Part of the debate – Senedd Cymru am 5:14 pm ar 14 Rhagfyr 2016.
Rwyf am ddatgan buddiant fel rhywun sydd â 25 mlynedd o brofiad, yn yr ystafell ddosbarth a’r tu allan i’r ystafell ddosbarth, mewn addysgu. Os awn yr holl ffordd yn ôl at 1997, rwy’n meddwl ei fod yn beth cadarnhaol iawn fod y Llywodraeth Lafur wedi deddfu i ddod â maint dosbarthiadau i lawr i 30. Ond mewn gwirionedd, ers 1999, rwy’n meddwl mai’r hyn sydd gennym yng Nghymru yw etifeddiaeth o fethiant. Mae pob Gweinidog addysg yn amlwg—yn amlwg—wedi gwneud cam â phlant yng Nghymru. Rwy’n eithaf anhapus gyda llawer o drafodaeth am dargedau ac yn y blaen, oherwydd yn aml iawn mae targedau ond yn rhoi bwledi i wleidyddion gael dadleuon fel hyn, ac rydych yn dyfynnu canrannau ac yn y blaen. Rwy’n credu mai’r hyn sydd angen i ni ei wneud yw tynnu gwleidyddiaeth allan o’r ystafell ddosbarth. Yr hyn sydd angen i ni ei wneud yw gofyn i ni ein hunain: beth rydym ei eisiau gan ein system addysg? Beth yw ein dymuniad? Beth yw rhagoriaeth? Gadewch i ni ddiffinio’r hyn a olygwn wrth hynny. Beth yw safonau uwch? Beth rydym yn ei olygu mewn gwirionedd?
I mi, dechreuodd y pydredd mewn addysg mewn gwirionedd pan gyflwynodd y Ceidwadwyr y farchnad i mewn i’r system. Fe roddaf enghraifft i chi: cyrff dyfarnu’n cystadlu—