Diolch, Ddirprwy Lywydd. Rwy’n gobeithio y bydd pawb yn cytuno bod y ddadl hon wedi cael ei chynnal yn y modd mwyaf amhleidiol posibl. Dyna oedd yr ysbryd y cyflwynodd UKIP y cynnig hwn ar y papur trefn heddiw a’r modd yr agorodd fy nghyfaill anrhydeddus, Caroline Jones, y ddadl gyda’i haraith. Rwy’n gresynnu at y ffaith fod y Llywodraeth wedi cyflwyno gwelliant sy’n ceisio dileu’r rhan fwyaf o’n cynnig a’i ddisodli gyda’i geiriad ei hun. Byddem wedi bod yn eithaf hapus i dderbyn y rhan fwyaf o eiriad gwelliant y Llywodraeth oni bai am eu dymuniad i ddileu ein gwelliant yn y lle cyntaf.

Mae’n amlwg iawn bod yr Ysgrifennydd iechyd yn ei araith, wrth gwrs, yn canolbwyntio ar y meysydd lle y gallai dynnu sylw at welliannau, ond nid ydych yn llwyddo mewn gwirionedd i wneud cymaint o welliannau ag y gallwch drwy anwybyddu neu geisio cuddio’r meysydd lle rydych yn methu. Ydy, mae’n iawn siarad am y gwelliannau yn y cyfraddau goroesi canser ar ôl blwyddyn, ond beth am y ffigurau ar gyfer y cyfraddau goroesi ar ôl pum mlynedd y cyfeirir atynt yn ein cynnig?

Yn y ddogfen strategaeth 10 mlynedd ‘25 erbyn 25’ a gynhyrchwyd gan Gynghrair Canser yr Ysgyfaint y DU, rhoddir ffigurau sy’n dangos mai’r gyfradd oroesi ar ôl pum mlynedd yn Lloegr yw 16 y cant, cyfradd yr Alban yw 10 y cant, cyfradd Gogledd Iwerddon yw 11 y cant a chyfradd Chymru yw 6.6 y cant. Mae lle i welliannau anferth yn y ffigur hwnnw. Credaf fod y Cynulliad hwn yn iawn i dynnu sylw at y sefyllfa bresennol gyda chyfraddau goroesi ar ôl pum mlynedd ac mae’n anghywir i’r Llywodraeth geisio cael gwared ar hynny o’r cynnig ar y papur trefn heddiw.

Rydym yn derbyn gwelliannau’r grŵp Ceidwadol. Gwrandewais yn ofalus ar yr hyn a ddywedodd Rhun ap Iorwerth yn ei araith. Wrth gwrs, mae llawer y gallwn ei gymeradwyo yn ei gynnig ef hefyd, ond oherwydd ei fod wedi cyfeirio at gyflawniad Plaid Cymru yn ei thrafodaethau yng nghyllideb 2017-18, credaf fod hynny’n mynd yn erbyn y math o ysbryd amhleidiol rydym wedi cyflwyno’r ddadl hon ynddo heddiw. Felly, byddwn yn gwrthwynebu’r gwelliant hwnnw.

Soniodd am Nigel Farage yn ei araith fel rhywun sydd, rywsut, yn sgeptig ysmygu. Nid oes gennyf syniad a yw hynny’n wir ai peidio. Fel y gŵyr Rhun ap Iorwerth, nid ydym yn siarad â’n gilydd. [Chwerthin.] Ond nid yw Nigel Farage yn gywir am bopeth. [Aelodau’r Cynulliad: ‘O.’]. Yn un peth, nid oedd am i mi ddod i’r lle hwn. Felly, os yw’r Aelodau anrhydeddus yn credu ei fod yn anghywir am bopeth, yna mae hynny’n awgrymu bod croeso i mi fel Aelod o’r tŷ hwn, a diolchaf iddynt am hynny. Ond mae wedi bod yn ddadl ddiddorol a defnyddiol, gan fod ein cynnig yn seiliedig, wrth gwrs, ar bwynt 1, sy’n nodi bod mis Tachwedd yn Fis Ymwybyddiaeth Canser yr Ysgyfaint ac mae’r ddadl hon, rwy’n gobeithio, wedi helpu i wella ymwybyddiaeth.

Mae pawb, bron, wedi crybwyll heddiw pa mor bwysig yw diagnosis cynnar wrth drin canser yn llwyddiannus, a gwnaeth Julie Morgan bwynt pwysig iawn, rwy’n credu, nad yw diagnosis o ganser heddiw o reidrwydd yn ddedfryd farwolaeth nac yn wir, yn ddedfryd o farwolaeth gynnar, ac roedd yn ddiddorol iawn gwrando ar yr hyn roedd ganddi i’w ddweud am y gwaith pwysig sy’n cael ei wneud yn Felindre a’r llwyddiannau y maent wedi’u cael gyda’r gwaith ymchwil sy’n cael ei wneud yno. Ac rwy’n talu teyrnged i Ysgrifennydd y Cabinet dros iechyd hefyd, oherwydd mae ef yn sicr wedi gwneud cyfraniad sylweddol tuag at y gwelliannau yn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru, ac rwy’n cymeradwyo ei uchelgais i gau’r bwlch rhwng cyfraddau goroesi ar gyfer canser o bob math yng Nghymru a gweddill Ewrop. Wrth gwrs, rydym yn cymeradwyo ac yn croesawu’r holl fuddsoddiad ychwanegol a’r gwelliannau eraill a grybwyllodd yn ystod ei araith.

Fe wnaeth Angela Burns rai pwyntiau pwysig iawn yn ei haraith hefyd, ynglŷn â’r angen am sgrinio cynharach, mwy o ymwybyddiaeth drwy addysg ac yn y blaen, ac yn bwysig iawn fe wnaeth y pwynt am y loteri cod post sy’n dal i fodoli, yn anffodus, o ran gwneud diagnosis o ganser cam 1. Felly, er ein bod yn canmol y Llywodraeth am eu llwyddiannau a’u cyflawniadau hyd yn hyn, mae llawer mwy i’w wneud eto, ond oherwydd nad ydynt yn barod i gyfaddef eu methiannau yn y gorffennol, rwy’n gobeithio, yn ystod y bleidlais y prynhawn yma, y bydd ein cynnig yn cael ei dderbyn, ac y bydd gwelliant y Llywodraeth yn cael ei wrthod.