Diolch, Ddirprwy Lywydd, ac a gaf fi ddechrau drwy ddiolch i’r Aelodau am eu cyfraniadau i’r ddadl bwysig hon heddiw? Fel rydym eisoes wedi clywed gan gyd-Aelodau ar bob ochr i’r Siambr heddiw, mae canol trefi yn ganolog i gymunedau lleol, yn darparu lleoedd i fyw, siopa, gwneud busnes a chymdeithasu. Fel yr amlinellodd Jenny Rathbone, mae canol trefi a strydoedd mawr yn dod â phobl at ei gilydd mewn amgylchedd mwy llawen na chanolfannau siopa generig. Maent yn rhoi enaid i drefi a dinasoedd.

Rydym wedi gweld tystiolaeth o’r newidiadau diwylliannol cynyddol yn y ffordd y mae pobl yn siopa, lle y mae pobl yn siopa a pha bryd y bydd pobl yn siopa, yn ogystal â’r amgylchedd economaidd heriol sy’n wynebu pawb ohonom. Mae hyn yn ei gwneud yn arbennig o heriol i ganol ein trefi. Gall Llywodraeth Cymru ddarparu rhai atebion ac ymyriadau, wrth gwrs, mae rhai’n dibynnu ar ffactorau economaidd ehangach, ac mae rhai atebion yn nwylo’r busnesau bach eu hunain. Yn wir, gall mentrau fel dydd Sadwrn y Busnesau Bach helpu i gynyddu nifer yr ymwelwyr â chanol trefi ac annog pobl i siopa a phrynu’n lleol. Eleni, byddwn yn hyrwyddo’r ymgyrch drwy Busnes Cymru, ond ar gyfer y dyfodol, o ystyried ei brwdfrydedd a’i hymroddiad amlwg, rwy’n cael fy nhemtio i ofyn i Janet Finch-Saunders arwain y gwaith ar ei hyrwyddo.

Fel Llywodraeth, mae’n bwysig ein bod yn darparu ystod eang o gyngor a mentrau i gefnogi busnesau yng Nghymru. Trwy Lleoedd Llewyrchus Llawn Addewid, rydym wedi buddsoddi £110 miliwn mewn 11 o ardaloedd trefol a dinesig, gan greu swyddi, cynorthwyo pobl i gael gwaith a denu £300 miliwn ychwanegol o fuddsoddiad. Trwy ein cynllun benthyca canol trefi, mae £20 miliwn yn cefnogi creu swyddi a thwf economaidd, a chynyddu’r cyflenwad o dai a gwella ansawdd tai. Rydym wedi cefnogi ardaloedd gwella busnes sydd wedi helpu canol trefi fel Bangor, ac rydym hefyd wedi cefnogi 20 o bartneriaethau canol y dref yng Nghymru. Fel y mae hyn yn dangos, mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod pwysigrwydd stryd fawr fywiog ac amrywiol sy’n cefnogi mentrau lleol.

Nawr, mae ardrethi busnes yn amlwg yn broblem sy’n cael sylw cyson. Mae ein cynllun rhyddhad ardrethi i fusnesau bach yn cynorthwyo tua 70 y cant o’r holl dalwyr ardrethi yng Nghymru, a bydd mwy na hanner y talwyr ardrethi yn osgoi talu unrhyw ardrethi o gwbl. Hyd yn oed o dan y cynllun newydd yn Lloegr, un rhan o dair o fusnesau yn unig fydd yn osgoi talu unrhyw ardrethi. Mae’r gwerth ardrethol cyffredinol yng Nghymru yn gostwng ac ar gyfer y diwydiant manwerthu, mae’n gostwng 8.5 y cant, sy’n dangos nad yw Cymru wedi dod ati ei hun yn iawn ar ôl y dirywiad economaidd.

Ar ôl asesu effaith ailbrisio 2017, rydym wedi ystyried amrywiaeth o opsiynau ar gyfer cynorthwyo busnesau effeithiol ac wedi ymgynghori ar gynllun rhyddhad trosiannol. O ganlyniad, mae ein cynllun rhyddhad trosiannol yn cael ei dargedu’n benodol at fusnesau bach, gan eu galluogi i gyflwyno unrhyw gynnydd yn y rhwymedigaeth yn raddol dros dair blynedd. Mae Nick Ramsay a Hefin David wedi gofyn am sicrwydd i’r busnesau bach yn eu hetholaethau, a bydd fy nghyfaill a fy nghyd-Aelod, Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol, yn darparu cymorth ychwanegol i fwy na 7,000 o dalwyr ardrethi. Bydd cynllun rhyddhad ardrethi newydd parhaol i fusnesau bach yn cael ei gyflwyno o 2018 ymlaen. Byddwn yn ymgynghori’n eang â rhanddeiliaid ar ffurf y cynllun parhaol a byddwn yn ystyried ymhellach yr ymatebion a ddaw i law o’n hymgynghoriad ar ein cynllun trosiannol. Gyda rhyddhad trosiannol, gyda rhyddhad ardrethi busnesau bach a chynlluniau gorfodol eraill—