Part of the debate – Senedd Cymru am 5:20 pm ar 9 Tachwedd 2016.
Nid wyf yn siŵr a oes gennyf amser. Rwy’n ymddiheuro.
Rydym wedi creu rhywfaint o’r adnoddau i wneud hyn yng Nghymru. Rydym yn arwain y ffordd mewn deddfwriaeth a pholisi. Mae gennym Ddeddf yr amgylchedd. Mae Rhan 1 yn disgrifio rheolaeth gynaliadwy ar adnoddau naturiol. Mae’n galluogi adnoddau Cymru i gael eu rheoli mewn ffordd fwy rhagweithiol, cynaliadwy a chydgysylltiedig. Mae’n helpu i fynd i’r afael â’r heriau sy’n ein hwynebu. Mae’n canolbwyntio ar y cyfleoedd y mae ein hadnoddau yn eu cynnig. Ar y ddyletswydd bioamrywiaeth a chydnerthedd ecosystemau yn adran 6(1):
‘Rhaid i awdurdod cyhoeddus geisio cynnal a gwella bioamrywiaeth wrth arfer swyddogaethau mewn perthynas â Chymru, ac wrth wneud hynny hyrwyddo cydnerthedd ecosystemau, i’r graddau y bo hynny’n gyson ag arfer y swyddogaethau hynny’n briodol.’
Yn adran 7 y Ddeddf,
‘Heb ragfarnu adran 6, rhaid i Weinidogion Cymru—
(a) cymryd pob cam rhesymol er mwyn cynnal a gwella’r organeddau byw a’r mathau o gynefinoedd a gynhwysir ar unrhyw restr a gyhoeddir o dan yr adran hon, a
(b) annog eraill i gymryd camau o’r fath.’
A soniwyd eisoes am Ddeddf llesiant cenedlaethau’r dyfodol sy’n disgrifio Cymru gydnerth—
‘Cenedl sy’n cynnal ac yn gwella amgylchedd naturiol bioamrywiol gydag ecosystemau iach gweithredol sy’n cynnal cydnerthedd cymdeithasol, economaidd ac ecolegol ynghyd â’r gallu i addasu i newid (er enghraifft newid yn yr hinsawdd).’
Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet o’n blaenau, sy’n arwain ar hyn, yn y gynhadledd Joint Links:
Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) yn cynnig cyfle i ddod â bioamrywiaeth i mewn i brosesau canolog cyrff cyhoeddus ar gyfer gwneud penderfyniadau, gan ddylanwadu ar fioamrywiaeth a’r adnoddau sy’n ei chynnal. Mae angen i ni ddefnyddio hyn yn y modd mwyaf effeithiol, gan sicrhau bod mecanweithiau arian grant yn cydymffurfio â’r Ddeddf i gyflawni’r nodau lles, a nodau Cymru gydnerth yn benodol.
Clywyd amrywiaeth wych o gyfraniadau. Fe wnaeth ein hamrywiaeth gwleidyddol, rhaid i mi ddweud, greu rhywfaint o harmoni, gyda phawb yn cytuno mai un cyfeiriad teithio sydd yma: mae angen i ni ailadeiladu ac adfer ein hamgylchedd naturiol, ailgyflenwi’r fioamrywiaeth, gwrthdroi colli cynefin, adfer ansawdd ein hecosystemau naturiol. Mae’n dda i ni, mae’n dda i’r blaned, mae’n dda i’r genhedlaeth hon a chenedlaethau’r dyfodol. Gwyddom fod gennym yr offer, gwyddom fod gennym yr uchelgais—mater i ni yn awr yw gweithio gyda’n gilydd, a gwnaeth yr holl siaradwyr yma y pwynt hwn heddiw, i wrthdroi colli bioamrywiaeth, atgyweirio ein hecosystemau briwiedig, a throsglwyddo planed sy’n gwella a phlaned iach i genedlaethau’r dyfodol. Ni yw’r stiwardiaid, nid y meistri.