Buaswn yn cytuno â hynny wrth gwrs. Nid oes dim o’i le ar y cysyniad o dwf economaidd rhanbarthol, na’r modelau dinas-ranbarth yn wir. Dengys adroddiadau gan y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd, lle y mae dinas-ranbarthau’n gweithio, a lle y mae datblygu rhanbarthol yn gweithio—mae’n ymwneud â sut rydych yn mesur yr ardaloedd ymylol yn ôl y canolfannau poblogaeth. O’r hyn a glywsom hyd yma gan y Llywodraeth hon, rwy’n ofni bod llawer i bryderu yn ei gylch yn ardaloedd ymylol, fel y’u gelwir, y dinas-ranbarthau arfaethedig yn y modelau cyfredol.

O ran y ffactorau allweddol a nodwyd gan y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd ac eraill sy’n ysgogi llwyddiant rhanbarthol, maent yn cynnwys: annog màs critigol neu feddwl yn rhanbarthol er mwyn cystadlu’n fyd-eang—dyna lle y mae seilwaith digidol yn hollbwysig, rhywbeth y bydd Aelodau yn y gogledd, rwy’n siŵr, yn awyddus iawn i dynnu sylw ato; sbarduno arloesedd a all drawsnewid economi rhanbarth—dyma lle y mae partneriaethau rhwng addysg uwch a’r sector preifat yn gwbl hanfodol; anelu’n benodol tuag at gynyddu cyfleoedd gwaith ac incwm y pen mewn rhanbarth hyd at lefel sydd o leiaf yn gydradd â’r wlad neu’r genedl gyfan—rwy’n credu y dylai hynny fod yn amcan canolog i’r Llywodraeth hon ar lefel genedlaethol yn ogystal ag ar lefel ranbarthol; cryfhau gallu pobl i gystadlu mewn economi fyd-eang—dyma lle y gallai strategaeth addysg bellach fod yn ddefnyddiol; cyflwyno prentisiaethau priodol ar draws y wlad; a datblygu a gwella seilwaith rhanbarthol i wella cystadleurwydd economaidd—mae hynny’n golygu system fetro sy’n cwmpasu pob rhan o’r rhanbarth, nid un cornel ohono’n unig, er enghraifft.

Bydd rhai Aelodau’n gwybod am fy niddordeb penodol yn y syniad o greu clystyrau twf economaidd dynodedig ar draws y wlad. Un o fanteision mawr cael democratiaeth ifanc mewn hen genedl fel ein hun ni yw y gallwn ddewis adeiladu ein cenedl o’r gwaelod i fyny a phenderfynu cynnwys ailddosbarthu gwleidyddol ac economaidd yn rhan o’n cynlluniau os dewiswn wneud hynny. Felly, mae dynodi trefi a dinasoedd y tu allan i’r brifddinas wedi meithrin arwyddocâd cenedlaethol, yn arbennig, ac mae lleoli sefydliadau cyhoeddus cyfatebol ynddynt yn rhoi cyfran i bob dinesydd yn ein stori lwyddiant genedlaethol a gall fod yn gatalydd ar gyfer twf economaidd lleol a rhanbarthol.

Nid yw effaith o’r brig i lawr yn gweithio; mae effaith o’r gwaelod i’r brig yn gweithio. Buaswn yn awgrymu i Ysgrifennydd Cabinet y dylai’r rhain ffurfio egwyddorion allweddol gweledigaeth economaidd genedlaethol a rhanbarthol ar gyfer ein gwlad, pan, neu os caiff cynllun economaidd ei gyhoeddi ar gyfer y wlad hon yn y pen draw.