6. 6. Datganiad gan Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid ar Broses y Gyllideb

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:28 pm ar 21 Medi 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mr Simon Thomas Mr Simon Thomas Plaid Cymru 2:28, 21 Medi 2016

(Cyfieithwyd)

Hoffwn ddiolch i’r Aelod hefyd am fod y cyntaf i ofyn cwestiwn i Gadeirydd pwyllgor, a byddaf yn sicr yn trosglwyddo ei longyfarchiadau i’r bobl oleuedig a feddyliodd am y syniad hwn. Hoffwn ychwanegu fy niolch innau hefyd i’r Cadeirydd blaenorol a’r Gweinidog cyllid blaenorol am eu gwaith yn hyn o beth. Mae llawer o’r hyn a ddywedais yn y datganiad yn adeiladu—fel y gŵyr, fel aelod o’r pwyllgor blaenorol—ar waith y pwyllgor blaenorol hwnnw.

Rwy’n credu iddo ofyn dau gwestiwn penodol i mi. Yn gyntaf, sut rydym yn ymdrin â threthiant a gwariant. Ie, rwy’n credu bod y broses o graffu ar hynny’n fater agored i’r pwyllgor a’r Cynulliad ei drafod. Yr hyn a fyddai orau gennyf fi fyddai ein bod yn gwneud y ddau beth gyda’i gilydd. Rwy’n credu eich bod yn edrych ar dreth a gwariant gyda’i gilydd. Rwy’n credu bod edrych arno yn ei gyfanrwydd yn ffordd well o wneud hynny, ond mae gan sefydliadau eraill ffyrdd eraill o’i wneud, fel y nododd, a chredaf fod hynny’n rhywbeth y mae angen i ni ei gadw mewn cof, gan ddysgu o leoedd eraill, ond byth yn copïo lleoedd eraill, o reidrwydd.

Mae mecanwaith adolygu treth, rwy’n credu, yn bwynt diddorol. Rwy’n credu ei fod, mewn gwirionedd, yn mynd â ni at wraidd y rheswm pam fod trethi yn cael eu datganoli i Gymru. Nid swyddogaeth weinyddol yn syml ydyw, fel y byddai pobl efallai yn ei gredu, mae’n beth allweddol sydd, mewn gwirionedd, yn rhoi grym i Lywodraeth Cymru ac yn pweru atebolrwydd Llywodraeth Cymru, oherwydd am y tro cyntaf bydd gennym Lywodraeth sy’n gyfrifol am ran o’r refeniw y mae’n ei wario. Rwy’n credu y byddai unrhyw Lywodraeth, felly, eisiau proses ar gyfer adolygu’r refeniw treth a byddai ganddi fecanwaith ar gyfer y ffordd fwyaf effeithiol a’r ffordd fwyaf effeithlon o godi trethi. Rwy’n credu y bydd hynny’n cadw’r pwyllgor yn brysur iawn dros y pum mlynedd nesaf.