10. 10. Dadl UKIP Cymru: Ysgolion Gramadeg

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:32 pm ar 21 Medi 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 5:32, 21 Medi 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, Lywydd. Rwyf wedi gwrando gyda diddordeb, ac anobaith ar adegau, ar bopeth sydd wedi cael ei ddweud y prynhawn yma. Nawr, er bod y cynnig mewn trefn yn ddi-os, mae hon yn ddadl na ddylem fod yn ei chael. Nid a ddylem ailgyflwyno ysgolion gramadeg yng Nghymru ddylai’r cynnig fod—ysgolion sy’n rhan o system addysg hen ffasiwn, ymrannol y rhoddwyd y gorau iddi yn ein gwlad bron i 50 mlynedd yn ôl. Dylai’r drafodaeth ymwneud â sut rydym yn gwneud yn siŵr fod pob un—ac rwy’n golygu pob un—o’n plant yn cael addysg o’r radd flaenaf. Mae fy ffocws ar wella addysg ym mhob un o’n hystafelloedd dosbarth, ym mhob un o’n hysgolion, ac i bob un o’n disgyblion. Ac a dweud y gwir, nid oes gennyf fawr o ddiddordeb mewn strwythurau. Nid dyna fy mlaenoriaeth. Ansawdd yr addysg sy’n gwneud gwahaniaeth i fywydau pobl ifanc, nid pa fath o ysgol y maent yn ei mynychu. Ac yn sicr, Lywydd, nid wyf yn meddwl bod edrych yn ôl at orffennol euraid yn fuddiol iawn i Gymru.

Mae’r cynnig a gynigiwyd gan Michelle Brown yn mynd yn groes i dystiolaeth ryngwladol. Bythefnos yn ôl, ymwelais â’r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd—yr OECD. Cyfarfûm ag arbenigwyr sy’n arwain y byd fel Andreas Schleicher, ac mae’r dystiolaeth ryngwladol o’r OECD yn glir: nid oes cyswllt o gwbl rhwng dethol disgyblion mewn systemau ysgolion a gwella sgoriau. Ac nid oes cyswllt rhwng hynny ychwaith a chynyddu symudedd cymdeithasol. Cadarnhawyd hyn gan dystiolaeth gan Ymddiriedolaeth Sutton y mae Lynne Neagle, Cadeirydd y pwyllgor addysg, a Llyr Huws Gruffydd eisoes wedi cyfeirio ati heddiw. Gwelsant fod llai na 3 y cant o blant ysgolion gramadeg yn cael prydau ysgol am ddim, o gymharu â 20 y cant ar draws gweddill y wlad. Ac mae pennaeth presennol OFSTED hyd yn oed wedi dal ei ben mewn anobaith ynglŷn â’r argymhellion ar draws y ffin ac wedi dweud nad ydynt yn gwneud dim—ac rwy’n ailadrodd, nid yw ysgolion gramadeg yn gwneud dim—i wella symudedd cymdeithasol.

Lywydd, pan gynhaliodd yr OECD eu hadolygiad o addysg yng Nghymru yn 2013, nid oeddent yn dal unrhyw beth yn ôl. Roeddent yn glir ac yn ddiamwys iawn ynglŷn â’r heriau sy’n wynebu ein system addysg, ac maent yn heriau rwy’n barod i’w hwynebu. Roeddent yn nodi’n glir iawn beth oedd angen ei newid, ond roeddent hefyd yn nodi bod ein system gyfun yma yng Nghymru yn un o’n cryfderau. Pam y byddem eisiau newid hynny? Dyna pam y byddaf yn cefnogi gwelliant cyntaf Paul Davies i’r cynnig yma y prynhawn yma. Ond, yn union fel Llyr Huws Gruffydd, rwy’n ddryslyd braidd, gan mai bythefnos yn ôl yn unig y dywedodd llefarydd addysg y Torïaid fod digon o dystiolaeth i gefnogi ysgolion gramadeg ar sail symudedd cymdeithasol, a dyfynnaf,

Ni ddylai rhieni a phobl ifanc gael eu hamddifadu o’r cyfle i ddewis ysgol ramadeg.

Nawr, rwy’n rhoi’r bai am hynny efallai ar swyddog y wasg brwdfrydig iawn a ryddhaodd y datganiad cyn i Darren ei weld. [Torri ar draws.] Ond rwy’n croesawu’n fawr iawn yn wir heddiw y datganiad clir iawn na fydd y Ceidwadwyr yn cefnogi dychwelyd at addysg ddetholus.

Mae ein hymgyrch i wella safonau yn seiliedig ar dystiolaeth, o ddiwygio’r cwricwlwm—. A byddwn yn dweud wrth Mr McEvoy, os ydych am wybod beth y mae’r Llywodraeth hon ei eisiau o’i system addysg, yna darllenwch Donaldson. Mae’n gwbl glir—yn glir iawn. O ddiwygio’r cwricwlwm i wella arferion addysgeg, dyna rydym yn ei wneud, ac rwy’n awyddus i sicrhau ein bod yn gwneud y cynnydd cywir. Dyna pam y gofynnais i’r OECD, pan gyfarfûm â hwy, ddychwelyd i Gymru i roi cyngor i mi ar ba un a oes gennym strategaethau cywir ar waith i ymateb i’w hadolygiad a gyhoeddwyd yn 2014, a byddant yn gwneud hynny yr hydref hwn.

Rwyf o ddifrif ynglŷn â dysgu gan y gorau ym mhob cwr o’r byd er lles Cymru, a dyna pam rwy’n gwrthwynebu ail welliant Paul Davies i’r cynnig. Mae ein polisïau’n ymwneud â chodi safonau yn ein holl ysgolion, fel bod pob plentyn, waeth ble mae’n byw, yn cael y profiad dysgu gorau posibl. [Torri ar draws.] Na, Darren.

Ni ddylai dewis i rieni ymwneud yn unig â phwy sy’n gallu gweiddi uchaf am gael mynd i’r ysgolion gorau. Dylai pob ysgol yng Nghymru fod yn rhagorol, ac mae’r OECD eto, Darren, yn cydnabod bod systemau ysgolion sy’n perfformio’n dda â systemau cydweithredu yn ganolog iddynt, ac nid y gystadleuaeth sydd ymhlyg yn eich gwelliant.

Fodd bynnag, rwy’n cefnogi trydydd a phedwerydd gwelliant Paul Davies y prynhawn yma. Mae’n iawn y dylai addysg uwchradd fod yn amrywiol. Mae’n iawn y dylai addysg uwchradd feddu ar gynnig academaidd a galwedigaethol cyfoethog. Mae’n iawn y dylem gael addysg sy’n darparu’r cyfleoedd gorau i bob person ifanc.