Part of the debate – Senedd Cymru am 3:39 pm ar 5 Hydref 2016.
Byddwn, yn bendant. Rwy’n cytuno gyda’r Aelod ar y pwynt hwnnw. Rwy’n gweld y cyfle yma i wella datganoli. Yn arbennig, gan fod amaethyddiaeth yn fater datganoledig, mae’n rhoi cyfle i ni yn awr fel Cynulliad i gael dylanwad go iawn ar y polisi sy’n mynd i effeithio ar ffermwyr o ddydd i ddydd yn eu bywydau gwaith. Credaf fod hwnnw’n gam enfawr ymlaen.
Bydd yna broblemau penodol os na sicrhawn gytundeb masnach gyda’r UE. Mewn cig eidion a chig oen, gwyddom fod ein holl allforion bron yn mynd i’r UE, ac felly mae’n hanfodol bwysig ein bod yn defnyddio ein holl bŵer negodi i sicrhau mynediad rhydd i’r farchnad sengl. Ond nid yw hynny yr un peth ag aelodaeth o’r farchnad sengl. Nid oes angen bod yn rhan o undeb gwleidyddol gyda phartner masnachu er mwyn cyflawni masnach o’r fath. Mewn gwirionedd, nid aelod-wladwriaeth unigol o’r UE yw ein partner masnachu mwyaf, ond yn yr Unol Daleithiau, a’r ail bartner mwyaf mewn allforion o Gymru i weddill y byd yw’r Emiraethau Arabaidd Unedig. Mae aelod-wladwriaethau unigol yr UE ymhlith y 10 neu 12 aelod-wladwriaeth nesaf ar y rhestr.
Felly, mae’n rhaid i ni weld hyn mewn cyd-destun byd-eang yn ogystal. Mae’r Undeb Ewropeaidd yn sglerotig ac yn dirywio, o’i gymharu â gweddill y byd. Mae allforion o Gymru i’r UE wedi disgyn 11 y cant ac mae hynny oherwydd nad yw economi’r UE yn llwyddo oherwydd ardal yr ewro a’r holl argyfyngau eraill sy’n effeithio arno, ond mae gweddill y byd yn ehangu. Felly, mae’r byd yn eiddo i ni. Dyma ein cyfle mawr. Gallwn lunio cytundebau masnach rydd gyda gweddill y byd, sydd ar hyn o bryd yn cael eu clymu o fewn strwythur yr UE, fel cytundebau masnach â’r Unol Daleithiau—mae’r cytundeb masnach gyda Chanada eto i’w roi ar waith yn llawn—a gwledydd fel India a Tsieina. Nid oes gan yr UE gytundebau masnach gyda hwy ac eto dyma yw peiriannau twf mawr y byd.
Yn anffodus, rwy’n sylweddoli bod amser yn brin iawn ac ni allaf wneud yr holl bwyntiau y byddwn yn dymuno eu gwneud, ond rwy’n erfyn ar yr Aelodau gyferbyn i weld hwn fel cyfle, nid fel her—nid fel rhywbeth i’w ofni, ond rhywbeth i’w groesawu.