Part of the debate – Senedd Cymru am 2:25 pm ar 16 Tachwedd 2016.
Diolch, Lywydd, a diolch i Suzy Davies, Comisiynydd y gyllideb a llywodraethu, am gyflwyno cyllideb y Cynulliad. Fel sydd wedi cael ei amlinellu, mae’r Pwyllgor Cyllid wedi trafod y gyllideb ac mae’n gwerthfawrogi’r ffordd roedd Suzy Davies a’r swyddogion wedi dod ger bron y pwyllgor ac ateb ein cwestiynau yn agored ac, wrth gwrs, darparu mwy o wybodaeth yn sgil y cyfarfod yn ogystal.
Gwnaethom bedwar argymhelliad ac, fel sydd wedi cael ei grybwyll, mae’r pedwar wedi eu derbyn ac, yn wir, rydym wedi derbyn ymateb i’r pedwar hefyd gan y Comisiwn. Rydym yn falch iawn am y broses yna. Byddai’r Llywodraeth yn gallu dysgu tipyn o’r broses o ran ymateb mor glou i argymhellion pwyllgor.
Mae cyllideb ddrafft y Comisiwn yn amlinellu’r cynlluniau gwariant a fwriedir ar gyfer 2017-18, yn ogystal â chynlluniau dangosol a gofynion ariannol hyd nes diwedd y pumed Cynulliad. Roedd ein hargymhelliad cyntaf yn ategu’r galw cyffredinol am adnoddau ar gyfer y flwyddyn ariannol dan sylw, ac felly mae’n dda gen i ddweud bod y Pwyllgor Cyllid yn argymell i'r Cynulliad gefnogi cyllideb ddrafft y Comisiwn. Fodd bynnag, er bod y cynlluniau gwariant a fwriedir hyd at 2021 yn ddefnyddiol, yn sgil yr ansicrwydd o amgylch yr heriau allweddol sy’n bodoli ar hyn o bryd— megis amseriad Bil Cymru a Brexit, sydd wedi cael eu crybwyll—daethom i’r casgliad y byddai'n amhriodol i’r pwyllgor wneud unrhyw sylw ar y cynlluniau gwario ehangach ar hyn o bryd. Felly, mae ein hargymhelliad ni yn ymwneud â’r flwyddyn ariannol nesaf.
Mae'r Comisiwn wedi gofyn am fuddsoddiad ychwanegol o bron £1 miliwn ar gyfer adnoddau staff, ac rydym wedi clywed eisoes gan Suzy Davies am yr angen am hynny. Mae yna fuddsoddiad ar gyfer cefnogi dau bwyllgor ychwanegol, deddfwriaeth ychwanegol, ymateb i newidiadau cyfansoddiadol a rhoi blaenoriaethau pumed Cynulliad y Comisiwn ar waith. Fodd bynnag, roedd y gyllideb ddrafft yn brin o fanylion o ran lle y byddai'r buddsoddiad sylweddol hwn mewn staff yn cael ei wneud, felly gofynasom am ragor o fanylion ynghylch sut y byddai'r arian yn cael ei ddyrannu yn dilyn adolygiad y Comisiwn o'i gynlluniau capasiti. Rydym yn falch bod y Comisiwn wedi ymrwymo i ysgrifennu atom gyda chanlyniad yr adolygiad maes o law. Ond bydd yr Aelodau wedi derbyn ers i’r adroddiad gael ei gyflwyno, wrth gwrs, llythyr gan y Llywydd a’r Comisiwn yn amlinellu rhai o’r camau sydd eisoes ar y gweill ynglŷn ag ehangu capasiti pwyllgorau, ac ati, yn y Cynulliad.
Fel sydd wedi digwydd yn y blynyddoedd blaenorol, mae'r Comisiwn yn gofyn am yr uchafswm cyllid sydd ei angen ar gyfer penderfyniad y bwrdd taliadau ar gyflogau a lwfansau Aelodau, er mwyn gwireddu hawliau Aelodau. Dyma’r unig faes y flwyddyn diwethaf lle'r oedd yna unrhyw anghydfod yn y Cynulliad, wrth gwrs, ynglŷn â’r gyllideb yma. Nid yw’r Pwyllgor Cyllid na’r Comisiwn yn gyfrifol am y bwrdd taliadau; nhw sy’n penderfynu ar yr arian sy’n cael ei neilltuo ar gyfer cyflogau a lwfansau Aelodau. Ond yn sgil sylweddoli y gallai'r dull hwn wneud cyllid yn anhygyrch, gwnaethom gytuno â Phwyllgor Cyllid y pedwerydd Cynulliad a'r Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus fod angen eglurder ynglŷn â sut y gellid defnyddio'r cyllid ychwanegol hwn.
Nid swm bach o arian sydd dan sylw—mae cyfrifon y Comisiwn ar gyfer llynedd yn dangos tanwariant o dros £1 miliwn. Felly, er mwyn osgoi’r posibiliad ei fod yn rhyw fath o arian wrth gefn a ddefnyddir heb fod yn hollol amlwg sut mae’n cael ei ddefnyddio, roedd ein trydydd argymhelliad yn gofyn am y wybodaeth ddiweddaraf gan y Comisiwn tua diwedd y flwyddyn ariannol o ran y tanwariant hwn a'r modd y defnyddir y cyllid ychwanegol ar ddiwedd y flwyddyn ariannol. Rwy'n falch eto fod y Comisiwn wedi cytuno i ddarparu'r wybodaeth hon ym mis Mawrth 2017, felly fe fyddwn ni yn nodi y manylion llawn yn ogystal yn yr adroddiad blynyddol. Rwy’n gobeithio y bydd hyn yn dod â mwy o eglurder i’r ffordd mae arian wrth gefn yn y broses yn cael ei ddefnyddio gan y Comisiwn.
Yn olaf, rydym yn cymeradwyo'r Comisiwn ar lwyddiant y rhaglen bontio ar gyfer technoleg gwybodaeth. Mae’n wir i ddweud fy mod i’n siarad ddiwrnod ar ôl i nifer ohonom ni fod heb e-byst am ddiwrnod, ond a dweud y gwir mae’r cynllun wedi bod yn llwyddiannus pan rydych yn ystyried yr arbediad ariannol sylweddol sydd wedi ei wneud o fynd yn fwy annibynnol o ran technoleg gwybodaeth yn y Cynulliad. Rydym yn ddiolchgar am y wybodaeth ychwanegol ar y gwariant sydd wedi cael ei ddarparu gan y Comisiwn, ond argymhelliad arall gennym ni oedd y dylai cyllidebau yn y dyfodol gynnwys costau manwl ar gyfer prosiectau buddsoddi technoleg gwybodaeth. Rwy'n croesawu, felly, ymrwymiad y Comisiwn i gynnwys rhagor o wybodaeth am y gwaith hwn yn ystod y blynyddoedd i ddod.
Felly, mae’r Pwyllgor Cyllid a minnau yn hapus iawn i gymeradwyo cyllideb y comisiwn ar gyfer y flwyddyn ariannol.