4. 3. Datganiad: Sport Wales

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:02 pm ar 14 Chwefror 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Neil McEvoy Neil McEvoy Plaid Cymru 3:02, 14 Chwefror 2017

(Cyfieithwyd)

Nage, yn sicr. Rwy'n credu ei fod wedi’i gadarnhau gan y Siambr ein bod yn sôn am yr un person. Yn wir, mae Chwaraeon Cymru yn drychineb arall ar thema gyson eich Llywodraeth, mewn gwirionedd. Mae gennym ni argyfwng na wnaethoch ei ragweld ac mae pethau wedi gwaethygu cymaint fel eich bod wedi gorfod cymryd camau dyrys yn hytrach na datrys pethau ar gam cynnar. Rwyf eisoes wedi codi anallu difrifol ar ran eich Llywodraeth yn gynharach, gwerth hyd at £53 miliwn. Rwyf wedi codi pryderon ynghylch honiadau gan Materion Cyhoeddus Cymru, lle mae eich Llywodraeth wedi pwyso ar sefydliadau gwirfoddol i'w hatal rhag dweud pethau nad ydyn nhw eisiau eu clywed. Y peth am Gymru yw bod chwaraeon yn rhan mor annatod o'n diwylliant. Felly, os yw’n ofynnol i chi gael un peth yn iawn yng Nghymru, chwaraeon yw hwnnw. Os edrychwch chi ar yr ail baragraff ar dudalen 2, rwy'n bryderus iawn am y diffyg tryloywder, a hoffwn gael sicrwydd gennych chi, rywbryd yn y dyfodol agos, y bydd popeth yn cael ei gyhoeddi. Efallai, os oes pethau na ellir eu cyhoeddi, y gellid eu golygu yn hytrach na’u cuddio yn gyfan gwbl.

Mae’n rhaid i mi godi, fel mater o bryder, hanes y cadeirydd, oherwydd, fel y soniais yn gynharach, mae'n ymddangos bod ganddo gysylltiadau cryf iawn â’r Blaid Lafur. Codwyd pryderon gan neb llai na’r cyn Ysgrifennydd Parhaol i Lywodraeth Cymru pan benodwyd Mr Conway yn gynghorydd arbennig i Aelodau Cabinet Llafur yn 2013, oherwydd nad yw gweision sifil yn newid yn aml rhwng swyddogaeth niwtral a swyddogaeth wleidyddol. I lawer ohonom, mae hon yn enghraifft arall o gerdyn y Blaid Lafur yn cael ei ddefnyddio fel y prif faen prawf i lenwi swydd yn y sector cyhoeddus. Y math hwn o nepotiaeth sy'n achosi problemau yn y lle cyntaf. Y cwestiwn cyntaf, Weinidog, yw: pam na wnaethoch chi ragweld hyn, a pham na wnaethoch chi ymyrryd cyn i’r argyfwng godi? Fel y dywedais yn gynharach, camau dyrys. Pam na allwch chi roi dyddiad i ni o ran pryd y bydd y trefniadau dros dro hyn yn dod i ben? Faint o gyflog y mae eich cadeirydd yn ei gael pan ei fod wedi ei atal dros dro, a faint fydd cost y bobl newydd i'r pwrs cyhoeddus? A pham na wnaethoch chi benodi unigolyn sy’n amlwg yn annibynnol i gadeirio'r sefydliad, yn hytrach na rhywun sydd â chysylltiadau Llafur mor agored eto? Gadewch i ni fod yn onest: mae cymaint o benodiadau a wnaed gan Lywodraeth Cymru lle ceir cysylltiadau gwleidyddol cwbl eglur. A yw Chwaraeon Cymru yn cyflawni ei swyddogaeth briodol? Mae hwn yn gwestiwn pwysig iawn o gofio cyd-destun yr hyn y mae Materion Cyhoeddus Cymru wedi’i ddweud: pan luniodd y cadeirydd adroddiad—neu pan gyflwynodd adroddiad—a oedd yn dweud bod angen i’r sefydliad gael ei ailwampio’n helaeth, a wnaethoch chi saethu’r negesydd, neu a ydych chi wedi penodi rhywun a fydd yn cyhoeddi barn y blaid yn hytrach na chasgliad efallai nad ydych yn cytuno ag ef mewn gwirionedd nac yn ei fwynhau? Yn olaf, ac yn sicr nid yn lleiaf, beth am y 160 o aelodau staff a gyflogir? Nid yw eich datganiad yn cynnig unrhyw sicrwydd iddyn nhw, felly a fyddech cystal â rhoi rhywfaint o sicrwydd am hirhoedledd dyfodol y sefydliad a'u lle nhw ynddo?