Part of the debate – Senedd Cymru am 2:48 pm ar 22 Tachwedd 2016.
Rydym ni i gyd yn cydymdeimlo â phawb yr effeithwyd arnynt gan y llifogydd dros y penwythnos, gan gynnwys llawer yn fy etholaeth i yng nghymoedd Llynfi, Garw ac Ogwr, ac mewn ardaloedd ar dir is yn Heol-y-Cyw, Pencoed ac mewn mannau eraill. Ac rydym ni’n diolch ac yn canmol pawb sydd wedi helpu i ymateb i'r argyfwng a’r glanhau, sy’n parhau.
Mae llawer o hyn o ganlyniad i lifogydd sydyn, sy'n ddigwyddiad yn fwy rheolaidd erbyn hyn, gan fod ein patrymau tywydd yn newid o ganlyniad i gynhesu byd-eang. Mae'n effeithio ar ardaloedd nad ystyriwyd eu bod yn agored i lifogydd mynych o'r blaen, ond rwyf wedi cwrdd â thrigolion y mae hyn y trydydd digwyddiad o lifogydd mewn degawd iddynt, gan achosi problemau o ran yswiriant anfforddiadwy, yn ogystal â gofid a dinistr uniongyrchol ynghylch eu cartrefi a’u heiddo wedi’u difetha gan ddŵr llifogydd, mwd a llanast. A wnaiff y rheolwr busnes ofyn am ddatganiad ar wrthsefyll llifogydd—ac rwy’n sylwi bod Ysgrifennydd y Cabinet yma ac mae hi’n ymwybodol iawn o hyn—fel y gallwn archwilio beth arall y gellir ei wneud ar lefel cymunedol, ar lefel y stryd ac ar lefel yr aelwyd i allu gwrthsefyll y digwyddiadau llifogydd hyn yn well? Ac a gawn ni gynnwys o fewn y datganiad hwnnw, yr angen i ddatblygu rhagor o fforymau llifogydd lleol, fel bod pobl leol yn rhan o'r ateb i’r digwyddiadau cynyddol ysgytiol hyn o lifogydd afon a dŵr arwyneb sy’n gynyddol reolaidd?