Part of the debate – Senedd Cymru am 4:41 pm ar 16 Tachwedd 2016.
Wel, mae’n asesiad blaenorol a wnaed, ac rwy’n hapus i i siarad â chi y tu allan i’r Siambr ynglŷn â hynny. Ond mae’r asesiad hwnnw wedi ei wneud, lle y cafodd 25 y cant o’r tollau eu diddymu ar unwaith—mae’n ddrwg gennyf, y 25 y cant—. Byddai’r traffig yn cynyddu 25 y cant pe bai’r tollau’n cael eu diddymu ar unwaith. Yn sicr, yn fy marn i, byddai angen cynnal asesiad traffig—asesiad o’r traffig ehangach—i asesu gallu’r system drafnidiaeth o amgylch i ymdopi â chynnydd sylweddol ym maint y traffig. Mae’r M4, wrth gwrs, yn wynebu tagfeydd a chiwiau rheolaidd, fel rydym i gyd yn ymwybodol, yn enwedig pan gynhelir digwyddiadau chwaraeon. Mae hyn, wrth gwrs, nid yn unig yn rhwystredig i fodurwyr, ond wrth gwrs mae problem yma hefyd gyda chefnffyrdd yn llai diogel ar yr adegau hynny. Mae’r M4 o amgylch Casnewydd beth amser i ffwrdd, ac mae’r tagfeydd yn dal i fod yn debygol o gynyddu yn y blynyddoedd i ddod, felly rwy’n meddwl bod yna faterion ehangach y mae angen i ni eu cadw mewn cof yma hefyd.
Wrth asesu rhinweddau cael gwared ar dollau pont Hafren, mae hefyd yn hanfodol na chaniateir i’r pontydd ddadfeilio. Rwy’n meddwl bod angen darparu ar gyfer costau gweithredu a chynnal a chadw parhaus. Mae angen i ni hefyd fynd i’r afael â’r oddeutu £63 miliwn o’r pwrs cyhoeddus ar gyfer y diffygion diweddaraf hefyd ar y groesfan y bydd angen rhoi sylw iddynt. Clywais sylwadau a chyfrifiadau Mark Reckless, ac rwy’n ystyried y rheini’n ogystal. Rwy’n hapus i astudio’r rheini fy hun.
Rwyf wedi clywed y disgrifiad yn cael ei ddefnyddio’n aml fod y tollau’n beiriant pres, ond byddwn yn dweud mai’r hyn sy’n rhaid i ni ei gofio yw bod y tollau hyn—yr arian o’r tollau—wedi cael eu defnyddio ar gyfer gwaith atgyweirio, yn hytrach nag o’r pwrs cyhoeddus ehangach yn ogystal, ond byddai potensial go iawn, rwy’n meddwl, o gael gwared ar y tollau i gefnogi modurwyr, darparu buddsoddiad sylweddol yng Nghymru, gwella ein seilwaith, ac annog twf economaidd hefyd, ac rwy’n cefnogi’r nod o gael gwared ar y baich tollau, ond rwy’n meddwl bod angen i ni ddod o hyd i’r cydbwysedd cywir rhwng cynnal a chadw pontydd, buddsoddi mewn seilwaith a chymorth i fodurwyr. Mae’n hanfodol fod yr holl ffactorau hynny’n cael eu hystyried.