Diolch, Ddirprwy Lywydd, a diolch i Bethan Jenkins am ei chwestiynau ystyriol yn y fan yna. Rwy’n credu, er bod yr Aelod wedi crybwyll y mater ynglŷn â Chymunedau yn Gyntaf, mewn gwirionedd ceir llawer yn y datganiad, rwy’n credu, sy’n eithaf cyffrous ac yn gyfle i yrru Cymru yn ei blaen. Rhof rai enghreifftiau i’r Aelod o'r dewisiadau yr ydym wedi eu gwneud a'r rhesymeg y tu ôl i rai ohonynt.

Rydym yn gwybod bod rhaglen Cymunedau yn Gyntaf, am 15 mlynedd, wedi’i hymwreiddio yn ein cymunedau ac rydym wedi bod yn awyddus i sicrhau ein bod yn helpu cymunedau i dyfu. Ffyniant yw'r sbardun allweddol yma—swyddi a thwf a sgiliau. Mae ymrwymiad y Llywodraeth hon yn ddeublyg: cryfder economaidd wrth gynnig swyddi a sgiliau i bobl ar draws ein cymunedau a lles yn nhermau lles unigolion a'r gymuned.

Mae'r Aelod yn hollol gywir i godi'r mater ynghylch pam yr ydym ni wedi creu parthau plant neu ganolbwyntio ar ACEs yn yr adran hon, ac mae hyn oherwydd bod y trosoledd sydd gennyf yn yr adran hon yn ymwneud â phlant ac mae'n cyffwrdd â phob un o adrannau fy nghydweithwyr mewn rhyw ffordd neu’i gilydd. Rwyf eisoes wedi cael sgyrsiau gyda thri Aelod a chanddynt farn ar addysg, ac mae’n farn a rennir gan Ysgrifennydd y Cabinet. Oni bai ein bod yn gallu gwneud yn siŵr bod lles yn cael ei ymgorffori yng nghryfder y plentyn fel unigolyn, mewn gwirionedd mae cyrhaeddiad yn amhosibl iddynt. Nid oes modd i chi gael pobl sy'n dioddef o drais yn y cartref neu gamddefnyddio alcohol neu gamddefnyddio cyffuriau i ddysgu, felly mae'n rhaid i ni wneud yn siŵr yr hyrwyddir lles yr unigolyn yn gyntaf. Dyna pam fod y dull atal ac ymyrryd o ran hyn a'r parthau plant—. Yr hyn y byddwn ni’n ei wneud yw gweithredu dull cofleidiol sy’n ystyried plant a'u teuluoedd mewn ardaloedd. Rydym ni’n mynd i ymgymryd â rhywfaint o waith ymyrraeth arbrofol ledled Cymru a gobeithio cyflwyno hynny yn ehangach wedyn.

Felly, beth arall ydym ni'n mynd i'w wneud wedyn? Os nad Cymunedau yn Gyntaf, beth fydd y rhaglen honno? Mae rhan o hynny yn ymwneud â'r drafodaeth y byddwn yn ei chael yn ystod y misoedd nesaf i ddeall y broses ymadael, ond hefyd yr hyn y mae angen i ni ei wneud i ddatblygu’r rhaglenni sydd gennym ar waith eisoes, a sut y gallwn eu gwella. Soniais yn fy natganiad am raglenni Teuluoedd yn Gyntaf a Dechrau'n Deg, sy'n ddwy raglen allweddol wrth fynd i’r afael â’r camau y cawsant eu sefydlu i'w cymryd. Ond, lle mae gennym rai awdurdodau lleol sy’n dweud wrthym, 'Os gallwn ni gael rhywfaint mwy o hyblygrwydd rhwng y ddwy raglen hynny'—. Rwyf wedi cael sgyrsiau gyda llawer yn y Siambr hon ynglŷn â lle’r oedd Cymunedau yn Gyntaf yn llym iawn o ran dull yn seiliedig ar le ar gyfer cefnogaeth. Bydd yr hyblygrwydd rhwng y ddwy raglen hynny, rydym yn gobeithio, yn gallu targedu’r ymyriaethau fel nad ydynt yn seiliedig ar le yn unig, ond ei bod yn bosibl i bobl sy’n byw y tu allan i'r ardaloedd hynny sydd wirioneddol angen y gefnogaeth allu cael gafael ar gefnogaeth o’r ardaloedd hyn. Mae'r darlledwyr gwasanaeth cyhoeddus yn elfen allweddol yn y ddeddfwriaeth a basiwyd gennym yn rhan o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015. Mae'n ymwneud â chreu cynllun lles, adnabod eu cymuned a deall bod cynhwysiant ac ymgysylltedd yn rhan o egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015. Rwy’n disgwyl i'r Gweinidog, a hefyd y comisiynydd fod i fod yn gadarn wrth sicrhau bod hynny’n digwydd ar draws Cymru.

O ran y mater lle mae'r Aelod yn sôn am gynhwysiant ariannol, gwn fod gan yr Aelod hanes hirsefydlog o gynhwysiant ariannol, a byddaf yn cynnig y cyfle i gyfarfod â’m staff i siarad am y rhaglen cynhwysiant ariannol a beth arall y gallwn ni ei wneud ar gyfer cymunedau, a defnyddio ei harbenigedd yn y maes er mwyn helpu i ysgogi gwelliant mewn cymunedau ac ar eu traws yng Nghymru.