6. 5. Dadl Plaid Cymru: Newid yn yr Hinsawdd

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 2 Tachwedd 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mr Simon Thomas Mr Simon Thomas Plaid Cymru 3:53, 2 Tachwedd 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi, Lywydd. Hoffwn ddiolch i bawb a gymerodd ran, a dechrau drwy ddiolch yn arbennig i Ysgrifennydd y Cabinet am gefnogi’r cynnig heddiw, ac yn enwedig y ffordd y nododd sut y mae ein deddfwriaeth ein hunain yn ein helpu mewn gwirionedd i gyflawni ein hymrwymiad ym Mharis, rhywbeth a nodais ar y dechrau hefyd. Roedd gennyf ddiddordeb arbennig mewn clywed yr hyn a ddywedodd am fenter RegionsAdapt a sut y gallwn chwarae ein rhan yno. Dyna’n union roeddwn eisiau ei glywed, a dyna’n union, rwy’n meddwl, yr hyn rydym am uno y tu ôl iddo pan fyddwn yn anfon Gweinidog i rywle fel Marrakesh. Nid yw hwn yn fater gwleidyddiaeth plaid yn yr ystyr honno, a dyna pam roeddwn ychydig yn siomedig ynglŷn â chyfraniad Lee Waters, a oedd i’w weld wedi’i gynllunio’n fwy fel ymateb i Blaid Cymru yn cyflwyno hyn yn hytrach na chynnwys yr hyn a gyflwynwyd gennym. Ond dyna ni.

Roedd gweddill y cyfraniadau yn amrywiol ac yn gadarnhaol ar y cyfan. Rwyf yn arbennig o awyddus i ddechrau gyda chyfraniad David Melding, am fy mod yn meddwl ei fod yn gwneud pwynt pwysig iawn fod hyn wedi mynd y tu hwnt i wledydd. Mae wedi mynd y tu hwnt i wladwriaethau unigol; mae hyn yn awr yn rhywbeth sy’n eiddo i bawb ohonom. Rwy’n meddwl yr hoffwn ddwyn sylw’r Siambr yn arbennig at y ffaith fod Paris cyn y Nadolig wedi’i ddilyn gan Baris yn y gwanwyn gyda’r uwchgynhadledd busnes a’r hinsawdd, lle y cynrychiolwyd 6.5 miliwn o fusnesau, ac a gytunodd hefyd i gyflwyno eu cynlluniau busnes eu hunain yn unol ag amcanion Paris. Dyma’r realiti. Nid amau dyfarniad toriadau papur newydd o 1922 yw hyn. Dyma beth y mae busnes yn ei wneud heddiw, a dyma beth y mae’r sector gwirfoddol, cyrff anllywodraethol yn y gymuned a’r sectorau ehangach yn ei wneud, a dyna rydym eisiau gweithio gydag ef mewn gwirionedd. Hefyd, fe’n hatgoffwyd gan David Melding fod ffigurau NASA bellach yn dangos ein bod wedi pasio’r trothwy pwysig hwnnw o 400 rhan y filiwn o garbon deuocsid. Y tro diwethaf roedd gennym y trothwy hwnnw roedd dinosoriaid yn crwydro’r ddaear ac nid oedd unrhyw rew ym mhegwn y gogledd na phegwn y de.

Daw hynny â mi at gyfraniad UKIP, ac mae’n rhaid i mi ddweud hyn: wyddoch chi, gallwch gymryd clip o bapur newydd yn 1922 os ydych eisiau, a gallwch osod hwnnw yn erbyn y 97 y cant o’r gymuned wyddonol sy’n dweud bod newid hinsawdd yn digwydd. Ydy, mae wedi digwydd dros filoedd o flynyddoedd; ydy, mae wedi digwydd ers biliynau o flynyddoedd; ond mae’n digwydd yn awr ac mae wedi’i waethygu gan effaith dyn ar yr amgylchedd. A dyna’r hyn sy’n rhaid i ni fynd i’r afael ag ef. Ac oes, mae yna fuddiannau breintiedig, David Rowlands. Gadewch i mi ddweud wrthych am y buddiannau breintiedig: £26 miliwn a wariwyd yn lobïo seneddwyr yr UE, rhwng mis Hydref 2013 a mis Mawrth 2015 yn unig, gan gwmnïau olew a nwy. Dyna’r buddiannau breintiedig sy’n ein dal yn ôl.

Nid oes cynllwyn yma. Mae dyfodol carbon isel i Gymru yn dda i’n hiechyd, mae’n dda i’n heconomi, mae’n dda i’n hamgylchedd, mae’n dda i’r genhedlaeth nesaf, ac mae’n rhoi mwy o annibyniaeth i ni am nad ydym yn dibynnu ar fewnforio olew a nwy. Pa gynllwyn sydd yma i ddweud rywsut fod newid yn yr hinsawdd yn cael ei ddefnyddio i daro pobl? Mae hyn yn ymwneud â’r dyfodol. Mae’n ddrwg gennyf, rydych chi yn y gorffennol. Arhoswch yno, oherwydd nid ydym am newid y llwybr rydym yn ei ddilyn.