Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 4 Hydref 2016.
Diolch i chi am y gyfres o sylwadau a chwestiynau. Rwy’n sicr yn cydnabod bod mwy i'w wneud ym maes atal salwch a gwella goroeswyr—yn y ddau faes hyn. Dyna pam y mae’r dull hwn gennym—sy’n dwyn ynghyd y bobl hyn sydd â diddordeb uniongyrchol yn hyn o’r Llywodraeth, y tu allan i'r Llywodraeth, a'r GIG hefyd. Mae eich enghraifft gyntaf chi, sef strôc, yn enghraifft dda o sut y mae'r grŵp gweithredu wedi helpu i fod yn rhan o gyflawni gwelliannau. Mae cwestiynau anodd i ni i gyd hefyd am y newid yn natur y ddarpariaeth, oherwydd bod y gwelliant, er enghraifft, ym Mwrdd Iechyd Lleol Aneurin Bevan, wedi dod yn sgil proses anodd o ailgynllunio gwasanaethau, ac nid yw hynny'n hawdd. Ond os ydych chi’n siarad â'r arweinydd clinigol cenedlaethol ar gyfer strôc yn ysbyty Bronglais, bydd yn dweud bod angen nifer llai o unedau hyper-acíwt. Nawr, mae hynny'n golygu dewisiadau anodd i bobl ledled Cymru. Os ydym yn mynd i ganolbwyntio ar y ffurf honno wasanaeth ac arbenigo ynddi, yna mae'n rhaid gwneud hynny ar y sail bod yna sylfaen dystiolaeth wirioneddol a chlir a fydd yn gwella canlyniadau, gan y bydd heriau anodd os disgwylir i bobl deithio ymhellach ar gyfer y driniaeth honno. Ond, yn y pen draw, os mai’r dystiolaeth yn dangos bod mwy o siawns iddynt oroesi, a gwell cyfle iddynt gael adferiad effeithiol o ganlyniad, mae hynny'n rhywbeth y bydd angen i'r gwasanaeth ei gyflawni.
O ran eich pwyntiau ehangach—y pwyntiau ehangach a wnaethoch ynghylch canser—mewn gwirionedd, mae'n stori lwyddiant rhyfeddol ar gyfer y gwasanaeth iechyd gwladol i gynnal y cynnydd yn y galw am y gwasanaethau canser, a dal i weld cymaint o bobl ag y maent yn ei wneud. Rydym yn gweld y nifer mwyaf erioed o bobl o fewn yr amserlenni a bennwyd, gan fod mwy o bobl yn cael diagnosis o ganser, a mwy o bobl yn cael eu trin yn fwy llwyddiannus nag erioed o'r blaen. Nid wyf yn credu ei fod yn beth drwg i atgoffa ein hunain bod cyfraddau goroesi am flwyddyn dros 70 y cant erbyn hyn, a goroesi am fwy na phum mlynedd yn 50 y cant. Yr her i ni yw sut yr ydym yn gwneud cynnydd pellach. Bydd cam nesaf y cynllun cyflawni, rwy’n meddwl, yn helpu i bennu hynny ar ein cyfer: yn benodol, rhai o'r meysydd yr ydym wedi tynnu sylw atynt, er enghraifft, diagnosis a mynediad cynharach. Ond, wyddoch chi, mae hynny—. Nid ydym yn dysgu o’r hyn sy’n digwydd yn y DU yn unig. Felly, mae rhywfaint o'r gwaith sydd wedi'i wneud wedi golygu mynd i Ddenmarc ac edrych ar yr hyn y maent wedi ei wneud yn llwyddiannus dros gyfnod o amser i wella eu cyfraddau goroesi nhw hefyd. Mae hyn yn dod yn ôl at sut yr ydym yn rhannu’r hyn a ddysgir, ond nid dim ond siarad am y dysgu a rennir, ond bwrw ymlaen a’i weithredu. Mae hon wedi bod neges gyson iawn gennyf i ac arweinwyr yma ar lefel y Llywodraeth—ein bod yn disgwyl gweld mwy o gysondeb o ran darparu ar welliannau a mwy o gyflymder wrth eu cyflawni ar draws y wlad hefyd.