7. 5. Dadl gan Aelodau Unigol o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Adroddiad ‘Sefyllfa Byd Natur 2016 Cymru’

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:12 pm ar 9 Tachwedd 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 5:12, 9 Tachwedd 2016

(Cyfieithwyd)

Ie, rydym yn sôn am ecosystemau.

Felly, i sefydlu hyn, mae’r Ddeddf yn nodi fframwaith cyflawni cydgysylltiedig. Lansiais y cyntaf o’r rhain, adroddiad ar sefyllfa adnoddau naturiol a gynhyrchwyd gan Cyfoeth Naturiol Cymru, y mis diwethaf. Mae’n creu sylfaen dystiolaeth genedlaethol, ac yn nodi’r pwysau a’r cyfleoedd ar gyfer rheoli ein hadnoddau naturiol yn gynaliadwy. Yn fuan, byddaf yn cynnal ymgynghoriad ar yr ail o’r rhain, polisi adnoddau naturiol cenedlaethol statudol, a fydd yn nodi ein blaenoriaethau i fynd i’r afael â’r pwysau a’r cyfleoedd hyn ar draws y Llywodraeth a thu hwnt. Yn drydydd, bydd Cyfoeth Naturiol Cymru yn cynhyrchu datganiadau ardal yn nodi materion sy’n codi’n lleol a blaenoriaethau ar gyfer gweithredu.

Mae ein hymgynghoriad cyfredol ar ansawdd aer lleol a rheoli sŵn yng Nghymru wedi’i osod o fewn y fframwaith hwn. Rydym yn cynnig arweiniad polisi newydd i bwysleisio’r manteision mwy i iechyd y cyhoedd sy’n debygol o ddeillio o gamau gweithredu i leihau llygredd aer a sŵn mewn modd integredig dros ardal ehangach. [Torri ar draws.] Na, ni allaf—rwyf eisoes wedi cymryd dau.

Bydd y dull hwn hefyd o fudd i fioamrywiaeth. Ar ben hynny, mae Deddf yr amgylchedd yn cyflwyno dyletswydd i wella bioamrywiaeth a chydnerthedd ecosystemau ar awdurdodau cyhoeddus yng Nghymru. Bydd hyn yn sicrhau bod awdurdodau cyhoeddus yn rhoi bioamrywiaeth wrth wraidd eu penderfyniadau mewn modd cydgysylltiedig ac integredig, gan sicrhau manteision lluosog i gymdeithas. Er enghraifft, mae ein hymgynghoriad cyfredol ar barthau perygl nitradau yn dangos sut rydym wedi ymrwymo i adeiladu ecosystemau cydnerth. Mae hyn yn golygu mabwysiadu ymagwedd ataliol, mynd i’r afael â’r materion gwaelodol yn hytrach na thrin y symptomau, a gwella gallu hirdymor ein hecosystemau i ddarparu gwasanaethau ac addasu i bwysau a newidiadau.

O ran ein hamgylchedd morol, mae’n bwysig ein bod yn parhau i weithio mewn partneriaeth i adeiladu cydnerthedd. Rwyf wedi ymrwymo i sicrhau bod Cymru’n cyfrannu at rwydwaith ecolegol cydlynol wedi’i reoli’n dda o ardaloedd morol gwarchodedig, ac at gyflawni’r cynllun morol cenedlaethol Cymreig cyntaf sy’n integreiddio polisïau ar draws Llywodraeth Cymru ar gyfer yr amgylchedd morol. Bydd y cynllun yn cynnwys polisïau penodol i fioamrywiaeth a mynd i’r afael â rhywogaethau estron goresgynnol. Trwy gyflawni ein hymrwymiadau o dan y rhaglen newid morol, rydym yn sicrhau bod bioamrywiaeth yn rhan annatod o wneud penderfyniadau yng Nghymru. Rwyf hefyd yn dymuno dweud ychydig eiriau am ein hymrwymiad i fioamrywiaeth yng nghyd-destun gadael yr UE. Oes, wrth gwrs bod llawer o heriau a risgiau, ond mae yna lawer o gyfleoedd hefyd. Cefais fy nghalonogi’n fawr iawn gan y consensws o safbwyntiau a fynegwyd yn y trafodaethau bwrdd crwn a gynhaliais ers y bleidlais. Mae cydweithio’n allweddol ar draws pob sector i ddiffinio’r Gymru rydym ei heisiau ar ôl gadael yr UE, a’r mecanweithiau i gyflawni ein gweledigaeth. Bydd adeiladu ar, a dysgu o’r mecanweithiau ariannu presennol yn hanfodol ar ôl gadael yr UE, o gynlluniau fel y cynllun rheoli cynaliadwy a Glastir, yn ogystal â datblygu cyfleoedd ariannu newydd yn seiliedig ar y farchnad, gan gynnwys taliadau am wasanaethau ecosystemau.

Gofynnodd Joyce Watson yn benodol ynglŷn â chyllid ar ôl gadael yr UE, ac rwyf am dawelu ei meddwl hi a’r holl Aelodau fod trafodaethau’n bendant ar y gweill. Ddoe ddiwethaf, cynhaliais gyfarfod rhyngof fi a fy nghymheiriaid gweinidogol yn Llywodraeth y DU—roedd yr Alban, a Gogledd Iwerddon yn cael eu cynrychioli gan yr Ysgrifennydd Parhaol. Mae’r sgyrsiau hynny’n parhau, nid yn benodol ynglŷn ag ariannu, er bod hynny’n amlwg yn rhan o’r trafodaethau. Hefyd, bydd Joyce Watson yn ymwybodol o Gydbwyllgor Gweinidogion yr UE y mae’r Prif Weinidog yn ei fynychu, ynghyd â Phrif Weinidogion eraill lle y mae cyllid, unwaith eto, yn amlwg yn brif bwnc. Rydym yn bryderus iawn—yn amlwg, rydym wedi cael sicrwydd gan y Trysorlys y byddwn yn cael cyllid hyd at 2020, ond ar ôl hynny, ar hyn o bryd, nid ydym yn gwybod.

Mae Deddf yr amgylchedd a Deddf lles cenedlaethau’r dyfodol yn seiliau cadarn i adeiladu arnynt ac yn bwrw ymlaen â’n hymrwymiad i fioamrywiaeth. Yn dilyn y penderfyniad i adael yr UE, ni fyddwn yn gwrthdroi ein deddfwriaeth bresennol, na’n hymrwymiad i fioamrywiaeth. Bydd ein deddfwriaeth yn caniatáu i ni hyrwyddo dulliau newydd blaengar, arloesol a hirdymor o reoli ein bywyd gwyllt. Rydym wedi ymrwymo i wrthdroi’r dirywiad mewn bioamrywiaeth ac yn wir, i’w gweld yn ffynnu. Rwy’n hyderus y gellir cyflawni hyn drwy’r dull rwyf wedi’i amlinellu, sy’n ein gosod ar wahân fel arweinydd byd-eang—er ein bod yn wlad fach, fel y dywedodd Angela Burns—o ran y modd rydym yn rheoli ein hadnoddau naturiol. Diolch.