A gaf i ddiolch o waelod calon i bawb sydd wedi cyfrannu at y drafodaeth? Nid wyf yn cofio gymaint o unfrydedd ar unrhyw gynnig—heblaw efallai am gyfeiriadau at bleidleisio yn 16 oed. Yn sicr o safbwynt cynnwys y cynnig ei hunan, rwy’n meddwl bod y mandad yn mynd i fod yn glir ac yn unfrydol, a diolch i bob Aelod sydd wedi cyfrannu ac i bawb arall a fydd, wrth gwrs, yn cefnogi’r cynnig.

Mi oedd hi’n berffaith addas ein bod ni’n clywed ar ddechrau’r drafodaeth ynglŷn â’r modd y mae’r Cynulliad yma wedi bod yn arwain y gad ac wedi bod yn arloesi o safbwynt hawliau plant a phobl ifanc, o safbwynt creu comisiynydd plant a hefyd, wrth gwrs, fel sefydliad, o safbwynt y modd rydym yn ymfalchïo yn ein hygyrchedd ni fel sefydliad i bobl ifanc, a’r gwaith sy’n digwydd gydag ysgolion a’r 20,000 sydd wedi dod yma’n flynyddol fel rhan o’r cynlluniau hynny. ‘No brainer’ oedd disgrifiad Lynne Neagle o’r cysyniad yma o gael senedd i blant a phobl ifanc, ac rwy’n meddwl y byddem ni i gyd yn ategu hynny. Ac, wrth gwrs, roedd hi’n bwysig ei bod hi hefyd yn ein hatgoffa ni o’r hyn y mae’r Cenhedloedd Unedig wedi ei ddweud o safbwynt y diffyg darpariaeth sy’n bodoli ar hyn o bryd.

Diolch i Julie Morgan hefyd am ein hatgoffa ni am senedd ieuenctid y Deyrnas Unedig. Rwyf wedi gweld lluniau o bobl ifanc ar y meinciau gwyrdd yn San Steffan, ac maen nhw’n lluniau pwerus iawn, mae’n rhaid i fi ddweud. Nid dynion canol oed mewn siwtiau llwyd, ond pobl ifanc, ac, yn sydyn iawn, mae Tŷ’r Cyffredin yn edrych llawer mwy byw a llawer mwy perthnasol, a gwleidyddiaeth wedyn, wrth gwrs, yn sgil hynny yn dod yn llawer mwy byw ac yn llawer mwy perthnasol i’r bobl ifanc sydd, efallai, yn teimlo eu bod nhw’n ymbellhau oddi wrth wleidyddiaeth fel y mae hi yn y wlad yma.

Nid wyf o reidrwydd yn cytuno â Neil Hamilton bod sefydlu cynulliad i bobl ifanc yn rhyw fath o ‘halfway house’. Fe fyddwn i’n licio mynd yr ‘whole hog’, fel maen nhw’n dweud, a chael pleidlais i’r rhai sy’n 16 a senedd, a mwy hefyd wrth gwrs, achos proses barhaus yw hon, nid rhywbeth sy’n mynd i gael ei gyflawni ac wedyn dyna ni. Rwy’n meddwl bod senedd ieuenctid Rwanda y clywom ni amdani yn her i ni i gyd. Meddyliwch, senedd ieuenctid lle y mae aelod o’r senedd honno yn cael eistedd yn y senedd lawn. Dyna ichi her; dyna ichi her i ni i gyd. Ac rwy’n meddwl y byddai hynny’n beth gwych i’w efelychu, ac yn sicr yn sbarduno trafodaeth ynglŷn â ble rydym ni’n mynd nesaf o safbwynt ymbweru llais pobl ifanc yn y wlad yma.

Wrth gwrs, ar ôl y refferendwm yn yr Alban, mi welom ni don o bobl ifanc yn yr Alban yn sicr, ond hefyd ar draws y Deyrnas Unedig, yn dod yn rhan o wleidyddiaeth ac yn ymwneud fwyfwy â gwleidyddiaeth ieuenctid, ac fe’n hatgoffwyd ni fod y fforymau yna’n bodoli yn y rhannau eraill o’r Deyrnas Unedig, wrth gwrs, i sianelu llawer o’r brwdfrydedd yna. Ac mae gan bobl ifanc, fel rydym yn gwybod, ofidiau gwirioneddol—am Brexit, am lymder, am ddiffyg hawliau yn y sector rhentu a mwy—ond yn rhy aml o lawer, nid yw’r gofidiau hynny’n cael eu clywed yn ddigonol, heb sôn, efallai, am gael eu gwrando arnyn nhw hefyd, sydd yn rhywbeth arall eto.

Ond, ble mae llais pobl ifanc yn y drafodaeth ar Brexit heddiw? Rŷm ni’n gwybod bod y Prif Weinidog wedi sefydlu grŵp ymgynghori ar Ewrop, ond nid wyf yn meddwl bod yna lais ifanc yn eistedd ar y grŵp yna, felly, sut ydym ni’n gallu sicrhau ein bod ni’n clywed lleisiau pobl ifanc o fewn y disgwrs a’r drafodaeth yna? Mae’r siarter gwaith ieuenctid sydd gennym ni yng Nghymru, wrth gwrs, a gyhoeddwyd gan y Llywodraeth rhyw chwe mis yn ôl, yn sôn am hawl pobl ifanc i gael, ac rydw i’n dyfynnu:

‘Cyfleoedd i gyfranogi yn y gwaith o wneud penderfyniadau trwy strwythurau anffurfiol a ffurfiol i ymgysylltu â phobl ifanc yn lleol ac yn genedlaethol’.

Wel, mae yna wagle ar lefel genedlaethol yn sicr, a’r darlun yn ddigon amrywiol, wrth gwrs, ar lefel leol.

As someone who began his career in the youth work sector, as a youth worker many years ago, I’m reminded of some of the basic principles of youth work in Wales, which talk about giving young people expressive opportunities, empowering opportunities, participative opportunities. Yet, on Brexit, a matter that will define not only our generation, but of course future generations as well, where is the voice of young people? If we get this wrong, then they’re the ones, clearly, who’ll be paying the price.

We were reminded of the divergence in voting. We know that, of course, between younger and older generations, but the lower turnout, as well, amongst the younger generation—30 per cent, I think it was, turnout amongst young people in that particular referendum. Now, of course, a youth assembly isn’t the answer, it’s not the only answer, but it does have a practical and a very symbolic significance, I think, as reflected in this discussion today.

Felly, rwy’n llongyfarch y Llywydd ar ei sylwadau. Yn amlwg, fe ddechreuwyd y drafodaeth hon yn gynnar iawn ar ôl ei phenodiad ac yn gynnar iawn ym mywyd y pumed Cynulliad yma. Mae yn gyfle i ni fel sefydliad ifanc, fel ein hatgoffwyd ni, i arloesi. Os ydy San Steffan, sydd ddim yn enwog am fod yn sefydliad sy’n arloesi, yn gallu cyflawni hyn, yna rydw i’n meddwl bod hynny’n adlewyrchu ar y sefyllfa siomedig sydd gennym ni yng Nghymru ar hyn o bryd. Rydw i’n croesawu’r ymrwymiad a’r cadarnhad o’r ymrwymiad gan y Llywydd, ac yn diolch bod y sgyrsiau a’r trefniadau eisoes ar waith.

Gwireddu cynulliad cenedlaethol i blant a phobl ifanc yw’r nod. Rydw i’n siŵr y byddwn ni’n unfrydol, gobeithio, yn cefnogi’r cynnig yma heddiw. Ond, fel y dywedais i, rhan o broses barhaus yw hon. Carreg filltir fydd cyflawni hynny. Gadewch inni gyrraedd y garreg filltir honno cyn gynted ag y gallwn ni. Diolch.