Part of the debate – Senedd Cymru am 4:41 pm ar 27 Medi 2016.
Diolch, Ddirprwy Lywydd, am y cyfle i esbonio cefndir y cynnig cydsyniad deddfwriaethol. Dechreuaf drwy gofnodi fy niolch i'r Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon am eu gwaith craffu ar y materion hyn, ac rwy’n nodi nad yw’r pwyllgor wedi mynegi unrhyw wrthwynebiad i'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol.
Cyflwynodd Llywodraeth y DU y Bil Heddlua a Throsedd i'r Senedd ar 10 Chwefror 2016, a disgwylir iddo gael Cydsyniad Brenhinol erbyn gwanwyn y flwyddyn nesaf. Mae'r Bil yn ceisio datblygu hyder mewn plismona, cryfhau'r amddiffyniadau ar gyfer pobl sy'n agored i niwed sy'n dod i gysylltiad â'r heddlu, sicrhau bod gan yr heddlu ac asiantaethau eraill sy'n gorfodi'r gyfraith y pwerau sydd eu hangen arnynt i atal, canfod ac ymchwilio i droseddau, a diogelu plant a phobl ifanc ymhellach rhag camfanteisio rhywiol.
Mae'r Bil mewn naw rhan. Mae Rhan 4 yn gwneud nifer o ddiwygiadau i bwerau'r heddlu, yn benodol y pwerau o dan adrannau 135 a 136 o Ddeddf Iechyd Meddwl 1983. Ceir cymal yn Rhan 9 sy’n cynnwys diwygiad i Ddeddf Troseddau Rhywiol 2003 o ran troseddau camfanteisio’n rhywiol ar blant. Ceisir caniatâd y Cynulliad ar gyfer y darpariaethau yn y Bil sy'n ymwneud â phwerau'r heddlu o dan Ddeddf Iechyd Meddwl 1983 a'r darpariaethau sy'n ymdrin â materion yn ymwneud â chamfanteisio’n rhywiol ar blant.
I gychwyn â phwerau’r heddlu o dan Ddeddf Iechyd Meddwl 1983, rwy’n cefnogi'r darpariaethau ym Mhennod 3, Rhan 4, sy’n ceisio gwella’r ymateb o ran iechyd a’r cymorth sydd ar gael i bobl sy'n dioddef o salwch meddwl. Rwy’n croesawu'r ddarpariaeth yng nghymal 79, sy'n gwahardd y defnydd o gelloedd yr heddlu fel mannau diogel ar gyfer plant ac sy’n cyfyngu eu defnydd ar gyfer oedolion. Nid yw dalfa'r heddlu yn lle addas ar gyfer oedolion sy'n agored i niwed ac sy’n dioddef o salwch meddwl, ac yn sicr nid yw’n lle priodol ar gyfer plant. Croesewir hefyd ehangu’r lleoedd y’u diffinnir fel lleoedd diogel, ac mae lleihau’r cyfnod hwyaf o gadw yn y ddalfa, yn cael croeso hefyd. Mae'r darpariaethau hyn yn unol â'r egwyddorion a nodir yn yr adroddiad 'Gofal Argyfwng Concordat Iechyd Meddwl’, a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru a'i phartneriaid ym mis Rhagfyr y llynedd.
Ceir darpariaethau pwysig hefyd sy'n ymdrin â materion yn ymwneud â chamfanteisio’n rhywiol ar blant. Mae cymal 144 yn diwygio adran 51 o Ddeddf Troseddau Rhywiol 2003 i egluro bod delweddau sy'n cael eu 'ffrydio neu eu trosglwyddo fel arall’ yn dod o dan yr ystod o droseddau a nodir o dan adran 48 i adran 50 o Ddeddf 2003. Mae'r troseddau cyfredol yn cyfeirio at gofnodi delweddau yn unig ac, felly, gellid dadlau eu bod yn eithrio darllediad byw, ffrydio neu drosglwyddo delweddau.
Rwyf o’r farn bod y darpariaethau a amlinellir uchod yn ymwneud â Deddf Iechyd Meddwl 1983 a Deddf Troseddau Rhywiol 2003 yn dod o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad Cenedlaethol. Fodd bynnag, rwy’n fodlon y dylai'r darpariaethau hyn gael eu gwneud yn y Bil ar gyfer Cymru a Lloegr fel ei gilydd, er mwyn sicrhau bod yr agweddau datganoledig a heb eu datganoli ar fynd i'r afael â'r materion hyn yn gwbl integredig. Ein blaenoriaeth yw mynd i'r afael â'r materion hyn yn y ffordd fwyaf effeithiol bosibl, a chydweithio'n agos â'r Swyddfa Gartref ac adrannau eraill Llywodraeth y DU, gan rannu arferion gorau o Gymru a chyfrannu at weithredu ar y materion pwysig hyn ar draws y DU gyfan.
Bydd caniatáu i’r darpariaethau hyn fod yn gymwys yng Nghymru yn gwella gallu’r heddlu, iechyd, awdurdodau lleol a phartneriaid cysylltiedig i barhau i weithio gyda'i gilydd i ymdrin â materion yn ymwneud ag iechyd meddwl a chamfanteisio'n rhywiol ar blant. Gofynnaf felly i Aelodau'r Cynulliad gefnogi'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol hwn. Cynigiaf y cynnig.