Efallai y bydd Mr Trump eisiau fy ngwneud i’n llysgennad ym Moscow fel y mae am wneud Mr Farage yn llysgennad ym Mrwsel. Ond un o’r rhesymau pam rwy’n edrych ymlaen at fod yn y lle hwn yw’r cyfle i wella fy sgiliau Cymraeg. Ond dyna ddigon o hel atgofion ar fy rhan.

Rwy’n cytuno â phopeth sydd wedi cael ei ddweud yn y ddadl hon hyd yn hyn. Mae’n sicr yn wir mai addysg Gymraeg yw’r brif ffynhonnell o siaradwyr Cymraeg newydd, fel y mae strategaeth iaith Gymraeg Llywodraeth Cymru yn ei ddweud. Mae’n hanfodol bwysig caffael y Gymraeg cyn gynted ag y bo modd mewn bywyd ac rwyf wedi darllen y gyfrol fawr hon a gynhyrchwyd gan gomisiwn y Gymraeg ar sefyllfa’r Gymraeg rhwng 2012 a 2015, ac rwy’n meddwl bod ychydig o baragraffau byr ohoni yn werth eu cofnodi er mwyn y ffeithiau y mae’n eu hamlygu.

‘Mae dros 80 y cant o blant 3–4 mlwydd oed yn byw mewn cartrefi lle mae dau oedolyn yn gallu siarad Cymraeg hefyd yn gallu siarad Cymraeg eu hunain, ond pump y cant yn unig o blant 3–4 mlwydd oed yng Nghymru sy’n byw mewn aelwydydd o’r fath.’

Felly, mae honno’n ffaith sy’n gefndir i’n holl drafodaethau heddiw.

‘Mae 80 y cant o bobl a ddysgodd y Gymraeg gartref yn ystyried eu hunain yn siaradwyr Cymraeg rhugl. Ond yn yr ysgol mae plant a phobl ifanc yn dueddol o ddysgu’r Gymraeg heddiw, ac nid yw cyfraddau rhuglder ymysg y bobl hynny’r un mor uchel ag ydyw ymysg y rheini wnaeth ddysgu’r Gymraeg ar yr aelwyd. Mae siaradwyr Cymraeg rhugl yn defnyddio’r Gymraeg lawer amlach na’r rheini nad ydynt yn rhugl, felly y mae arwyddocâd sylweddol i’r shifft o’r cartref i’r ysgol fel y brif ffynhonnell o siaradwyr Cymraeg.’

Yna, os edrychwn ar y ffigurau ar gyfer pan fydd plant wedi dysgu siarad Cymraeg, sydd hefyd yn ddiddorol iawn ac yn addysgiadol hefyd.

‘Dywed hanner y bobl hynny a ddysgodd y Gymraeg yn yr ysgol feithrin yn bennaf eu bod yn siaradwyr Cymraeg rhugl. O’r bobl hynny a ddysgodd y Gymraeg yn yr ysgol gynradd yn bennaf, tua chwarter ohonynt a fedrai siarad Cymraeg yn rhugl ac mae llai nag un ym mhob pum person a ddysgodd y Gymraeg yn yr ysgol uwchradd yn bennaf yn eu hystyried eu hunain yn rhugl.’

Felly, mae hynny’n profi bod dysgu Cymraeg o’r cychwyn cyntaf o fewn y system addysg i blant nad ydynt wedi dysgu’r iaith yn y cartref yn hanfodol wrth ystyried mai’r ysgol yw prif ffynhonnell siaradwyr Cymraeg newydd heddiw. Felly, mae’n hanfodol bwysig, felly, y dylem gyflwyno’r Gymraeg i feddyliau plant cyn gynted â phosibl.

Ond rwy’n credu ei bod yn iawn i ni gydnabod—