Part of the debate – Senedd Cymru am 6:02 pm ar 14 Chwefror 2017.
Byddwn yn ategu hynny; rwy’n meddwl bod angen inni wneud cynnydd cyflym ar hynny. Ond yr hyn sy’n ddiddadl yw mai newid yn yr hinsawdd yw un o'r bygythiadau mwyaf i fioamrywiaeth forol beth bynnag. Felly, rwy'n meddwl mai dyna gyd-destun ehangach y drafodaeth honno.
Ond mae'r morlyn yn amlygiad o gyfle llawer ehangach i droi adnodd naturiol mwyaf toreithiog Cymru yn ased economaidd ac i dyfu ein heconomi las. Bydd Llywodraeth Cymru yn ymgynghori, fel y dywedodd yr Ysgrifennydd Cabinet, ar gynllun morol newydd eleni, a hoffwn weld y cynllun hwnnw’n rhoi arwydd o ymrwymiad llawn i'r sector hwn, yn ei holl ffurfiau—rydym yn sôn am y môr heddiw, ond mae hefyd chwaraeon, dyframaeth a chyfleoedd eraill, gwerth £2.1 biliwn o werth economaidd a degau o filoedd o swyddi cyn inni ddechrau gwneud unrhyw gynnydd gwirioneddol ym maes ynni adnewyddadwy. Ond mae angen inni fanteisio ar y cyfle hwn.
Hoffwn weld strategaeth farchnata uchelgeisiol i arddangos y sector hwn i'r byd, a gallem ddechrau drwy gynnal uwchgynhadledd ryngwladol o brynwyr posibl technoleg morlynnoedd yn ardal bae Abertawe. Hoffwn weld targedau ymestynnol ond realistig o ynni o ffynonellau adnewyddadwy alltraeth a morol dros amserlen realistig. Hoffwn weld y comisiwn seilwaith cenedlaethol newydd yn cael y dasg o gynnal asesiad cynnar o anghenion seilwaith yr economi las. Ac i adleisio'r pwynt yr oedd Lee Waters yn ei wneud, mae angen trefn gydsynio arnom sy’n gyflym, yn dryloyw ac yn addas i’w diben. Ceir tystiolaeth, a ddaeth drwy'r ymgynghoriad a gynhaliodd Llywodraeth Cymru ar ddiwedd y flwyddyn ddiwethaf i mewn i'r ffioedd a thaliadau, bod pryderon y gallai’r amserlenni fod yn brif achos anfantais gystadleuol. Felly, mae sicrwydd a thryloywder yn y maes hwn yn hanfodol.
Hoffwn hefyd weld Llywodraeth Cymru yn pwyso ar Lywodraeth y DU i wneud iawn am unrhyw ddiffyg yng nghyllid yr UE i’r sector morol o ganlyniad i adael yr UE, ac i wneud yn siŵr nad yw proses Brexit yn cynnwys gwrthdroi unrhyw gymwyseddau datganoledig Llywodraeth Cymru o ran polisi morol. Mae morlynnoedd llanw—yn wir, yr economi las—yn gyfle mawr i Gymru. Felly, gadewch inni beidio â cholli'r cyfle.