Diolch yn fawr, Lywydd, ac rwy’n falch o gymryd rhan yn y ddadl yma, fel cysgod Weinidog ar isadeiledd. Fel mae Mark wedi crybwyll eisoes, mae yna nifer o bethau yn fan hyn y gallwn ni i gyd gytuno â nhw. Yn sylfaenol, mae’r drafodaeth yma ynglŷn â thrafnidiaeth a phwysigrwydd hynny a’r dylanwad mae’n ei gael ar yr economi leol. Ni fuaswn i ddim yn anghytuno â hynna. Wrth gwrs, mae’n rhoi cyfle i fi ofyn ichi nodi, o’r ffordd rwy’n ynganu yn Gymraeg, fy mod yn wreiddiol yn dod o sir Feirionnydd ta beth, ac mae’r materion hyn yn dal yn agos at ein calonnau ni.

Nawr, wrth gwrs, mae yna nifer o gyfleoedd er mwyn hybu gweithgaredd trawsffiniol rhwng y gogledd a Lloegr, ac wrth gwrs, mewn cenedl sydd yn aeddfed, nid ydym ni’n meindio siarad am weithio trawsffiniol, a hyd yn oed hybu’r gweithgaredd trawsffiniol yna er mwyn hybu economi ranbarthol y gogledd. Ond, ni ddylai’r holl sôn yna am hybu gweithgaredd trawsffiniol rhwng Cymru a Lloegr ddim amharu, na bod ar draul, adeiladu economi annibynnol hefyd yng Nghymru ynddi ei hun wrth wella cysylltiadau yma yng Nghymru rhwng ein gwahanol cymunedau ni a datblygu ein hisadeiledd trafnidiaeth mewnol ni ein hunain, a dyna ydy sail y gwelliannau sydd gerbron. Achos mae yna un Llywodraeth ar ôl y llall ar raddfa yn Llundain, a hefyd yma yng Nghymru, wedi canolbwyntio gormod, rwy’n credu, ar ddefnyddio dinasoedd mawr i yrru twf economaidd, gan obeithio am obaith rhaeadru i ardaloedd megis gogledd Cymru. Nid ydy hynny wedi digwydd. Gobeithio bod pethau yn ‘trickle-o’ i lawr—nid ydy o ddim wedi digwydd, ac mae’n agwedd gyfan gwbl anghywir, wrth gwrs.

Wrth gwrs, mae yna sôn yn y cynnig am adroddiad Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru, sy’n credu bod gweithio ar lefel ranbarthol yn allweddol i ddatgloi potensial ardal y gogledd. Ac, wrth gwrs, mi fuaswn i’n cytuno 100 y cant â hynna, ac wrth gwrs, dyna pam yr ydym ni fel plaid, wrth gytuno â’r cysyniad yna, wedi lansio ein polisi ni yn ein rhaglen wrthblaid a fuasai’n sefydlu asiantaethau datblygu rhanbarthol er mwyn datgloi potensial economaidd, gyda pholisïau economaidd rhanbarthol. Ie, cytuno yn gryf iawn â hynna.

Ond, jest i droi, yn yr amser sydd gyda fi ar ôl, i sôn yn benodol am drafnidiaeth a sôn am ein gwelliannau ni. Mae’r cyntaf yn cydnabod pwysigrwydd cysylltiadau trafnidiaeth o fewn Cymru a rhwng Cymru a gweddill Prydain ac Ewrop, yn ogystal â sôn am yr angen i gyflwyno un cerdyn trafnidiaeth i Gymru i gysylltu ein holl gymunedau mewn system drafnidiaeth integredig. Rwy’n falch o’r gefnogaeth i’r dyhead yna, ond ar draws gwlad—ac yr ydym ni i gyd wedi bod yn ymgyrchu am nifer o flynyddoedd—un o’r cwestiynau sylfaenol sydd wastad yn cael eu gofyn ydy: pam mae hi’n cymryd mor hir i fynd o’r de i’r gogledd, neu i fynd o’r gogledd i’r de yma yng Nghymru? Ac mae’r cwestiwn yn dal heb gael ei ateb. Mae’n cymryd tair i bedair awr. Rŷch chi’n gwybod, pan fo gyda chi gyfarfod yn y gogledd—neu os ydw i’n mynd i weld teulu yn y gogledd—rŷch chi’n gwybod mae hi’n mynd i gymryd y dydd cyfan, ac mae’n rhaid ichi fod yn cynllunio ymlaen llaw, ac mae wastad yn teimlo yn bell iawn i ffwrdd. Nid dyna’r modd i ddatblygu gwlad ac undod cenedl. Mae’n rhaid inni ddod yn nes at ein gilydd—