudedd cymdeithasol.
Dyma beth y mae cynnig UKIP ger eich bron heddiw yn ei argymell. Rydym am weld ysgolion gramadeg yn cael eu hailgyflwyno yng Nghymru i gynhyrchu system addysg sy’n cynnig y cyfleoedd gorau i blant o bob gallu ac o bob cefndir. Pam y dylai plant o gefndiroedd tlotach gael eu hamddifadu o addysg o’r radd flaenaf? Pam y dylai plant nad ydynt yn alluog yn academaidd gael eu hamddifadu o addysg o’r radd flaenaf, sy’n canolbwyntio ar bynciau technegol a galwedigaethol? A pham y dylai gwleidyddiaeth barhau i lesteirio dyfodol ein plant?
Pe baem yn gwbl ymrwymedig i gael gwared ar fraint, byddem wedi diddymu addysg breifat yn hytrach na mynd i ryfel yn erbyn ysgolion gramadeg. Ond o gofio bod llawer o wleidyddion wedi bod mewn ysgol breifat, nid oedd hynny byth yn mynd i ddigwydd. Bydd ysgolion gramadeg yn cynnig dewis i rieni: dewis i anfon eu plant i ysgol sy’n cynnig addysg gyfartal i’r hyn a geir yn y sector preifat; dewis i anfon eu plant i ysgol a fydd yn eu herio ac yn hyrwyddo’u potensial i’r eithaf; a dewis i anfon eu plant i ysgol nad yw’n poeni am eu cefndir cymdeithasol, ond sy’n cynnig symudedd cymdeithasol iddynt.
Anogaf yr Aelodau i gefnogi ein cynnig, ond hoffwn ddweud nad wyf i’n berson a aeth i ysgol ramadeg. Methais yr ‘11-plus’, ond nid yw’n eich dal yn ôl, am eich bod yn mynd i ysgol uwchradd fodern a rhywbeth yn y canol a fynychais i: Ysgol y Pant. Roedd yn cynnig yr un cyfleoedd i mi ag ysgol ramadeg, yn addysgol. Os ydych o ddifrif eisiau mynd ar drywydd addysg, gallwch ddod â hynny i sylw’r athrawon. Ond wrth ddod allan o goleg hyfforddi athrawon, digalon iawn oedd gweld yn sydyn nad oeddech yn gwybod pwy oedd y disgyblion—roedd gennych lun o’ch blaen i’ch atgoffa pwy oeddent. Nid yw hynny’n ffafrio dysgu. Nid yw hynny’n ffafrio’r bregus mewn cymdeithas—