Diolch i chi, Lywydd, am y cyfle i ymateb i'r ddadl hon heddiw. Gan droi at y gwelliannau yn gyntaf, os caf, byddwn yn cefnogi gwelliant 1. Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi amlinellu ei dull tri cham o werthuso Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 a fydd yn cynnwys asesiadau o gymhwysedd unigolion sydd angen gofal a chefnogaeth. Mae'r dull a ddefnyddir yn darparu gwybodaeth ynghylch a yw'r Ddeddf yn cyflawni'r nodau y mae Llywodraeth Cymru wedi eu pennu, sy’n gosod yr unigolyn yn y canol ac yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol gyd-lunio cynlluniau gofal gydag unigolion i bennu a chyflawni canlyniadau gofal a chymorth penodol.

Lywydd, byddwn yn gwrthwynebu gwelliant 2, ond rwy’n cydnabod teimlad y Ceidwadwyr yn hyn o beth. Mae'r dangosyddion cenedlaethol a gyhoeddwyd yn ddiweddar ar gyfer Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn gosod y fframwaith ar gyfer adrodd ar ‘Y Gymru a Garem’. Byddai cyflwyno set newydd o ddangosyddion ar gyfer y cynllun cydraddoldeb strategol yn debygol iawn o ddyblygu’r gwaith ac fe fyddai'n achos o ddyblygu a dryswch gyda thargedau adrannol penodol a dangosyddion ar gyfer y gwaith sy'n sail i gyflawni'r amcanion cydraddoldeb. Felly, er ein bod yn cydnabod hynny, nid ydym yn credu bod hynny'n angenrheidiol, ac rydym yn credu yr ymdriniwyd â hyn eisoes. Mae cydraddoldeb yn cael ei gynnwys yn ein deddfwriaeth sefydlu ac mae'n dylanwadu ar bopeth a wnawn, Lywydd. Mae ein camau gweithredu yn parhau i gael eu hasesu o ran effaith o ran cydraddoldeb, ac mae ein polisïau a’n deddfwriaeth yn cael eu datblygu i ddiwallu anghenion pobl, gydag ystyriaeth ofalus yn cael ei rhoi ar gyfle cyfartal.

Os caf i droi at y pwyntiau a godwyd gan lawer o Aelodau a'r cyfraniadau yn y ddadl heddiw, ac, yn gyntaf oll, ar fater Mark Isherwood. Agorodd Mark Isherwood y ddadl a gorffennodd drwy ddweud bod angen i eiriau mwys gael eu newid i fod yn gamau gweithredu. Wel, rwy’n cytuno â'r Aelod, ond mae’n rhaid iddo hefyd gydnabod canlyniadau anuniongyrchol camau gweithredu a osodir gan eraill arnom ni yma yng Nghymru. Cyfeiriaf yr Aelod at Lywodraeth y DU o ran sancsiynau budd-daliadau sy'n cael eu gosod ar bobl ar draws y DU, ac, os nad yw'r Aelod yn ymwybodol o hynny, byddwn i hefyd yn gofyn i'r Aelod efallai gael golwg ar y ffilm 'I, Daniel Blake', a fydd yn fyw iawn o ran sut y gall yr Aelod hwnnw wedyn gael safbwynt o’r newydd.

Sian, diolch i chi am eich cyfraniad. Cynnig diddorol ynghylch strategaeth ddaearyddol a sut y gall hynny weithredu, ac rwy'n cydymdeimlo â'r dull, ond y ffeithiau syml yw bod dwy ran o dair o'r boblogaeth yn byw yn y De, a miliwn yn byw yng ngweddill Cymru. Byddai'n rhaid i ni edrych yn ofalus iawn am ddosbarthiad ar sail angen, ond byddaf yn ystyried eich pwynt o ddifrif ac yn gofyn i fy nhîm gael golwg pellach ar hyn. Bydd y cynlluniau lles yn allweddol yn y ffordd yr ydym yn symud ymlaen i gydraddoldeb yn y dyfodol.

Soniodd Gareth Bennett am ei brofiad gyda rhai pobl yn ddiweddar. Rwy'n credu fy mod yn rhannu ei bwynt, mewn gwirionedd—nid ydym yn brin o ddeddfwriaeth ar gydraddoldeb yma yng Nghymru nac yn y DU. Ond rwy’n meddwl ei fod yn ymwneud â’r ffordd yr ydym yn dehongli ac yn cyflwyno hynny. Rwy’n meddwl y gallwn gael yr holl ddeddfwriaeth yn y byd, ond os nad yw'n gweithio wrth y drws ffrynt, yna dyna'r darn y mae angen i ni ganolbwyntio arno—gwneud yn siŵr bod cyrff cyhoeddus, gan gynnwys Llywodraeth Cymru, yn gweithredu ar yr hyn sydd yn y ddeddfwriaeth.

Roedd cyfraniad Julie Morgan, unwaith eto, yn ymwneud â Sipsiwn / Teithwyr—hyrwyddwr yr achos hwn—ac rwy'n ddiolchgar am ei chefnogaeth barhaus ynghylch cydraddoldeb. Mae'r mater o arian wedi'i glustnodi ac elfennau penodol o hynny, boed hynny'n Sipsiwn / Teithwyr neu’n wisg ysgol, yn fater o ddadlau mewn llywodraeth leol, ac mae wedi bod ers nifer o flynyddoedd. Ond gofynnaf i fy nghydweithiwr sy’n gyfrifol am lywodraeth leol a chyllid gael sgwrs gydag ef am faterion penodol sy'n ymwneud â theuluoedd Sipsiwn / Teithwyr a sut y gallent fod dan anfantais os yw cyllid, fel y cododd yr Aelod gyda mi, yn cael canlyniadau anfwriadol ar y gallu i gyflawni ar gyfer y grŵp hwn sy’n agored iawn i niwed.

Roedd cyfraniad Hannah Blythyn yn ymwneud â’r LGBT, ac, unwaith eto, yn hyrwyddo hynny. Diolch am ei chyfraniad. Rwy’n gwybod ei bod yn parhau i fod yn agored iawn am y ffaith bod pobl dan anfantais oherwydd y broses gyfan, ac mae hi a'i chydweithiwr, mewn gwirionedd, sy'n eistedd nesaf ati, yn gymdeithion da iawn i’w cael yn y maes hwn, sy'n gyrru prosiect yn ei flaen.

Janet—cydraddoldeb ffoaduriaid. Cyfeiriaf yr Aelod at y pwynt fy mod yn cofio rhoi tystiolaeth i'r pwyllgor am y system ddwy haen y mae’r Aelod yn cyfeirio ati. Nid wyf yn cydnabod bod yna system ddwy haen, ond yr hyn yr wyf yn ei gydnabod yw bod gan Lywodraeth y DU lawer o haenau o becynnau ffoaduriaid / lloches, ac rwyf wedi gwneud sylwadau i Weinidogion y DU i ddweud bod angen i ni symleiddio hynny fel bod pobl yn cael eu trin yn gyfartal ar ddechrau'r broses honno. Rwy’n gobeithio y bydd yr Aelod yn gallu fy helpu gyda’r cynnig hwnnw.

Mae Joyce yn llygad ei le, ac mae'r mater o amgylch troseddau casineb yn un sydd wedi fy mhryderu i am nifer o flynyddoedd. Rwy'n meddwl bod y ffaith fod hyn yn cael ei ystyried yn drosedd ar y sail o fod yn feirniadaeth o liw croen rhywun neu rywioldeb rhywun, ond eto i gyd nid yw'n weithred sy’n ymwneud â rhywiaeth bob dydd, boed hynny yn cael ei gynhyrchu gan fenywod neu ddynion. Rwyf wedi gofyn i fy nhîm edrych ar hynny yn benodol iawn, oherwydd rwy’n credu eu bod yn droseddau nad ydynt yn cael eu hadrodd yn aml ond sy'n digwydd yn ddyddiol, ac mae'n dod yn gyffredin. Nid yw’n dderbyniol.

Dawn, diolch i chi am eich cyfraniad o ran cyllideb arallgyfeirio llywodraeth leol. Mae’n rhaid mai’r cwestiwn i ni fydd sut y gallwn gael democratiaeth i adlewyrchu gwneuthuriad ein cymunedau, ac rwy'n gwybod bod rhai darnau gwych o waith wedi digwydd. Talaf deyrnged i Heddlu De Cymru gan eu bod yn symud tuag at y grwpiau lleiafrifoedd ethnig i geisio eu cyflwyno yn ôl i blismona, oherwydd mae hynny’n adlewyrchu’n well y cymunedau y maent yn eu cynrychioli ac mae'n rhywbeth y gallwn ddysgu oddi wrtho.

Rwy'n codi'r pwyntiau terfynol gan y Cynghorydd McEvoy yn ei gyfraniad. Roedd rhai o'r rheini yn anghywir. Mae'n peri pryder i mi ei fod wedi cyfeirio at y strategaeth trais yn erbyn menywod, a gwnaeth bwynt penodol iawn am fy ymrwymiad i i'r ffordd nad wyf wedi newid unrhyw ddeddfwriaeth, ac nad wyf wedi cael effaith ar fater trais yn erbyn menywod. Rwy’n anghytuno, ond dyna farn yr Aelod. Gallaf ddweud y bydd dwy fenyw yn dianc rhag trais yn y cartref yr wythnos hon, oherwydd byddant wedi marw. Y ffaith yw bod dwy fenyw yr wythnos yn marw ledled Cymru a Lloegr o drais domestig. Ni fyddaf yn rhoi'r gorau iddi—ac rwy’n gwybod na fydd yr Aelodau yn y Siambr hon yn rhoi'r gorau iddi chwaith—nes ein bod wedi mynd i'r afael â’r union faterion hynny sydd gennym o ran cydraddoldeb mewn cysylltiad â hynny. [Aelodau'r Cynulliad: 'Clywch, clywch'.] Mae'r Aelod yn anghywir, hefyd, i awgrymu nad oes unrhyw brosiectau ar gyfer dynion, ac yn enwedig yng Nghaerdydd. Mae gennym y prosiect Dyn, y dylai'r Aelod fod yn ymwybodol ohono. Rwy’n dal yn ymroddedig i gefnogi holl ddioddefwyr cam-drin domestig, waeth beth yw eu rhyw neu eu rhywioldeb—