11. 8. Dadl Fer: Casnewydd — Dinas ar i Fyny

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:47 pm ar 7 Rhagfyr 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carl Sargeant Carl Sargeant Labour 6:47, 7 Rhagfyr 2016

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Y bont gludo grog fawr; Fonesig Butler; Goldie Lookin Chain; Clwb Pêl-droed Dinas Casnewydd; John Griffiths—mae ei angerdd am Gasnewydd, fel bob amser, yn ysbrydoli, a dyna rai’n unig o’r pethau sy’n rhoi ei enwogrwydd i Gasnewydd. Mae’n hyrwyddwr cryf ar ran y ddinas ac yn dadlau’n benderfynol dros weithredu er mwyn sicrhau ei bod yn parhau i gyflawni ei photensial.

Ddirprwy Lywydd, rwy’n Ysgrifennydd y Cabinet o’r gogledd, fel y gwyddoch yn iawn, a gallaf ddweud bod Casnewydd wedi cael ei bendithio i gael dau o Aelodau gorau’r Cynulliad yn y de yn eu hardal—John Griffiths a Jayne Bryant—ac rwy’n falch iawn o allu gweithio gyda hwy. Mae eu cyfraniad yma heddiw yn dweud llawer iawn amdanynt a’r ddinas y maent yn ei chynrychioli. Croesawaf y cyfle i dynnu sylw at y gwaith cadarnhaol sy’n cael ei wneud yn y ddinas hon a hoffwn adleisio’r clod i rai o’r llwyddiannau nodedig a fynegwyd eisoes yn y ddadl hon heddiw. Er hynny, siom bychan yw’r ffaith nad wyf, mewn tri ymweliad â’r ddinas dros y pythefnos diwethaf, wedi dod o hyd i fragdy’r Tiny Rebel eto, ond dibynnaf ar Jayne Bryant i roi cyflwyniad i mi, efallai. [Chwerthin.] Fel y mae John Griffiths yn ei ddweud yn ddigon cywir, mae Casnewydd yn ddinas ar gynnydd; mae Casnewydd yn ddinas sy’n symud i’r cyfeiriad cywir. Yn wir, gwrthryfel Siartwyr Casnewydd yn 1839—pe bai John yn ddigon hen, credaf y byddai wedi bod ar flaen y gad yn hwnnw, hefyd.

Mae Casnewydd wedi bod yn chwifio’r faner yng Nghymru yn y blynyddoedd diwethaf, ac wedi croesawu digwyddiadau mawreddog o fri yn llwyddiannus iawn, megis uwchgynhadledd NATO ym mis Medi 2014, gan ddenu arweinwyr o bob rhan o’r byd—yr Arlywydd Obama yng Nghasnewydd; mae ef hyd yn oed wedi clywed amdani. Ac wrth gwrs, roedd hynny’n dilyn y Cwpan Ryder cofiadwy yn y Celtic Manor yn 2010. Mae’r digwyddiadau hyn wedi rhoi Casnewydd a Chymru ar y map, a phan oedd llygaid y byd arnom, fe gyflawnodd Cymru—fe gyflawnodd Casnewydd. Rydym yn ymwybodol iawn o’r digwyddiadau hyn ac maent yn fan cychwyn ar gyfer y ddinas ac yn sbardun gwych i gynnydd pellach. Felly, mae angen i’r cyngor ac eraill allu harneisio effeithiau cadarnhaol digwyddiadau mawr fel y rhain, er mwyn sicrhau bod y manteision yn cael eu teimlo drwy gymunedau lleol eraill yn ogystal—yn wir, yn etholaeth gyfagos Hefin—gan eu helpu i adeiladu cydnerthedd a dod yn fwy llewyrchus wrth i ni symud ymlaen. Nid yn unig y mae Casnewydd lwyddiannus a ffyniannus yn dda i drigolion lleol; mae o fudd i’r ardaloedd cyfagos hefyd, ac yn darparu cyfleoedd ehangach. Rydym yn aml yn clywed, fel y gwnaf yn y gogledd, am ddinasoedd a lleoedd sy’n cystadlu â’i gilydd, a Chasnewydd yn ail neu’n drydedd dref de Cymru. Rwy’n credu eich bod yn dod yn agos at y brig, ac rwy’n meddwl, oherwydd y gwaith rydych yn ei wneud ar y cyd—tîm Llafur, John Griffiths a Jayne Bryant, yn gweithio gyda Debbie Wilcox a’r tîm Llafur, a Bob Bright o’r blaen—mae hynny wedi dangos y gallwn ailadeiladu ein cymunedau. Rwy’n falch iawn o fod yn rhan o hynny.

Drwy ein rhaglen adfywio cyfalaf, Lleoedd Llewyrchus Llawn Addewid, rydym wedi darparu £16 miliwn o gyllid cyfalaf Lleoedd Llewyrchus Llawn Addewid i wella’r tai newydd, i wella amodau tai, datblygu seilwaith lleol, a’r adeiladau allweddol y mae’r Aelodau wedi cyfeirio atynt heddiw. Yn wir, roeddwn yn falch iawn o ymweld â Friars Walk yng nghanol y ddinas. Mae yna fywiogrwydd newydd ynglŷn â’r ardal honno, ac mae’n lle gwych i ddatblygu busnes newydd ac i gefnogi cyflogaeth, gan gefnogi’r gymuned leol. Ond nid drwy hap y digwyddodd hyn—mae wedi digwydd drwy gynllunio, a chefnogaeth yr awdurdod lleol, ac rwy’n gobeithio y bydd hynny’n parhau yn y dyfodol.

Soniais yn gynharach fy mod wedi ymweld â Chasnewydd ar dri achlysur yr wythnos diwethaf, a’r ymweliad diweddaraf y bore yma—yn wir, roeddwn yn y cae pêl-droed y mae John Griffiths yn aml yn ymddangos ynddo—nid i chwarae, ond mae’n gefnogwr brwd, a hir y parhaed hynny hefyd. Mae’n wych gwybod bod y tîm yn y gynghrair y gobeithiai y byddai ynddi.

Bythefnos yn ôl gwelais â’m llygaid fy hun rai o’r prosiectau ardderchog hyn. Mae’r gwaith a wnaed yn yr adeilad cenedlaethol yn dangos yr hyn y gellir ei gyflawni drwy weithio mewn partneriaeth gref—yn union yr hyn roedd John Griffiths yn siarad amdano. Mae’r prosiect bellach yn darparu safleoedd busnes, yn ogystal â 12 o gartrefi newydd yn y ddinas. Yn wir, roedd yn fraint cael agor meithrinfa newydd i blant, sy’n fusnes sydd wedi gallu ehangu oherwydd y cyfleusterau newydd mewn adeilad cenedlaethol wedi’i adnewyddu—cyfleuster gwych. Eiddo’r ystad dai ar Heol Caerdydd—eto, rwy’n cydnabod pob un o’r rhain fel pethau trawsnewidiol ar gyfer y ddinas wych hon.

Lywydd, rwy’n credu bod yna daith wych i Gasnewydd, a ddangoswyd gan weledigaeth unigolion wrth iddynt basio drwy’r gymuned honno, ond erbyn hyn nid pasio drwodd yn unig y mae pobl yn ei wneud—maent yn aros ac yn meddwl ac yn gweithio, gyda chyfle i gymryd rhan a buddsoddi yno. Unwaith eto, nid oes prinder gwaith yn cael ei gyflawni gan fy nghyfaill da, John Griffiths. Dymunaf bob lwc i Gasnewydd, a gobeithiaf y bydd y cynnydd hwnnw’n parhau, gan weithio gyda phartneriaid megis Cartrefi Dinas Casnewydd a phartneriaid eraill yn wir, sy’n gweithio yn yr ardal honno. Rwy’n credu bod yna gyfle gwych i ni gyd ddweud, ‘Rydym yn cefnogi Casnewydd’, fel yr ymgyrch, ac mae hynny wedi cael ei amlygu heddiw gyda chyfraniad yr Aelodau yn y Siambr hon. Rwy’n dymuno pob lwc iddynt a gobeithio y bydd Casnewydd yn parhau i gamu ymlaen fel dinas ar gyfer y dyfodol yma yng Nghymru. Diolch yn fawr.