Part of the debate – Senedd Cymru am 3:01 pm ar 13 Rhagfyr 2016.
Rwy'n ddiolchgar i lefarydd y Ceidwadwyr am ei sylwadau caredig. Rwy’n gwybod bod y Ceidwadwyr wedi chwarae rhan bwysig yn natblygiad y ddeddfwriaeth hon, a bod Angela Burns wedi cadeirio'r pwyllgor yn y Cynulliad blaenorol. Byddwn yn sicr yn cofnodi fy niolch i Angela am y gwaith a wnaeth ar y pryd. Yn sicr, mae wedi ein helpu i ddatblygu'r drafft newydd.
Rwy'n ddiolchgar i Darren am edrych ar y Bil, o ran yr hyn y gwnaethom ei gyhoeddi ddoe, ond hefyd y broses a'r rhaglen drawsnewidiol ehangach yr ydym yn dechrau arni ar hyn o bryd. Felly, heb ddymuno bod yn anfoesgar yn syth bin, byddwn yn dweud yn ysgafn iawn nad ydym yn ceisio dal y GIG i gyfrif yn y diwygiadau hyn. Yr hyn yr ydym ni’n ceisio ei wneud yw sicrhau bod y GIG yn gweithio'n ddi-dor gydag awdurdodau lleol, gydag ysgolion, gyda'r gwasanaethau addysgol, er mwyn sicrhau bod y plentyn yn dod yn gyntaf, ac nid pa mor hawdd ydyw i rai gweithwyr proffesiynol weld bod y gwasanaethau hyn yn cael eu darparu. Anghenion y plentyn yw’r hyn yr ydym yn sôn amdano, a lles y plentyn a ddylai ddod yn gyntaf, yn ail ac yn drydydd. Diben y ddeddfwriaeth hon yw dod â’r gwasanaethau hynny at ei gilydd. Mae’r pwynt olaf a wnaethpwyd am y darpariaethau a’r cymorth presennol i ddysgwyr yn un yr hoffem adeiladu arno, nid ei leihau. Yn sicr, pwysigrwydd sicrhau bod gennym y gwasanaethau hynny ar waith i adeiladu arnynt—dyna'r hyn yr ydym yn ceisio ei wneud yn rhan o’r agenda drawsnewidiol ehangach hon.
Dewch imi ddweud, o ran anghenion iechyd a'r mater a godwyd gan Llyr Gruffydd hefyd—mater, rwy’n ymddiheuro, na wnes ei ateb yn llawn, nac, a dweud y gwir, o gwbl. Rwy’n ymddiheuro am hynny. Rydym yn credu bod gan awdurdodau lleol a chyrff llywodraethu eisoes gyfrifoldebau i gefnogi plant a phobl ifanc sydd ag anghenion gofal iechyd. Rydym yn darparu ac yn adolygu canllawiau penodol ar y materion hyn, a gyhoeddir yn y flwyddyn newydd. Os yw Aelodau, ar ôl darllen drwy’r canllawiau hynny, yn credu bod angen eu gwella neu eu cryfhau, cawn gyfle i wneud hynny yn y flwyddyn newydd. Dewch imi ddweud hyn: nid yw’r Bil yn sôn am y materion hynny, ond mae ein meddyliau’n agored i sgyrsiau am y materion hynny. Os na fydd y canllawiau a gyhoeddir yn darparu'r math o sicrwydd yr hoffai pobl ei weld, fe wnawn ni ystyried hynny yng Nghyfnod 2.
O ran cludiant, rydym yn ymwybodol bod deddfwriaeth eisoes yn rhoi sylw i gludiant i ddysgwyr. Nid ydym yn credu bod angen haen ychwanegol o ddeddfwriaeth ar y materion hyn, ond rydym yn cydnabod grym y ddadl, ac rydym yn cydnabod yr hyn sydd wedi'i ddweud am allu pobl i gael mynediad at y cyrsiau a'r cymorth sydd ei angen, ac y bydd y cymorth gofynnol yn golygu weithiau bod angen cludiant hefyd. Os ydym yn credu, wrth edrych drwy’r broses o graffu ar y ddeddfwriaeth hon, bod angen cryfhau'r ddeddfwriaeth bresennol ar gludiant, yna, yn amlwg, mae hynny'n rhywbeth yr ydym yn barod i'w ystyried. Ar hyn o bryd, rydym yn credu bod y ddeddfwriaeth bresennol yn cwmpasu pob un o'r materion hyn.
Rwyf wedi bod yn gohebu â Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn y dyddiau diwethaf am faterion trawsffiniol. Rydym yn cael sgwrs am y materion hyn. Am rai o'r materion hyn, rydym yn cael sgwrs gadarn; ar eraill, rydym yn cael sgyrsiau o natur wahanol. Ond gadewch imi ddweud hyn: mae Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn cydnabod yr agenda polisi, ac rwy’n meddwl bod y ddwy Lywodraeth yn rhannu'r un uchelgais ar gyfer ein dysgwyr, a'r hyn y byddwn yn ceisio ei wneud yw sicrhau bod gennym wasanaeth di-dor ar gael ar draws y ffin. Mae'n bwysig, cyn belled ag y mae dysgwyr dan sylw, bod y ffin yn dod bron yn anweledig, a bod pobl yn gallu cael mynediad at y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt lle bynnag y mae’r gwasanaethau hynny wedi'u lleoli, a’n bod yn darparu deddfwriaeth sy'n galluogi hynny i ddigwydd. Fe gafwyd rhai problemau trawsffiniol. Rwy’n cydnabod hynny, ond, yn sicr, rwy’n gobeithio bod y ddeddfwriaeth yn mynd i’r afael â nhw.
Bydd yr Aelodau'n gwybod bod Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg eisoes wedi bod yn glir iawn, iawn yr hoffai weld ysgolion yn rhannu gwasanaethau ac yn rhannu cyfleusterau, ac mai’r hyn yr hoffem ei wneud yw cyflwyno hyblygrwydd i ysgolion bach, yn enwedig, i allu cael mynediad at ragoriaeth o ran y gefnogaeth sydd ei hangen ar gyfer dysgwyr. Bydd y ddeddfwriaeth hon yn adeiladu ar yr uchelgeisiau hynny, ac mae’n ddigon posibl y bydd y ddeddfwriaeth hon yn brawf i’r uchelgeisiau hynny hefyd. Yn sicr, bydd y newidiadau a amlinellodd Ysgrifennydd y Cabinet yma rai wythnosau'n ôl yn galluogi a, gobeithio, yn sicrhau bod gan ysgolion yr hyblygrwydd i sicrhau bod gennym fynediad at y gwasanaethau gorau ac y byddant yn gallu rhannu gwasanaethau lle bo angen.
O ran gweithwyr iechyd proffesiynol, mae’r agenda drawsnewidiol ehangach, a'r rhaglen drawsnewidiol ehangach, yn un sy'n edrych ar ddod â phobl at ei gilydd, cryfhau'r system, cryfhau’r hyn sydd ar gael inni, a galluogi pobl i weithio gyda'i gilydd. Bydd arweinydd clinigol dynodedig ym mhob bwrdd iechyd unigol, rwy’n gobeithio, yn galluogi hynny i ddigwydd, fel nad oes gennym y ffyrdd beichus, or-gymhleth o weithio yr ydym wedi’u gweld yn rhy aml rhwng gwahanol elfennau ar ein gwasanaethau cyhoeddus. Felly, pan fyddwn yn dadlau ac yn trafod y materion hyn yn ystod Cyfnod 1 a Chyfnod 2, rwy’n gobeithio y cawn y cyfle i brofi cryfder y Bil hwn—i brofi cryfder y Bil a'r cod, y canllawiau statudol a gyhoeddir ym mis Chwefror—i'n galluogi ni i ddeall a oes angen inni wneud darpariaethau pellach i sicrhau bod y gwasanaethau hyn yn gallu gweithio gyda'i gilydd.
Ac, i gloi, gwnaf ymddiheuro i'r Dirprwy Lywydd, a oedd, wrth gwrs, yn gadeirydd y pwyllgor hwnnw. [Chwerthin.]