6. 6. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Pobl Hŷn

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:20 pm ar 16 Tachwedd 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 4:20, 16 Tachwedd 2016

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy’n meddwl ei bod bob amser yn bwysig siarad yn uniongyrchol â phobl yr effeithir arnynt gan gyflyrau neu gyda nodweddion penodol a ddiogelir eu hunain—felly, siarad yn uniongyrchol â hwy yn ogystal â’r grwpiau a’r sefydliadau sy’n eu cynrychioli. Felly, byddwn yn gobeithio y byddai pobl hŷn yn sicr yn cymryd rhan yn y broses o gynhyrchu’r cynlluniau lleol a thrwy waith byrddau partneriaeth rhanbarthol, gan sbarduno gweithrediad y Ddeddf gwasanaethau cymdeithasol a llesiant yng Nghymru hefyd.

Ond gan ddychwelyd at dai, bydd yr 20,000 o gartrefi yn cwmpasu ystod o ddaliadaethau, yn cynnwys tai cymdeithasol, tai ar rent, a chartrefi i bobl hŷn. Yn ystod tymor diwethaf y Llywodraeth, gwnaed cynnydd da mewn gwaith ar y cyd ar dai ac iechyd a gofal cymdeithasol, gan gynnwys y gwaith a wnaed drwy ein cronfa gofal canolraddol. Rydym wedi darparu dros £180 miliwn mewn cyllid grant tai cymdeithasol i ddarparu cynlluniau gofal ychwanegol ar draws Cymru. Gyda’i gilydd, mae’r mentrau hyn yn trawsnewid y ffordd y mae pobl hŷn yn cael eu cynorthwyo i fyw bywydau llawn, annibynnol a diogel, ac rwyf am i ni adeiladu ar y llwyddiant hwn.

Mae Llywodraeth Cymru yn darparu arian i gefnogi gwaith y comisiynydd pobl hŷn, ac mae un o’r materion y mae’r comisiynydd yn gweithio arnynt yn ymwneud â phobl hŷn yn cael eu targedu drwy sgamiau ariannol. Er bod arfer da yn bodoli ar draws Cymru i fynd i’r afael â sgamiau yn eu holl ffurfiau, cydnabu Llywodraeth Cymru, gyda’r comisiynydd ac eraill, fod angen cydlynu ymdrechion yn well a sicrhau bod yna ymagwedd gydweithredol ar draws y sector cyhoeddus, y sector preifat a’r trydydd sector. O ganlyniad, lansiodd y comisiynydd ac Age Cymru Bartneriaeth Cymru yn Erbyn Sgamiau yn ffurfiol ym mis Mawrth eleni, cynllun sy’n gweithio i wneud Cymru yn lle anghyfeillgar i droseddwyr sy’n aml yn targedu pobl hŷn a bregus yn fwriadol. Mae’r bartneriaeth hefyd wedi datblygu siarter gwrth-sgamwyr gyntaf y DU. Mae cam 2 ein rhaglen heneiddio’n dda yng Nghymru hefyd yn mynd i’r afael â’r pryderon sy’n ymwneud â sgamiau.

Felly, yng Nghymru, rydym eisoes wedi gwneud llawer i adnabod a mynd i’r afael â’r materion sy’n bwysig i bobl hŷn. Byddwn yn adolygu ein strategaeth pobl hŷn dros y misoedd nesaf a bydd yn canolbwyntio ar rai meysydd blaenoriaeth allweddol i’w cyflawni, ac rwy’n meddwl bod y ddadl heddiw wedi bod yn ddefnyddiol iawn o ran amlygu ac archwilio rhai o’r pryderon allweddol hynny. Rwy’n ymroddedig i sicrhau lles pobl hŷn a’n gwaith gyda’r comisiynydd pobl hŷn a rhanddeiliaid eraill i sicrhau bod Cymru yn lle gwych i dyfu hen a heneiddio’n dda.