Ac felly y pwynt yr hoffwn ei wneud i Lee Waters yw nad yw’r ffaith nad oedd ein cynnig yn sôn am lawer o bethau da eraill, megis y pethau y cyfeiriodd atynt yn ei araith, yn golygu ein bod am fynd â’r GIG yn ôl i’r 1950au neu ein bod yn gweld y problemau gyda lleihau’r gyfran o wariant y GIG ar feddygon teulu fel yr unig achos dros ei anawsterau. Rwy’n ofni nad yw Plaid Cymru yn rhan o’r ateb; maent yn rhan o’r broblem, oherwydd maent wedi cefnogi toriadau Llafur Cymru dros y blynyddoedd i’r gyfran o gyllideb y GIG a werir ar feddygon teulu, ac maent yn cefnogi, ac yn parhau i gefnogi, cyllidebau a pholisïau sydd wedi cynyddu’r baich ar ymarfer cyffredinol. Felly, rydym yn gwybod yn dda iawn, mewn gwirionedd, eu bod yn rhan o’r clefyd, yn hytrach na’r meddygon sy’n ei wella.

Yn ei haraith, cyfeiriodd Caroline Jones at realiti ymarfer cyffredinol, fel y gwnaeth Angela Burns a Janet Finch-Saunders. Mae gennym nifer sefydlog o feddygon teulu yng Nghymru, mae gennym weithlu sy’n heneiddio ymhlith meddygon teulu ac mae gennym boblogaeth sy’n heneiddio, fel ein bod wedi ein dal mewn gefail yn awr, rhwng y cyfyngiadau yn y cyflenwad o wasanaethau meddygol ar y naill law a chynnydd yn y galw.

Mae recriwtio yn anhawster mawr. Rwy’n derbyn bod y Llywodraeth yn gwneud llawer iawn i ddatrys yr argyfwng recriwtio, ond serch hynny, yn y bôn, mae’n ymwneud ag ailgydbwyso cyllideb y GIG a rhoi mwy o arian tuag at ymarfer cyffredinol, fel arall byddwn yn yr un sefyllfa ag a geir yn Lloegr, lle y caiff adrannau damweiniau ac achosion brys yn yr ysbytai eu llethu am fod yr arian a ddarperir ar gyfer gwasanaethau meddygon teulu yn annigonol.

Un o’r ffeithiau diddorol na chafodd ei chrybwyll heddiw am y GIG yng Nghymru yw bod nifer yr ymarferwyr cyffredinol wrth gefn wedi disgyn mor yn sylweddol yn ystod y blynyddoedd diwethaf—pobl sy’n gweithio am ychydig o oriau’r wythnos yn unig. Mae honno’n ffordd o gynyddu hyblygrwydd o fewn y system a’i gwneud yn bosibl mynd i’r afael â’r pwysau. Mae hynny’n rhywbeth rwy’n gobeithio y bydd y Llywodraeth yn ymdrin ag ef yn y blynyddoedd i ddod.

Dylai’r Llywodraeth ddweud wrthym sut y mae’n bwriadu cyrraedd y targed y mae hi ei hun wedi’i osod o uchafswm amser aros o chwe awr i gleifion sy’n gaeth i’w cartrefi nad ydynt yn gallu mynd i’r feddygfa. Gwn am nifer o achosion, yn anecdotaidd, lle y mae pobl yn aros hyd at 20 awr am ymweliad cartref, ac mae hynny’n gwbl annerbyniol yn y byd modern. Felly, nid dychwelyd i’r 1950au ydyw. Dyma ni yn yr unfed ganrif ar hugain, ond mae’n rhaid i ni gydnabod bod yna derfyn, yn amlwg, i faint o arian y gellir ei wario ar y gwasanaeth iechyd. Mae terfyn ar faint o arian sydd ar gael, ond serch hynny, rwy’n credu, o fewn y cyfanswm, mae angen ailgydbwyso’n llwyr er mwyn dychwelyd at ble roeddem bum mlynedd yn ôl, pan werid cyfran lawer mwy ar feddygon teulu, ac rwy’n cymeradwyo ein cynnig i’r Cynulliad y prynhawn yma.