Rwy’n falch iawn o’r cyfle hwn i dalu teyrnged i David Pugh, cyn-faer y Drenewydd a hanesydd lleol o fri, a fu farw yr wythnos diwethaf. Roedd David Pugh yn hanesydd lleol blaenllaw ers sawl degawd, yn allweddol yn y gwaith o sefydlu grŵp hanes y Drenewydd yn 1995 a’i gylchgrawn ‘The Newtonian’, ac mae’r ddau’n parhau i ffynnu heddiw. Roedd yn fwyaf adnabyddus am gael ei weld gyda’i gamera yn tynnu lluniau adeiladau ar gyfer cofnodion hanesyddol, a cheir cyfnodolyn chwarterol 64 rhifyn bellach o’r enw ‘The Newtonian’, sy’n cynnwys llyfrgell o dros 28,000 o gyfeiriadau a 26,000 o ffotograffau o’r dref a’i phobl.

Diolch i ymroddiad a phenderfyniad parhaus David Pugh, yn ddi-os mae ‘The Newtonian’ wedi darparu cofnod awdurdodol o hanes y dref ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Etifeddiaeth David yw y bydd hanes cofnodedig y Drenewydd ar gael bellach am flynyddoedd i ddod. Wrth sefydlu grŵp hanes y Drenewydd, derbyniodd Wobr y Frenhines am Wasanaeth Gwirfoddol yn 2013, ac roedd hefyd yn aelod blaenllaw o Gymdeithas Ddinesig y Drenewydd a’r Cylch. Roedd David yn aelod hirsefydlog o’r Blaid Lafur a dywedodd ei wraig, Anna, wrthyf yr wythnos hon ei fod bob amser yn gwisgo sanau coch pan âi i bleidleisio. Roedd ei gyfraniad i gymdeithas ddinesig yn y Drenewydd yn eithriadol, a byddaf fi a’r gymuned yn y Drenewydd yn gweld ei golli.