Diolch yn fawr, Lywydd. A gaf fi ddweud diolch hefyd wrth bawb a gymerodd ran yn y ddadl heddiw? Roedd craidd datganiad yr hydref, wrth gwrs, yn ymwneud â’r cyhoeddiad cyfalaf a’r posibiliadau ar gyfer seilwaith. Mynegodd Adam Price beth rhwystredigaeth, wrth gwrs, ynglŷn â chyflymder y datblygiad, ond ni wnaethoch betruso ynglŷn â’i bwysigrwydd. Dof yn ôl at seilwaith, ond rwyf am ddechrau gyda’r effaith uniongyrchol ar bocedi teuluoedd, gan fod nifer o siaradwyr wedi cyfeirio at hyn, ond yn bennaf Huw Irranca-Davies, oherwydd rwyf am eich sicrhau ein bod yn deall eich pwyntiau. Efallai y byddwn i gyd yn edrych ar newyddion da o ran gallu cymharu â gweddill y G7, fel y dywedodd Mohammad Asghar, ond roedd Nick Ramsay yn iawn: nid yw hunanfodlonrwydd yn gyfaill i neb yma. Serch hynny, rwy’n gobeithio y bydd yr Aelodau’n gallu derbyn bod y cyflog byw a’r newid ynddo, y newid yn y trothwyon treth incwm a gwrthdroi toriadau lles yn gynharach, a oedd yn peryglu diben y credyd cynhwysol, i’w croesawu fel camau i wella rhagolygon y rhai ar incwm is i helpu i gadw mwy o’r hyn y maent yn ei ennill a chael mwy o reolaeth ar eu cyllid teuluol.

Ond yn ôl at bwysigrwydd seilwaith a’r 25 y cant ychwanegol o gyllid cyfalaf y bydd Cymru yn ei gael dros gyfnod y Cynulliad, gwnaeth Mark Isherwood y pwynt hanfodol yma mai sut y caiff yr arian ei wario, yn hytrach na’r arian ei hun yw’r peth pwysicaf. Ac rwy’n credu y bydd pob un ohonom yn gofyn i Lywodraeth Cymru dros y pum mlynedd hynny i egluro i ni sut y caiff yr arian hwnnw ei ddefnyddio i fuddsoddi mewn prosiectau seilwaith sy’n mynd y tu hwnt i ffyniant adeiladu yn y cyfnod byr. Oherwydd yr hyn sydd yr un mor bwysig â’r gostyngiadau treth a budd-daliadau i boced y teulu, yw seilwaith sy’n arwain at gyflogaeth gyson o ansawdd da, yn hytrach na chael gwerth eich arian am gyfnod byr o amser. Felly, rwy’n gobeithio, Rhianon Passmore, y byddwch yn ein helpu i annog Llywodraeth Cymru i gael y gwaith ar seilwaith ar y gweill ac fe fyddwch yr un mor awyddus â ni i osgoi’r ffwdanu diamcan a welwyd gan y Llywodraeth mewn perthynas â’r M4, na fyddai’n rhoi’r un geiniog ym mhocedi eich etholwyr, a byddent yn wir wedi elwa o’r gwelliannau hynny a’u gallu i gael mynediad i wahanol rannau o Gymru ac o bosibl, i gyfleoedd economaidd dros y ffin. Mae llanast cyffordd 41 y bydd rhai ohonom yn ei gofio, ac a adawodd greithiau mawr, wedi costio—costio—i berchnogion busnesau bach yn fy rhanbarth, cyflogwyr lleol sy’n cyflogi pobl ac yn talu arian iddynt. Felly, gallwch ddeall fy mhryderon ynglŷn â’i phlaid yn ysgwyddo’r cyfrifoldeb hanfodol a phwysig hwn am seilwaith. Arweinydd y tŷ, rydym i gyd yn ofalus ynglŷn â’r hyn rydych yn ei ddymuno.

Gwnaeth Russell George hi’n amlwg nad yw seilwaith yn nod ynddo’i hun: mae’n ymwneud â thwf. Mae twf yn golygu rhagolygon swyddi gwell, cyflogau gwell, llai o bwysau ar fusnesau bach i wneud y gwaith trwm yn ein heconomi ar hyn o bryd, yn enwedig â hwythau’n wynebu’r methiant hwn i ymdrin ag ardrethi busnes andwyol. Pan ydym wedi wynebu beirniadaeth yma ein bod yn siarad gormod am fusnesau a’r economi a chyflogwyr, gadewch i ni gofio mai’r cyfleoedd iddynt hwy yw’r cyfleoedd i’r rhai sy’n gweithio iddynt yn ogystal, i’r rhai sy’n gweithio yn y busnesau hynny, ac i’r rhai a allai fod eisiau sefydlu eu busnesau eu hunain. Ond rwy’n dweud hyn: mae busnesau wedi gwneud yn eithaf da o ran cymorth o dan y ddwy Lywodraeth yn Llundain ers 2010 a hoffwn eu gweld yn ymateb drwy rannu manteision unrhyw dwf a gawsant gyda’r rhai sy’n gweithio iddynt. Ond os na all y Llywodraeth yma eu helpu gydag ardrethi busnes, caiff y manteision hynny eu llyncu gan gostau na allant eu rheoli. I bawb gael cyfran, fel y dywedwch, Huw Irranca-Davies, mae’n rhaid i ni roi cyfle i fusnesau, busnesau bach yn arbennig, i lenwi’r gwydr yn y lle cyntaf. [Torri ar draws.] Rwy’n meddwl bod gennyf ddigon o amser.